Biểu tượng của dân chủ, ý chí và sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc

Quốc hội là hiện thân của quyền lực nhân dân, đoàn kết dân tộc

Trong 80 năm đó, Quốc hội đã thông qua 4 bản Hiến pháp (1946, 1959, 1980, 1992 - sửa đổi năm 2013 và Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2025), đồng thời ban hành nhiều bộ luật chủ chốt về xây dựng, phát triển và bảo vệ đất nước.

Từ khi Đảng ta khởi xướng công cuộc Đổi mới (năm 1986), Quốc hội đã ban hành nhiều luật về đầu tư nước ngoài, kinh tế thị trường, pháp luật về an sinh xã hội, hội nhập quốc tế, cải cách hành chính và phòng, chống tham nhũng.

Để đáp ứng sự phát triển của xã hội, Quốc hội đã xây dựng, hoàn thiện hàng trăm bộ luật, pháp lệnh về các lĩnh vực thiết yếu, như kinh tế thị trường định hướng XHCN; quyền con người; doanh nghiệp; an sinh xã hội; bình đẳng giới; đổi mới giáo dục - y tế; thích ứng với cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0… Luật pháp ngày càng bám sát thực tiễn, đáp ứng đòi hỏi của cuộc sống.

Báo Quốc hội, số đặc biệt ngày 6/1/1946 đã trân trọng in ở trang đầu ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh và cả bút tích lời kêu gọi của Người. Ảnh tư liệu

Trong đổi mới cơ chế hoạt động, Quốc hội từng bước thực hiện dân chủ hóa, phát huy quyền làm chủ của nhân dân. Hoạt động chất vấn, lấy phiếu tín nhiệm, tăng cường giám sát tối cao, thúc đẩy minh bạch hóa quyết sách và thu hút rộng rãi ý kiến từ các đại biểu, cử tri, bảo đảm nghị trường ngày càng gần gũi với hơi thở cuộc sống và các vấn đề "nóng", thời sự của đất nước và từng địa phương.

Trong thời kỳ hội nhập, Quốc hội đã có nhiều đóng góp thúc đẩy vị thế Việt Nam trên trường quốc tế, phê chuẩn nhiều hiệp định thương mại, gia nhập các tổ chức như ASEAN, WTO, phản ánh quá trình hội nhập sâu rộng của đất nước và thích ứng với yêu cầu mới của thời đại. Quốc hội Việt Nam giữ vai trò ngày càng lớn trong công tác ngoại giao nghị viện, nâng tầm vị thế quốc gia trên trường quốc tế qua việc thiết lập quan hệ đối tác chiến lược toàn diện với nhiều nước lớn.

Như vậy, Quốc hội không chỉ là trung tâm quyền lực nhà nước mà còn là nơi phản chiếu đầy đủ mọi thăng trầm, thành tựu, thử thách của đất nước, đồng hành cùng dân tộc với tinh thần đổi mới không ngừng, vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.

Quốc hội đã tôn vinh nhiều đại biểu xuất sắc, phản ánh sự đa dạng, bình đẳng vùng miền, giới tính, dân tộc. Đặc biệt, nhiều đại biểu nữ giữ vai trò then chốt, cùng nhiều đại biểu trẻ, trí thức, dân tộc thiểu số đã khẳng định dấu ấn thời đại và tiến bộ xã hội Việt Nam.

Chủ tịch Hồ Chí Minh đến bầu cử tại nhà số 10, phố Hàng Vôi, Hà Nội. Ảnh tư liệu

Trong 80 năm đó, nhiều ĐBQH tiêu biểu đã để lại những dấu ấn lịch sử. Đặc biệt, Chủ tịch Hồ Chí Minh - người đã chỉ đạo cuộc Tổng tuyển cử đầu tiên, đặt nền tảng cho thể chế dân chủ và pháp quyền của Việt Nam hiện đại; đồng thời có ảnh hưởng rất sâu sắc, định hướng toàn diện hoạt động của Quốc hội Việt Nam trong suốt 80 năm qua. Những quan điểm lớn của Người về Quốc hội không chỉ thể hiện rõ trong các bài phát biểu, chỉ đạo thực tiễn mà còn xuyên suốt trong các bản Hiến pháp đầu tiên và các hoạt động nghị trường sau này.

Khẳng định Quốc hội là hiện thân của quyền lực nhân dân, đoàn kết dân tộc, Hồ Chí Minh luôn nhấn mạnh Quốc hội là cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất, đại diện cho ý chí, nguyện vọng của toàn dân, không của riêng bất kỳ đảng phái, tầng lớp nào. Người khẳng định: “Quốc hội ta là Quốc hội của toàn dân, được bầu ra theo luật tuyển cử rất dân chủ: tự do, phổ thông, bỏ phiếu kín... Vì vậy, Quốc hội ta là tiêu biểu cho tinh thần đoàn kết của toàn dân, cho chí khí quật cường của dân tộc, cho quyết tâm độc lập, thống nhất của toàn thể đồng bào ta từ Bắc đến Nam” và quyền lực thực sự thuộc về nhân dân.

