Bill Gates chỉ ra những nghề tưởng 'miễn nhiễm' với công nghệ nay sắp bị AI xâm lấn

Tỷ phú, nhà từ thiện Bill Gates cho biết AI có thể khiến con người nghỉ hưu sớm hoặc rút ngắn tuần làm việc. Ảnh: AFP.

"AI sẽ xuất hiện và cung cấp IQ y khoa, và sẽ không còn tình trạng thiếu hụt nữa", ông nói trong một tập podcast "People by WTF" sẽ được phát hành trong hôm 18/4.

Từ lâu đã tập trung vào lĩnh vực sức khỏe cộng đồng, Gates lưu ý rằng các quốc gia như Ấn Độ và các quốc gia ở châu Phi vẫn tiếp tục phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt chuyên gia y tế.

Mỹ cũng gặp vấn đề này. Một báo cáo từ Hiệp hội các trường Cao đẳng Y khoa Mỹ năm ngoái dự đoán rằng nước này sẽ phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt 86.000 bác sĩ chuyên khoa và bác sĩ chăm sóc chính vào năm 2036.

"Quốc gia cần hàng trăm nghìn bác sĩ để cung cấp lượng dịch vụ chăm sóc công bằng cho mọi người, bao gồm cả nhóm thiểu số, những người không có bảo hiểm y tế và những người sống ở vùng nông thôn", Michael Dill, giám đốc nghiên cứu lực lượng lao động của tổ chức, đã nói với Business Insider vào năm ngoái.

Số lượng bác sĩ chuyên khoa chăm sóc người già cũng đang giảm dần, ngay cả khi dân số già đi. Các chuyên gia y tế cho rằng sự gia tăng bệnh nhân lớn tuổi có thể dẫn đến khủng hoảng chất lượng chăm sóc.

Để giảm bớt tình trạng kiệt quệ trong ngành, các công ty khởi nghiệp AI tập trung vào chăm sóc sức khỏe đã huy động được hàng tỷ USD bằng cách tự giới thiệu mình là giải pháp khắc phục. Các công ty khởi nghiệp bao gồm Suki, Zephyr AI và Tennr cho biết họ có thể giảm khối lượng công việc bằng cách tự động hóa các tác vụ lặp đi lặp lại như lập hóa đơn và ghi chú, cải thiện độ chính xác của chẩn đoán và xác định bệnh nhân để điều trị mới.

Công ty tư vấn McKinsey ước tính rằng AI tạo ra có thể thúc đẩy năng suất trong chăm sóc sức khỏe và dược phẩm lên tới 370 tỷ USD.

Trong khi đó, giáo dục cũng đang hướng đến mục tiêu tương tự.

Tại Mỹ, theo dữ liệu liên bang công bố năm 2023, 86% trường công lập K-12 báo cáo gặp khó khăn trong việc tuyển dụng giáo viên cho năm học 2023 đến 2024. Khoảng 45% trường công lập cho biết họ đang thiếu nhân sự.

Tại Vương quốc Anh, một trường trung học ở London từ năm ngoái đã bắt đầu thay thế một số giáo viên bằng các công cụ AI như ChatGPT để giúp học sinh chuẩn bị cho kỳ thi. Chương trình thí điểm tại Cao đẳng David Game bao gồm 20 sinh viên sử dụng công cụ AI trong một năm cho các môn học chính như tiếng Anh, toán, sinh học và khoa học máy tính.

Nếu AI làm được việc, con người sẽ ra sao?

Bất chấp những lo ngại về việc học sinh sử dụng AI để gian lận, các nhà giáo dục đã nói rằng họ lạc quan về tiềm năng của AI tạo ra trong việc tiết kiệm thời gian cho giáo viên và cải thiện việc học, đặc biệt là khi các lớp học trở nên khó tuyển nhân viên hơn.

Bill Gates không chỉ nói về giáo viên và bác sĩ. Ông cũng cho biết AI sẽ có thể thay thế công nhân nhà máy, đội xây dựng và nhân viên vệ sinh khách sạn – bất kỳ ai làm công việc đòi hỏi kỹ năng thể chất và thời gian.

"Đôi tay phải cực kỳ khéo léo mới có thể làm được những việc đó. Nhưng AI sẽ đạt được điều đó", ông nói.

Những gã khổng lồ công nghệ như Nvidia đang đặt cược lớn vào robot hình người được thiết kế để thực hiện các nhiệm vụ thủ công, bao gồm nhặt đồ trong kho và lau sàn. Những robot này nhằm mục đích giảm chi phí lao động và tăng hiệu quả.

Gates cho biết thế giới đang hướng đến một tương lai mà công việc có thể giảm mạnh, hoặc ít nhất là trông rất khác so với hiện tại.

"Bạn có thể nghỉ hưu sớm, bạn có thể làm việc ít tuần hơn", ông nói. "Sẽ đòi hỏi phải suy nghĩ lại về mặt triết lý, 'Được rồi, thời gian nên được sử dụng như thế nào?'".

Gates nói thêm rằng ông cũng đang vật lộn với câu hỏi đó. "Thật khó để những người trong chúng ta – trong trường hợp của tôi là dành gần 70 năm trong một thế giới thiếu thốn – có thể điều chỉnh suy nghĩ của mình", ông nói.

Năm 1930, nhà kinh tế học John Maynard Keynes đã dự đoán rằng những tiến bộ công nghệ cuối cùng có thể giảm tuần làm việc xuống chỉ còn 15 giờ.

Gần một thế kỷ sau, mặc dù năng suất đã tăng vọt, hầu hết mọi người vẫn làm việc khoảng 40 giờ mỗi tuần.

"Tôi không phải làm việc", Gates nói. "Tôi chọn làm việc. Bởi vì sao? Bởi vì làm việc rất vui".

Huyền Chi