Billiards Việt: Chờ mùa giải bội thu

Những danh hiệu ở mọi cấp độ quốc tế của các cơ thủ carom 3 băng chính là điểm nhấn đáng chú ý nhất trong năm của billiards Việt Nam.

Những nhà vô địch

Có tên trong mọi cuộc bình chọn vận động viên tiêu biểu, thể thao gia xuất sắc trong năm, Trần Quyết Chiến đã và đang làm thay đổi cách nhìn nhận và cả sự đánh giá của dư luận người hâm mộ về loại hình thể thao từng tạo nhiều điều tiếng không hay trong quá khứ.

Hàng chục nghìn, thậm chí có lúc lên đến cả trăm nghìn lượt người xem mà chủ yếu là fan Việt Nam, tràn ngập các diễn đàn, kênh thông tin về billiards carom bất kể các trận chung kết World Cup cá nhân chặng Bogota (Colombia), Veghel (Hà Lan) hay chung kết nội dung carom ba băng đồng đội thế giới tại Viersen (Đức) đều diễn ra lúc nửa đêm về sáng, theo giờ Việt Nam.

Trần Quyết Chiến giành 2 danh hiệu cá nhân World Cup, một danh hiệu vô địch đồng đội thế giới

Tất cả cùng thức trắng, cùng nín thở, vui mừng, tiếc nuối theo từng đường lăn của các quả bi vàng, trắng, đỏ trước khi vỡ òa cùng chiến thắng của Trần Quyết Chiến và Bao Phương Vinh, hai trong số các cơ thủ carom hay nhất Việt Nam và thế giới thời điểm hiện tại.

Vì nhiều lý do, hai ngôi sao này thi đấu trầy trật tại chặng World Cup TP HCM nhưng chẳng ngại chi, ngôi vô địch vẫn theo kiểu "lọt sàng xuống nia", rơi vào tay đồng hương Trần Đức Minh thay vì thuộc về các cơ thủ xuất sắc nước ngoài.

Bao Phương Vinh duy trì vị trí trong tốp dẫn đầu UMB

Billiards carom Việt Nam đã có một năm bùng nổ trên mọi đấu trường, cho thấy sự tiến bộ khó tin so với nhiều quốc gia giàu truyền thống ở bộ môn này lâu nay như Hàn Quốc, Bỉ, Hà Lan hay Tây Ban Nha. Ngoài việc giành các danh hiệu vô địch cá nhân World Cup trong năm nhiều hơn bất kỳ quốc gia nào, billiards carom Việt Nam còn lập nên nhiều kỳ tích khác.

Trong năm 2024, lần đầu tiên Trần Quyết Chiến vươn lên vị trí số 1 bảng xếp hạng thế giới vào tháng 6-2024 của Liên đoàn Billiards thế giới (UMB) lẫn World Players Ranking (bảng xếp hạng cơ thủ toàn thế giới). Cuối năm 2024, cơ thủ quê Bình Thuận, hiện là thành viên chủ lực của tuyển TP HCM, còn là ứng viên nặng ký cạnh tranh danh hiệu "Cơ thủ xuất sắc nhất năm" của UMB kèm giải thưởng trị giá 30.000 euro.

Sau cùng, anh phải nhường vị trí này cho huyền thoại Dick Jaspers khi chỉ kém đôi chút về thành tích tính chung ở mọi giải đấu lớn trong năm.

Trong 30 hạng đầu UMB tháng 10-2024, billiards carom Việt Nam có đến 6 đại diện

Theo các nhà chuyên môn, điều đáng mừng là thành tích của billiards carom Việt Nam hoàn toàn không phụ thuộc vào một mình Trần Quyết Chiến. Bao Phương Vinh thành công ở giải đồng đội thế giới sau chức vô địch thế giới cá nhân một năm trước đó.

Trần Đức Minh đăng quang tại kỳ World Cup trên sân nhà TP HCM là điều kỳ diệu, cùng với những màn trình diễn "để đời" của Chiêm Hồng Thái, Trần Thanh Lực, Nguyễn Trần Thanh Tự…, chính là sự khẳng định về "chân đế" vững chắc và rộng khắp của thể loại carom tại nhiều tỉnh thành phía Nam mà TP HCM đóng vai trò đầu tàu lẫn vị trí tiên phong.

Những góc khuất

Billiards Việt Nam trải qua một năm cực kỳ thăng hoa với nhiều thành tích vang dội trên đấu trường quốc tế. Tuy nhiên, đây cũng là năm mà bộ môn thể thao đậm chất nghệ thuật và phong cách trình diễn cá nhân này trải qua nhiều sóng gió.

