Bitcoin rơi mạnh, thị trường đứng giữa kỳ vọng hồi phục và nguy cơ lao dốc sâu

"Cú trượt chân" của đồng tiền số lớn nhất thế giới

Sau khi chạm mốc kỷ lục 126.000 đô la mỗi bitcoin hồi tháng 10, thị trường đang rơi vào giai đoạn “căng như dây đàn”, khi giá liên tục trượt dốc với tốc độ mạnh chưa từng thấy.

Chỉ trong vài tuần, đồng tiền số lớn nhất thế giới đã mất gần 40% giá trị, vốn hóa thị trường bốc hơi hàng ngàn tỉ đô la, khiến tâm lý nhà đầu tư rơi vào tình trạng hoảng loạn cực độ.

Giá bitcoin mất gần 40% giá trị, rơi từ đỉnh 126.000 đô la xuống quanh vùng 86.000-87.000 đô la chỉ trong vòng hơn 1 tháng. Ảnh: TL

Bitcoin đã nhích lên nhẹ từ vùng 80.000 đô la và hiện dao động quanh mức 86.000-87.000 đô la, vẫn thấp hơn khoảng 31% so với đỉnh gần nhất.

Đà đi ngang này chưa cho thấy dấu hiệu phục hồi bền vững, trong khi toàn thị trường vẫn dõi theo các quyết định của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed). Yếu tố này được xem là có thể quyết định hướng đi của thị trường tiền mã hóa trong những tuần cuối năm.

Giới phân tích tài chính cho rằng cú lao dốc lần này không đến từ một yếu tố đơn lẻ mà là sự cộng hưởng giữa ba nhóm nguyên nhân lớn. Trước hết là tác động từ vĩ mô.

Kỳ vọng Fed sẽ cắt giảm lãi suất trong tháng 12 đã giảm mạnh sau khi báo cáo việc làm phi nông nghiệp cho thấy nước này đã có thêm 119.000 việc làm mới, cao gấp đôi dự báo.

Con số trên làm dấy lên lo ngại rằng cơ quan này sẽ buộc phải tiếp tục duy trì chính sách thắt chặt. Khi lãi suất neo cao, dòng tiền thường rút khỏi các tài sản rủi ro và tiền mã hóa là nhóm chịu áp lực lớn nhất.

Yếu tố thứ hai là dòng vốn tổ chức rút khỏi thị trường. Các quỹ ETF bitcoin giao ngay, vốn là động lực kéo giá tăng mạnh trong nửa đầu năm, đã bị rút ròng khoảng 3,55 tỉ đô la chỉ trong tháng 11.

Mức thoái vốn này gần tương đương kỷ lục từng xảy ra hồi tháng 2, thời điểm mà bitcoin đã lao dốc mạnh về gần 75.000 đô la.

Yếu tố thứ ba đến từ áp lực bán của những nhà đầu tư nắm giữ dài hạn. Chẳng hạn, Owen Gunden, người sở hữu bitcoin từ năm 2011, đã bán ra lượng trị giá khoảng 1,3 tỉ đô la kể từ cuối tháng 10. Việc các nhà đầu tư đời đầu chốt lời đúng vào thời điểm nhạy cảm này càng khiến tâm lý bi quan lan rộng.

Cùng lúc, MicroStrategy, công ty đại chúng nắm giữ nhiều bitcoin nhất thế giới, đang đối mặt nguy cơ gọi ký quỹ do chiến lược mua BTC bằng đòn bẩy, khiến nhà đầu tư càng thêm lo ngại.

Cổ phiếu của công ty đã giảm 5% chỉ trong một phiên và nếu tình hình không cải thiện, JPMorgan cảnh báo MicroStrategy có thể bị loại khỏi các chỉ số MSCI USA và Nasdaq 100 vào đầu năm 2026.

Tất cả những áp lực này được phản ánh rõ nét trên chỉ số Tham lam & Sợ hãi (Fear & Greed Index). Theo 10x Research, tâm lý thị trường đã “rơi tự do” vào trạng thái bi quan cực độ khi chỉ số giảm xuống dưới 5 điểm, mức thấp chưa từng thấy trong nhiều năm.

Đường trung bình động 21 ngày của chỉ số cũng chỉ còn khoảng 10, cho thấy tác động này không phải nhất thời mà có tính kéo dài. Chỉ số Tham lam & Sợ hãi đo tâm lý nhà đầu tư trên thang 0-100, với 0 là sợ hãi cực độ và 100 là tham lam cực độ.

Dữ liệu từ Bybit giai đoạn 2021-2025 cho thấy điểm trung bình của thị trường là 49,18, phản ánh sự dao động liên tục giữa hai thái cực. Các giai đoạn sợ hãi cực độ dưới 10 điểm chỉ chiếm khoảng 15% thời gian, nhưng thường đi trước các nhịp tăng mạnh, trong khi vùng tham lam cực độ 80-90 điểm thường báo hiệu điều chỉnh.

Tuy nhiên, 10x Research lưu ý rằng tâm lý chạm đáy không đồng nghĩa với việc giá cũng lập tức tạo đáy; ví dụ hồi tháng 3, chỉ số đạt đáy nhưng giá bitcoin vẫn giảm thêm trong tháng 4 trước khi bật tăng trở lại 10%.

