Bình yên trên mọi bản làng

Trăn trở của người làm án

Giọng chậm, buồn, trăn trở, Trung tá Giàng Xuân Chiến, Trưởng Phòng CSĐT tội phạm về ma túy tâm sự: "Tháng 11 năm ngoái nhà báo lên, đơn vị chúng tôi đang một mặt quyết liệt điều tra, đấu tranh các chuyên án, một mặt tiếp tục đẩy mạnh phối hợp với các đơn vị, địa phương tổ chức tuyên truyền phòng, chống ma túy địa bàn. Đã có lúc hơn nửa quân số xuống địa bàn để nắm bắt tâm tư, thăm hỏi, động viên, chia sẻ khó khăn với bà con; kết hợp với địa phương, hỗ trợ tổ chức các buổi tuyên truyền pháp luật với sự tham gia của hàng chục nghìn lượt người nghe, nhận tờ rơi có hình ảnh tuyên truyền tác hại của ma túy, nhất là các khu vực điểm nóng, các trường học... Nhưng, tội phạm ma túy giờ xảo quyệt, tinh vi lắm! Chúng vẫn tìm đủ cách lôi kéo đồng bào dân tộc bị hạn chế về nhận thức, khó khăn về kinh tế tham gia vận chuyển ma túy...".

Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy, Công an tỉnh Hà Giang được trao tặng Huân chương Chiến công Hạng Ba.

Thiếu tá Nguyễn Quang Diệu, Phó Đội trưởng Đội án, Phòng CSĐT tội phạm về ma túy - người trực tiếp ăn bờ ở bụi, tham gia hàng chục chuyên án chia sẻ: "Sự đấu tranh quyết liệt với tội phạm ma túy của các tỉnh vùng Tây Bắc, Bắc miền Trung đã khiến tội phạm tìm cách chuyển hướng vận chuyển ma túy qua địa bàn Hà Giang. Các đối tượng lợi dụng vị trí hẻo lánh, khó di chuyển, sử dụng những người có mối quan hệ họ hàng, thân tộc bên kia biên giới vào đường dây mua bán, vận chuyển".

Điển hình như chuyên án ngày 29/7/2023, Phòng CSĐT tội phạm về ma túy phối hợp các đơn vị nghiệp vụ và Công an huyện Quang Bình, tỉnh Hà Giang bắt giữ đối tượng Lừu Seo Sèng (SN 1979, trú tại thị trấn Yên Bình, huyện Quang Bình) và Hoàng Văn Phà (SN 1982, trú tại xã Bản Lầu, huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai) khi các đối tượng đang thực hiện hành vi mua bán trái phép chất ma túy tại nhà Sèng, thu giữ 21 bánh heroin.

Đây là một trong những vụ án mua bán ma túy đặc biệt nghiêm trọng, không chỉ số lượng tang vật lớn mà còn sử dụng thủ đoạn tinh vi khi hình thành đường dây khép kín trong thân tộc. Sèng và Phà có mối quan hệ gia đình, họ hàng với nhau, cả hai thường xuyên trao đổi, móc nối với các đối tượng thân tộc bên kia biên giới để mua bán hàng cấm...

Tâm sự muộn màng sau song sắt

Trong căn phòng tĩnh lặng, qua cánh cửa song sắt lạnh lẽo của Trại tạm giam Công an tỉnh Hà Giang, Phá A Sếnh (dân tộc Mông, SN 1997) thu mình, lặng thinh ôm đầu gối nhìn trăng. Được một hồi lâu, Sếnh nằm xuống, trở mình lăn qua lăn lại. Đôi lúc, gần như không kìm nén được cảm xúc, Sếnh đứng dậy muốn hét lên để giải tỏa những buồn đau, ân hận đang gặm nhấm tâm hồn...

Lại một đêm giấc ngủ không trọn nên hôm sau, khi gặp chúng tôi, Phá A Sếnh trông vẻ mặt khá mệt mỏi. Giọng buồn bã, Sếnh chia sẻ với chúng tôi: "Bản Nặm Úm, xã Mường Bám, huyện Thuận Châu, tỉnh Sơn La quê em nghèo lắm. Em là con thứ 8 trong gia đình có 12 anh, chị em. Em đã có vợ và 2 con, đứa 9 tuổi và đứa 6 tuổi. Do nhà đông con nên vợ chồng em chỉ có một ít nương để làm. Kinh tế gia đình khó khăn nên học hết lớp 11, em bỏ học giữa chừng để đi kiếm việc...". "Cũng vì khó khăn về kinh tế, cộng với rất cần có tiền để sử dụng ma túy nên khi có người thuê vận chuyển ma túy, em đã nhận lời. Lần đầu vận chuyển trót lọt, em được trả công 60 triệu đồng. Em bị bắt khi lần thứ hai tham gia vận chuyển 10 bánh heroin..." - Sếnh kể.

Theo cán bộ điều tra, để khép kín đường dây, tránh sự điều tra của Cơ quan công an, các đối tượng sử dụng người thân tộc. Do nhận thức hạn chế, do hoàn cảnh sống khó khăn nên nhiều người đã chấp nhận tham gia vận chuyển, mua bán trái phép ma túy. Để rồi, khi bị bắt, có thể phải đối mặt với những bản án nghiêm khắc, khung hình phạt cao nhất, họ mới nhận ra cái giá phải trả quá đắt.

