Biểu tình lan rộng ở Indonesia sau vụ xe cảnh sát cán chết tài xế xe công nghệ

Vụ việc xảy ra trong bối cảnh dư luận Indonesia vốn bất mãn với các khoản phúc lợi gây tranh cãi dành cho đại biểu Quốc hội. Căng thẳng nhanh chóng leo thang thành cuộc khủng hoảng chính trị - xã hội đầu tiên trong nhiệm kỳ của Tổng thống Prabowo Subianto.

Biểu tình lan rộng trên khắp Indonesia. (Ảnh: Reuters)

Làn sóng phẫn nộ bùng phát

Ngòi nổ dẫn đến làn sóng biểu tình là cái chết của Affan Kurniawan, tài xế xe công nghệ. Người này bị một xe cảnh sát cán qua trong lúc giải tán đám đông gần tòa nhà quốc hội ở Jakarta hôm 27/8. Vụ việc được người dân ghi lại và lan truyền trên mạng xã hội, làm dấy lên sự phẫn nộ đối với lực lượng an ninh.

Ban đầu, người biểu tình xuống đường để phản đối chính sách trợ cấp nhà ở hào phóng dành cho các nghị sĩ, trong khi đời sống người dân ngày càng khó khăn. Tuy nhiên, sau khi vụ việc của Affan xảy ra, phong trào biểu tình được mở rộng với những lời kêu gọi cải cách ngành cảnh sát và trách nhiệm giải trình của chính phủ.

Chỉ trong vài ngày, biểu tình bùng phát tại nhiều thành phố lớn như Jakarta, Bandung, Surabaya, Medan, Makassar và Gorontalo. Ở Jakarta, hàng trăm người xuống đường với biểu ngữ kêu gọi chấm dứt “đặc quyền cho giới tinh hoa”. Cảnh sát sử dụng hơi cay và vòi rồng để giải tán, bắt giữ hơn 950 người.

Tại thành phố Makassar trên đảo Sulawesi, tình hình đặc biệt nghiêm trọng khi người biểu tình đã phóng hỏa tòa nhà Hội đồng Nhân dân địa phương, khiến ít nhất 3 người thiệt mạng và hàng chục người khác bị thương. Nhiều đoạn video trên mạng xã hội cho thấy cột khói đen bốc cao, trong khi lực lượng cứu hỏa và y tế khẩn trương làm việc.

Xác nhận với truyền thông, ông Rahmat Mappatoba - Thư ký hội đồng thành phố Makassar - cho biết: “Vụ việc đêm 29/8 khiến 3 người thiệt mạng, 2 người tử vong tại hiện trường và 1 người qua đời tại bệnh viện. Họ mắc kẹt trong tòa nhà đang cháy. Chuyện này nằm ngoài dự đoán của chúng tôi”.

Người biểu tình tụ tập bên ngoài một tòa nhà cơ quan chức năng đang bốc cháy tại Makassar ngày 30/8. (Ảnh: Reuters)

Ở Surabaya và Medan, các nhóm nhỏ biểu tình đã chặn đường và đập phá một số cơ sở công cộng. Chính quyền địa phương xác nhận nhiều công sở bị hư hại, song chưa đưa ra con số thiệt hại cụ thể.

Tổng thống Prabowo Subianto chia buồn với gia đình nạn nhân Affan Kurniawan, đồng thời cam kết mở một cuộc điều tra minh bạch. “Không ai đứng trên pháp luật. Sự việc này phải được làm rõ để lấy lại niềm tin của nhân dân,” ông nói.

Bộ trưởng Tư pháp cho biết 7 sĩ quan cảnh sát liên quan đến vụ việc đã bị đình chỉ công tác và đưa vào diện điều tra. Tuy nhiên, nhiều nhóm xã hội dân sự tỏ ra hoài nghi, cho rằng chính phủ cần hành động nhanh và quyết liệt hơn thay vì chỉ xử lý mang tính tạm thời.

Thách thức lớn với tân Tổng thống Indonesia

Đây được coi là thử thách chính trị lớn đầu tiên đối với Tổng thống Prabowo kể từ khi ông nhậm chức hồi đầu năm. Việc biểu tình nhanh chóng biến thành bạo động cho thấy sự bất mãn sâu rộng của người dân đối với các chính sách ưu đãi dành cho tầng lớp chính trị, trong khi chi phí sinh hoạt tăng cao và bất bình đẳng xã hội gia tăng.

Giới quan sát nhận định nếu không có biện pháp kiểm soát khủng hoảng hiệu quả, chính quyền Prabowo có thể đối diện với bất ổn kéo dài, làm suy yếu nền kinh tế vốn đã chịu áp lực từ lạm phát và thất nghiệp.

Cho đến ngày 30/8, lực lượng an ninh vẫn được tăng cường tại các điểm nóng, đặc biệt là quanh tòa nhà quốc hội và các trụ sở chính quyền địa phương. Dù vậy, nhiều tổ chức xã hội dân sự và hiệp hội nghề nghiệp ở Jakarta tuyên bố sẽ tiếp tục xuống đường cho đến khi có kết quả điều tra rõ ràng và chính phủ cam kết cải cách.

Các nhà phân tích cảnh báo tình hình có thể tiếp tục căng thẳng trong những tuần tới, nhất là khi mạng xã hội đóng vai trò lan truyền thông tin và kêu gọi biểu tình.

Cẩm Lai (Nguồn: Reuters)