Tư tưởng Hồ Chí Minh về tổ chức, phương thức hoạt động Quốc hội, về kiểm soát quyền lực, vấn đề lập hiến, lập pháp và giám sát tối cao luôn được các thế hệ kế tục tiếp thu, vận dụng đổi mới, củng cố vai trò trung tâm của Quốc hội trong hệ thống chính trị. Có thể khẳng định, tư tưởng Hồ Chí Minh đã trở thành nền tảng vững chắc, định hướng bản sắc, giá trị, hoạt động của Quốc hội Việt Nam, bảo đảm Quốc hội thực sự là biểu tượng cao nhất của dân chủ, ý chí và sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc trong suốt chiều dài lịch sử.

Chung sức cùng Đảng, Chính phủ đưa đất nước vượt mọi khó khăn và phát triển bền vững

Hành trình 80 năm qua, Quốc hội luôn đồng hành cùng dân tộc qua các giai đoạn lịch sử, từ đấu tranh giải phóng, thống nhất đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đến vượt qua khủng hoảng, phòng chống dịch Covid-19, kiến tạo thể chế để đất nước vững bước vào kỷ nguyên mới… Quốc hội luôn chung sức cùng Đảng, Chính phủ quyết định các vấn đề hệ trọng, đưa đất nước vượt mọi khó khăn và phát triển bền vững. Những thành tựu nổi bật của đất nước đã chứng minh Quốc hội thực sự là trung tâm đoàn kết, trí tuệ, dân chủ và sáng tạo, nơi ý chí và nguyện vọng của nhân dân được thể hiện qua đại biểu từ mọi tầng lớp xã hội, góp phần trực tiếp đưa đất nước phát triển nhanh, bền vững, hội nhập sâu rộng, giữ vững chủ quyền và nâng cao đời sống nhân dân, đặc biệt trong các thời điểm thử thách cả về chính trị, kinh tế lẫn đại dịch.

Quốc hội đã kiến tạo nền tảng pháp lý vững chắc cho phát triển đất nước khi thông qua 5 bản Hiến pháp (1946, 1959, 1980, 1992, 2013), đặt nền móng cho thể chế của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, bảo đảm quyền làm chủ của nhân dân và củng cố trật tự, kỷ cương xã hội. Hàng nghìn bộ luật, pháp lệnh được xây dựng, hoàn thiện và sửa đổi, tạo hành lang pháp lý vững chắc để phát triển kinh tế, xã hội, bảo vệ môi trường, nâng tầm hội nhập quốc tế.

Quốc hội đầu tiên của nước Việt Nam dân chủ cộng hòa ra đời sau cuộc tuyển cử đầu tiên trong cả nước ngày 6/1/1946. Ảnh tư liệu

Quốc hội đã đóng vai trò không thể thay thế trong quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước như kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, ngân sách nhà nước, các dự án đầu tư chiến lược, cải cách thể chế, chính sách về đổi mới kinh tế thị trường định hướng XHCN đã góp phần tạo nên “kỳ tích tăng trưởng” và ổn định vĩ mô trong 40 năm Đổi mới. Quốc hội các khóa ban hành nhiều nghị quyết then chốt về phát triển vùng, nông thôn, công nghiệp hóa - hiện đại hóa, cuộc cách mạng chuyển đổi số và sáng tạo khoa học, công nghệ.

Quốc hội giữ vai trò trung tâm trong các quyết sách bảo đảm quốc phòng, an ninh, phòng chống tội phạm, chống tham nhũng, bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ và biển đảo quốc gia.

Nhằm nâng cao vai trò giám sát, trách nhiệm giải trình, hoạt động giám sát của Quốc hội ngày càng thiết thực với nhiều đổi mới, đặc biệt ở khâu chất vấn, xem xét những vấn đề lớn ảnh hưởng đến xã hội, tăng tính minh bạch và trách nhiệm của hệ thống chính trị trước nhân dân.

Các đại biểu Quốc hội luôn gần dân, lắng nghe dân, thúc đẩy giải quyết các kiến nghị, góp phần giữ vững đồng thuận xã hội và củng cố lòng tin của nhân dân với Đảng, Nhà nước. Trong mở rộng hội nhập quốc tế và ngoại giao nghị viện, Quốc hội chủ động phê chuẩn các hiệp định thương mại, hỗ trợ quá trình hội nhập kinh tế, ký kết nhiều hiệp định thương mại tự do thế hệ mới, nâng cao vị thế quốc tế của Việt Nam, thể hiện tiếng nói mạnh mẽ bảo vệ lợi ích dân tộc, hợp tác vì hòa bình, phát triển bền vững, thu hút đầu tư và chuyển giao tri thức, công nghệ.

Chúng ta tin tưởng rằng, với lịch sử 80 năm đồng hành cùng đất nước, Quốc hội không ngừng tự đổi mới về tổ chức, phương thức làm việc, nâng cao chất lượng đại biểu để hoạt động nghị trường ngày càng dân chủ, thực chất, bám sát nguyện vọng nhân dân.

Quốc hội Việt Nam đã ghi dấu ấn mạnh mẽ, thúc đẩy sự phát triển toàn diện đất nước trong suốt 80 năm qua nhiều thành tựu nổi bật trên mọi lĩnh vực. Trong kỷ nguyên mới, Quốc hội Việt Nam sẽ tiếp tục đổi mới, góp phần quan trọng vào sự phát triển nhanh và bền vững quốc gia, bảo vệ chủ quyền và hội nhập quốc tế sâu rộng.

TS. Trần Văn - ĐBQH Khóa XII, XIII