Các diễn biến gần đây cũng càng làm tăng áp lực trên thị trường. Trong thời gian gần đây, gần 118.000 tài khoản giao dịch bị thanh lý với tổng giá trị hơn 206 triệu đô la khi các sàn tất toán vị thế đòn bẩy do tài sản thế chấp không đủ bảo đảm.

Những đợt thanh lý lớn như vậy thường xuất hiện quanh các vùng đỉnh hoặc đáy cục bộ, nhưng chưa thể khẳng định đây là điểm đảo chiều bền vững.

Hy vọng phục hồi của thị trường hiện đang phụ thuộc nhiều vào Fed. Theo CME FedWatch, xác suất Fed cắt giảm lãi suất 25 điểm cơ bản trong cuộc họp tháng 12 đã tăng mạnh từ 39% lên 70% chỉ sau một đêm, nhờ những phát biểu từ các quan chức Fed.

Chủ tịch Fed New York, John Williams, cho biết cần thêm một số điều chỉnh ngắn hạn để lãi suất tiến gần mức trung tính, đồng thời duy trì thị trường lao động ổn định. Các nhà phân tích nhận định rằng nếu Fed nới lỏng, áp lực bán tháo có thể hạ nhiệt, mở đường cho nhịp hồi phục cuối năm. Ngược lại, nếu Fed giữ lãi suất cao và duy trì lập trường cứng rắn, thị trường tiền mã hóa có thể trải qua một “mùa đông” mới.

Kịch nào cho tương lai: chạm đáy hay vực dậy?

Từ góc nhìn kỹ thuật, thị trường bitcoin đang có nhiều quan điểm trái chiều. Mô hình "death cross", khi đường trung bình 50 ngày cắt xuống dưới đường 200 ngày, đã xuất hiện, thường được xem là cảnh báo xu hướng giảm dài hạn.

Nhiều chuyên gia cho rằng nếu giá không giữ được vùng hỗ trợ 80.000-82.000 đô la Mỹ, bitcoin có thể tiếp tục lao dốc về khoảng 58.000 đô la, trùng với đường trung bình 200 tuần, được coi là ‘giá trị thực’ hiện tại của thị trường.

Ap lực từ Fed, dòng vốn tổ chức rút lui và các nhà đầu tư lâu năm chốt lời, giá bitcoin đứng giữa việc chạm đáy hay vực dậy trong những tuần cuối năm. Ảnh: CNBC

Ngược lại, CEO GIS Mining nhận định để khôi phục niềm tin, giá bitcoin cần duy trì trên mức 87.000 đô la trước, nếu không, thị trường có thể rơi vào trạng thái đi ngang kéo dài, mở đầu cho một chu kỳ giảm giá mới. Hiện lực mua bắt đáy đã xuất hiện quanh mức 80.600 đô la, nhưng chưa đủ mạnh để tạo ra xu hướng đảo chiều rõ rệt.

Tuy vậy, không phải tất cả đều bi quan. Một số nhà đầu tư tổ chức cho rằng cú giảm vừa qua là “đợt thanh lọc cần thiết”, loại bỏ đòn bẩy dư thừa và các nhà đầu tư yếu tâm lý. Nicholas Roberts-Huntley dự báo thị trường có thể ổn định trong vùng 95.000-110.000 đô la nếu điều kiện vĩ mô thuận lợi.

JPMorgan cũng nhận định bitcoin sẽ cạnh tranh trực tiếp với vàng vào năm 2026. Các chuyên gia từ Nga và nền tảng Kiln cũng cho rằng nếu Fed kết thúc thắt chặt định lượng vào tháng 12, đây sẽ là “ngòi nổ” cho chu kỳ tăng trưởng tiếp theo.

Nhà giao dịch kỳ cựu Peter Brandt, người từng dự đoán chính xác nhiều đỉnh và đáy của bitcoin, nhận định rằng cú giảm về 58.000 đô la, nếu xảy ra, sẽ là “điều tốt nhất” giúp bỏ hoàn toàn các đòn bẩy trước khi bước vào đợt tăng bền vững.

Dựa trên chu kỳ 4 năm, ông vẫn dự đoán bitcoin có thể đạt 200.000 đô la vào khoảng quí 3-2029 và khẳng định bản thân vẫn nắm giữ 40% danh mục là bitcoin mà không hề nao núng trước biến động hiện tại.

Tổng thể, thị trường tiền mã hóa đang trải qua giai đoạn "thanh lọc" trong 2 năm trở lại đây, khi áp lực vĩ mô, dòng vốn tổ chức rút lui và tâm lý hoảng loạn của nhà đầu tư nhỏ lẻ cùng cộng hưởng tạo thành một “cơn bão hoàn hảo”.

Xu hướng giảm chưa cho thấy dấu hiệu kết thúc, nên việc bắt đáy lúc này vẫn tiềm ẩn rủi ro lớn. Tuy nhiên, lịch sử cũng cho thấy những cơ hội lớn nhất thường xuất hiện ở thời điểm bi quan nhất, khi chỉ số tâm lý chạm đáy và thị trường bước vào trạng thái đầu hàng.

Các chuyên gia khuyến nghị nhà đầu tư theo dõi sát các diễn biến và quản trị rủi ro danh mục một cách kỷ luật, đây là chìa khóa để vượt qua giai đoạn thị trường đầy biến động.

Theo CoinDesk, Business Insider, CNBC

Bình Dương