Tổ chức xã hội quản lý bộ môn cấp quốc gia, Liên đoàn Billiards và Snooker Việt Nam (VBSF), chính là nơi "giơ đầu chịu báng", liên tiếp phải nhận những án phạt gây bức xúc dư luận. Liên đoàn Billiards thể thao thế giới (WCBS) ban hành lệnh cấm toàn diện bắt đầu từ ngày 16-10-2024, nguyên do là Việt Nam đã đăng cai tổ chức các giải đấu billiards pool và carom không được cấp phép, trong đó có hai giải đấu PBA Tour và Hanoi Open Pool đều tổ chức tại Hà Nội.

Trong thời gian chịu án phạt, VBSF không được tổ chức các sự kiện billiards quốc tế bao gồm pool, carom, snooker tại Việt Nam. Các quan chức, nhà quản lý cũng không được tham gia bất kỳ sự kiện billiards quốc tế và các đại hội thể thao khu vực, châu lục và thế giới.

Trước đó, Liên đoàn Billiards thể thao châu Á (ACBS) đã ban hành lệnh đình chỉ trong thời gian 6 tháng, tính từ ngày 13-6-2024 đến 12-1-2025, hơn 30 cơ thủ carom Việt Nam cũng như rất nhiều cơ thủ pool đã bị đình chỉ thi đấu khi tham dự các giải đấu không chính thức.

Cơ thủ Nguyễn Hoàng Yến Nhi bức xúc vì không được quan tâm dù giành thành tích quốc tế

Giữa tháng 10, nữ cơ thủ Nguyễn Hoàng Yến Nhi làm "dậy sóng" thể thao nước nhà với tâm thư chia sẻ sự thiếu quan tâm từ VBSF. Cô được cử tham dự và giành tấm HCĐ thế giới lịch sử tại Giải Vô địch thế giới 2024 ở Pháp nhưng phải tự chi trả hoàn toàn kinh phí cho chuyến đi. Sau khi từ Pháp trở về, cô thậm chí còn không nhận được bất kỳ sự quan tâm động viên, khen thưởng nào từ VBSF, nơi ra quyết định thu số tiền 700.000 đồng phí hội viên của khoảng 1200 VĐV trên cả nước nhưng lại ngó lơ những cá nhân mang vinh quang về cho billiards Việt Nam.

Chờ mùa bội thu

7 chặng World Cup carom ba băng trong năm, nội dung carom tại World Games Thành Đô (Trung Quốc, Giải Vô địch carom ba băng nữ và trẻ thế giới tại Tây Ban Nha, Giải Vô địch carom ba băng nam thế giới tại Bỉ… là những cơ hội không thể tốt hơn cho billiards Việt khẳng định sức mạnh trên đấu trường quốc tế.

SEA Games 33 không tạo sân chơi cho những nhà vô địch thế giới

Chỉ tiếc là dàn cơ thủ hạng sao Việt Nam sẽ không thể tham gia đua tài tại SEA Games 33, nơi những tấm huy chương của họ rất có ý nghĩa đối với cuộc đua tranh trên bảng tổng sắp huy chương. Các quốc gia trong khu vực đều hiểu rõ thế mạnh của billiards carom Việt Nam nên việc loại bỏ những nội dung tranh tài này cũng không phải điều gì quá bất thường.

Tương tự carom, billiards pool Việt Nam cũng có rất nhiều sân chơi để thi thố tài nghệ. Chỉ có điều, bươn chải tổ chức hoặc cử quân tham dự các sự kiện quốc tế cần có sự tỉnh táo, tránh trở thành "miếng mồi ngon" trong cuộc cạnh tranh quyền lực giữa các tổ chức quản lý ngày một nhiều nhưng chẳng ai chịu lép vế ở cuộc tranh giành phần tốt nhất trong "miếng bánh billiards".

Nhiều cơ thủ pool Việt Nam sẵn sàng đối mặt án phạt để thỏa đam mê thi đấu ở nơi nào họ thích

Các câu hỏi về thẩm quyền của Liên đoàn Billiards thể thao thế giới (WCBS), Liên đoàn Billiards thể thao châu Á (ACBS) và vai trò, nhiệm vụ của Liên đoàn Billiards và Snooker Việt Nam (VBSF) trong sự phát triển của phong trào billiards nước nhà cho đến nay vẫn còn mù mờ.

Sắm vai trò nhân chứng của lịch sử nhưng lại bàng quan, đứng bên lề thời cuộc, chấp nhận bị áp đặt rồi áp đặt lại trên vai kỳ thủ, các tổ chức xã hội cấp thấp đã và đang làm việc vì sự tồn vong của billiards Việt hẳn là điều đáng sợ nhất, kềm hãm cái chung trong bối cảnh phong trào trong nước và quốc tế đang tiến những bước dài đáng chờ đợi.

Đông Linh - Ảnh: Phong Lê, UMB