Trong vụ án này và cả hai lần người thuê Sếnh vận chuyển ma túy đều là Phá A Dếnh - chú ruột Sếnh. Nhắc đến gia đình, Sếnh vội quay mặt đi, hít một hơi thật sâu, nói bằng giọng nghèn nghẹn: "Em hối hận lắm, sau khi bị bắt, vợ em bỏ nhà đi để lại hai đứa nhỏ ở với ông, bà nội. Em thấy mình là đưa con bất hiếu với bố mẹ, có tội với vợ con...!".

Cơ quan chức năng lấy mẫu giám định tang vật ma túy trong một chuyên án tại Hà Giang.

Cũng đối diện với bản án nghiêm minh của pháp luật, Cháng A Sá (dân tộc Mông, SN 1999, trú xã Ma Thì Hồ, huyện Mường Chà, tỉnh Điện Biên) là bị can bị Phòng CSĐT tội phạm về ma túy Công an tỉnh bắt ngày 12/9/2023 khi đang cùng các đối tượng vận chuyển 12 bánh heroin. Nằm trong trại tạm giam, sau những đêm suy ngẫm về cuộc đời, Sá ân hận và luôn miệng nói "giá như" thời gian có thể quay trở lại. Trong câu chuyện với chúng tôi, Sá cho biết, gia đình có 5 anh, chị em, bản thân là con út, năm 2 tuổi mẹ mất, năm lên 9 thì bố cũng mất. Hoàn cảnh gia đình Sá hết sức khó khăn, thuộc diện hộ nghèo ở xã.

Trước đây, Sá là Phó Bí thư Đoàn của bản Khuổi Quang II, xã Ma Thì Hồ, tham gia đội phòng cháy, chữa cháy của thôn. Năm 2020, làm lụng, tích cóp, vợ chồng Sá dựng được ngôi nhà, nhưng làm xong thì trong nhà chẳng có đồ đạc gì cả. Nhìn hai đứa con nheo nhóc, thiếu thốn đủ đường, vì thế Sá nhận lời tham gia mua bán, vận chuyển ma túy với mong muốn nếu trót lọt sẽ có tiền để mua đồ dùng trong nhà.
"Đây là lần đầu em đi làm... ma túy, với kế hoạch khi bán xong số hàng thì gốc trả cho chủ, lãi lời sẽ chia nhau. Em rất ân hận, vì cả em và anh trai ruột là Cháng A Dính cùng phạm tội. Gia đình giờ thêm muôn vàn khó khăn. Em là trụ cột gia đình mà bị bắt thế này..." - Cháng A Sá buồn bã chia sẻ với chúng tôi và bảo: "Em ước được quay trở lại thời gian xưa để không bao giờ làm những chuyện phạm pháp như thế này nữa. Nhưng, chắc chắn, thời gian đi qua sẽ không bao giờ trở lại được nữa. Em mong vụ việc sớm được xét xử và hy vọng còn có cơ hội trở về với gia đình. Mong mọi người hãy dừng lại việc phạm pháp như em, hãy làm những điều tốt cho xã hội".

Năm 2022, lực lượng phòng, chống tội phạm về ma túy toàn tỉnh Hà Giang đã phát hiện, bắt giữ, xử lý 87 vụ với 158 đối tượng có hành vi tàng trữ, vận chuyển, mua bán, tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy. Tang vật thu giữ gồm 30 bánh heroin, 6.141 viên nén ma túy tổng hợp và các loại ma túy khác như methamphetamine, ma túy tổng hợp MDMA... Năm 2023, với quyết tâm đẩy mạnh cuộc chiến chống tội phạm ma túy, toàn tỉnh bắt giữ, xử lý 102 vụ với 206 đối tượng; thu giữ 42 bánh heroin, cùng nhiều loại ma túy tổng hợp, dạng đá, ketamine, cỏ Mỹ, quả thuốc phiện, nước vui, thuốc lá điện tử có chứa chất ma túy... Từ tháng 1 đến tháng 4/2024, Phòng CSĐT tội phạm về ma túy phát hiện, bắt giữ 7 vụ, 18 đối tượng có hành vi tàng trữ, mua bán trái phép chất ma túy. Tổng tang vật thu giữ là 17 bánh heroin, 18.199 viên ma túy tổng hợp, 1 súng thể thao bắn bi...

Phòng CSĐT tội phạm về ma túy đã được Bộ Công an, Chủ tịch UBND tỉnh Hà Giang... tặng thưởng nhiều bằng khen, giấy khen. Thành tích của đơn vị đã góp phần vào thành tích chung khi năm 2023 là năm thứ tư liên tiếp, Công an tỉnh vinh dự được Bộ Công an tặng Cờ Thi đua xuất sắc trong Phong trào thi đua Vì an ninh Tổ quốc.

Với những nỗ lực trong công tác điều tra, khám phá các vụ án ma túy phức tạp, ngày 5/7 Phòng CSĐT tội phạm về ma túy, Công an tỉnh Hà Giang đã được trao tặng Huân chương Chiến công Hạng Ba. Đó là niềm tự hào, là động lực để tập thể Phòng CSĐT tội phạm về ma túy luôn quyết tâm thực hiện tốt các nhiệm vụ được giao, không để Hà Giang trở thành "điểm nóng" về ma túy.

Xuân Trường