Hàng nghìn tên lửa 'rẻ nhưng mạnh' của Mỹ giúp Ukraine chiếm ưu thế trước Nga?

Việc cung cấp 3.350 tên lửa ERAM có tầm bắn từ 241 - 450km và bộ định vị GPS trị giá 825 triệu USD đánh dấu đợt chuyển giao vũ khí mới quy mô lớn đầu tiên cho Ukraine dưới thời chính quyền Tổng thống Trump.

Theo tờ Telegraph, số tên lửa trên sẽ được chuyển giao cho Ukraine trong vòng 6 tuần, báo hiệu sự thừa nhận từ Washington về khả năng xung đột Nga – Ukraine bước sang năm thứ 4 sẽ còn kéo dài.

Tên lửa ERAM. Ảnh: Hải quân Mỹ

Bộ Ngoại giao Mỹ hôm 28/8 nhấn mạnh, thương vụ bán 3.350 tên lửa ERAM sẽ "cải thiện năng lực cho Ukraine trong việc đối phó với các mối đe dọa ở hiện tại và tương lai bằng cách trang bị thêm cho Kiev khả năng thực hiện các nhiệm vụ tự vệ và an ninh khu vực".

Chia sẻ với tờ Wall Street Journal, giới chức Mỹ cho biết việc thông báo về thương vụ trên đã bị hoãn lại cho đến khi ông Trump kết thúc cuộc gặp thượng đỉnh với Tổng thống Nga Vladimir Putin ở Alaska, và với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky ở Nhà Trắng.

Đủ sức thay đổi tình hình xung đột Nga - Ukraine?

Trên thực tế, tên lửa ERAM không nguy hiểm bằng tên lửa ATACMS do Mỹ sản xuất, hay mạnh bằng tên lửa phá boongke Storm Shadow mà Anh và Pháp cung cấp cho Ukraine.

Về cơ bản, ERAM là sự kết hợp giữa tên lửa hành trình và bom hàng không tiên tiến. Vũ khí phóng từ trên không này có tầm bắn lên tới 450km, bay với tốc độ ít nhất 610 km/h, và mang đầu đạn nặng 227kg. Trong khi, ATACMS có tốc độ bay 3.300 km/h, hay Storm Shadows là 960 km/h.

Mỹ đã khởi động dự án ERAM vào tháng 7/2024 dưới thời chính quyền cựu Tổng thống Joe Biden. Mục đích là cung cấp cho Kiev tên lửa hành trình tầm xa giá cả phải chăng, được sản xuất hàng loạt để tấn công những mục tiêu giá trị cao nằm sâu trong lãnh thổ đối phương.

Với tầm bắn của ERAM gần bằng Storm Shadow, cho phép chiến đấu cơ Ukraine phóng tên lửa bên ngoài phạm vi hoạt động của các hệ thống phòng không Nga. ERAM còn giúp Ukraine mở rộng phạm vi tấn công của kho vũ khí hiện thời bao gồm cả bom dẫn đường chính xác do phương Tây cung cấp.

"Việc sử dụng hàng loạt tên lửa ERAM có thể thay đổi tình hình tác chiến, làm giảm khả năng tấn công cũng như làm gián đoạn chuỗi cung ứng và liên lạc của Nga", ông Mykhailo Samus, nhà phân tích quốc phòng tại tổ chức nghiên cứu New Geopolitics Research Network nhận định.

Tên lửa hành trình Flamingo của Ukraine. Ảnh: Fire Point

Tuy nhiên, các chuyên gia khác lại bày tỏ sự hoài nghi về khả năng ERAM có thể tạo ra bước ngoặt trong xung đột Nga - Ukraine, đồng thời nhấn mạnh những hạn chế mà Washington có thể áp dụng đối với việc Kiev sử dụng ERAM.

Ông Ivan Stupak, chuyên gia quân sự và cựu sĩ quan an ninh Ukraine, cho biết vẫn còn quá nhiều câu hỏi cần được giải đáp trước khi khoe khoang về năng lực của tên lửa Mỹ.

"Về lý thuyết, mọi thứ đều tốt như số lượng tên lửa và tầm hoạt động lên tới 450km. Nhưng vẫn chưa có câu trả lời rõ ràng về việc Ukraine sẽ sử dụng loại vũ khí này như thế nào", ông Stupak nói với tờ Telegraph.

"Liệu quân đội Ukraine có phải xin phép Lầu Năm Góc để tấn công vào lãnh thổ Nga hay không? Việc tấn công vào những vùng lãnh thổ ở Ukraine mà Nga đang nắm quyền kiểm soát thì sao, và quy trình phê duyệt sẽ như thế nào?", ông Stupak nói thêm.

Trong khi đó, các quan chức Mỹ cho biết việc sử dụng tên lửa ERAM sẽ buộc Kiev phải xin phép Lầu Năm Góc, và Ukraine khó có thể tấn công các mục tiêu bên trong lãnh thổ Nga. Bởi những cuộc tấn công như này sử dụng tên lửa ATACMS cũng đang bị Mỹ cấm.

Hiện tại, Ukraine đang phát triển các tên lửa hành trình tầm xa nội địa như Flamingo với tầm bắn 3.000km, và Long Neptune gần 1.000km. Đây được cho là những vũ khí giúp Kiev sớm có thể thực hiện các cuộc tấn công quy mô lớn vào trong lãnh thổ Nga mà không bị phương Tây áp đặt các hạn chế.

Minh Thu