Big Oil và bài toán cắt giảm khi giá dầu ở mức 60 USD

(Ảnh minh họa)

Kế hoạch chi tiêu được nhóm Big Oil công bố khá mạnh tay, không hề nhắc tới chuyện cắt giảm nhân sự, và kế hoạch khai thác còn nhấn mạnh từ "tăng trưởng". Sáu tháng sau, khi giá dầu vẫn lình xình quanh mức 60-70 USD, tình hình đã đổi khác.

Việc làm trong lĩnh vực dầu đá phiến của Mỹ đang sụt giảm với tốc độ nhanh nhất kể từ năm 2022, khi giá Brent và WTI từ mức trên 100 USD/thùng rơi xuống dưới 80 USD chỉ trong vòng nửa năm. Tính trên con số tuyệt đối, mức giảm này không quá lớn, chỉ khoảng 1,7%, theo số liệu từ Cục Thống kê Lao động Mỹ được Bloomberg trích dẫn trong tuần này. Nhưng giá dầu đã mất 12,5% từ đầu năm, và Bloomberg nhận định tình hình sẽ còn tệ hơn vì nhu cầu dầu đang "ảm đạm".

Trong tuần này, ConocoPhillips giáng một đòn mạnh vào những người vẫn giữ cái nhìn lạc quan, khi tuyên bố sẽ cắt giảm tới 1/4 lực lượng lao động toàn cầu. Công ty cho biết việc cắt giảm diễn ra trên nhiều bộ phận và khu vực, chi tiết sẽ được thông báo trực tiếp cho nhân viên qua các buổi họp nội bộ. Động thái này được giải thích là một phần trong nỗ lực tái cơ cấu nhằm giúp công ty hoạt động hiệu quả hơn, nhưng thị trường lại nhìn nhận đây là dấu hiệu Conoco gặp khó khăn và phải làm điều mà các công ty dầu mỏ thường làm đầu tiên khi gặp khủng hoảng cắt giảm nhân sự.

Reuters nhắc lại rằng Chevron cũng từng tuyên bố kế hoạch cắt giảm nhân sự với quy mô tương tự vào tháng 2 năm nay. Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng Chevron cắt tới 20% lực lượng lao động chỉ vì giá dầu giảm thì hơi khiên cưỡng. Công ty đã công bố kế hoạch từ sớm, khi đợt suy giảm giá mới chỉ bắt đầu, và lý do chính được đưa ra là để cắt chi phí sau thương vụ thâu tóm Hess Corp. Dù vậy, chính Chevron cũng thừa nhận môi trường hoạt động rất khó khăn, với CEO Mike Wirth mô tả quý IV/2024 "không hẳn là cơn bão hoàn hảo, nhưng là một quý mà mọi thứ đều đi theo một hướng và đó là hướng tiêu cực".

Không chỉ cắt nhân sự, các công ty dầu mỏ còn cắt cả chi tiêu. Theo Reuters, 22 công ty dầu khí đại chúng tại Mỹ, trong đó có Conoco, Diamondback Energy và Occidental, nhưng không tính các siêu tập đoàn, đã cắt giảm tổng cộng 2 tỷ USD trong kế hoạch chi tiêu, theo báo cáo quý II năm nay.

"Chúng ta đã đi từ khẩu hiệu "khoan, khoan và khoan" sang "chờ đã, hãy khoan" tại Permian", CEO Latigo Petroleum, Kirk Edwards, nói với Reuters. Ông cũng chia sẻ với Financial Times rằng việc cắt giảm nhân sự trong ngành dầu đá phiến là "tín hiệu cảnh báo đỏ cho toàn bộ ngành dầu khí Mỹ".

Tín hiệu cảnh báo này chủ yếu đến từ các dự báo nhu cầu và nguy cơ dư cung. Tại Hội nghị Dầu khí châu Á - Thái Bình Dương tuần này, một số nhà phân tích nhận định giá Brent có thể rơi xuống dưới 60 USD/thùng ngay trong năm nay và duy trì mức đó tới năm 2026. Wood Mackenzie thậm chí dự báo giá dầu chuẩn quốc tế sẽ quanh mức 50 USD/thùng trong vài năm do nhu cầu yếu - trừ phi có một sự kiện địa chính trị lớn gây gián đoạn nguồn cung. Tuy nhiên, những dự báo này dường như bỏ qua thực tế rằng các nhà sản xuất dầu thường phản ứng với giá giảm, bằng cách cắt giảm sản lượng hoặc điều chỉnh kế hoạch tăng trưởng, làm nguồn cung sụt giảm. Điều này về sau lại có tác động đẩy giá tăng trở lại - nhất là khi nhu cầu thực tế mạnh hơn dự kiến, điều từng xảy ra nhiều lần.

Ngành dầu mỏ vốn mang tính chu kỳ. Gần đây, các chu kỳ trở nên thất thường hơn, với biến động giá ngày càng tách rời khỏi thị trường vật chất, nhưng chúng vẫn tồn tại. Vì thế, các công ty dầu mỏ đang làm điều mà họ luôn làm trong giai đoạn suy thoái như thu mình lại, cắt giảm nhân sự và chờ vượt qua giai đoạn khó khăn.

Wood Mackenzie dự đoán vốn đầu tư toàn cầu cho thăm dò dầu khí sẽ giảm 4,3% trong năm nay, còn 341,9 tỷ USD. Financial Times dẫn lời công ty nghiên cứu này cho biết đây sẽ là lần giảm đầu tiên kể từ 2020, cho thấy mức độ nghiêm trọng của tình hình. FT còn lưu ý rằng nếu giá Brent rơi xuống dưới 60 USD, các ông lớn dầu mỏ sẽ khó duy trì chương trình chi tiêu vốn hiện tại. Quan trọng hơn với cổ đông, họ cũng khó giữ được mức chi trả cổ tức.

Điều đáng chú ý là hầu như không ai trong giới phân tích tin vào kịch bản giá dầu sẽ tăng. Thế nhưng, năm nay đã cho thấy nhiều ví dụ về việc giá hoàn toàn có thể bật lại dễ dàng - chỉ cần một giả định về thị trường thay đổi, chẳng hạn như tăng trưởng sản lượng dầu đá phiến của Mỹ.

Thực tế, sản lượng này đã đảo chiều, với tổng sản lượng tại Lower 48 tuần cuối tháng 8 chỉ còn 13,4 triệu thùng/ngày, giảm so với mức 13,6 triệu thùng/ngày hồi tháng 12 năm ngoái. Một đợt suy thoái có thể kéo dài, nhưng rồi cuối cùng nó luôn nhường chỗ cho một đợt bùng nổ mới.

Bình An