Blackbeard, tên lửa siêu vượt âm chi phí thấp của Mỹ

Hải quân và Lục quân Mỹ đã ký các thỏa thuận với Castelion Corporation để tích hợp và thử nghiệm Blackbeard – một tên lửa siêu vượt âm hướng tới chi phí thấp hơn đáng kể so với các chương trình trước đây, theo TWZ. Mục tiêu là đánh giá một giải pháp tấn công tầm xa răn đe phi hạt nhân, có thể triển khai nhanh trên nhiều nền tảng.

Tên lửa siêu vượt âm Blackbeard - Ảnh: Castelion

Tổng quan chương trình Blackbeard

Blackbeard là tên lửa siêu vượt âm đầu tiên do Castelion phát triển, định hướng sản xuất hàng loạt và triển khai nhanh với ngân sách chỉ bằng một phần nhỏ so với các vũ khí hiện có. Hợp đồng mới tập trung vào tích hợp và thử nghiệm thực địa, giúp Bộ Quốc phòng Mỹ đánh giá hiệu quả – chi phí của phương án này.

Theo thông tin được công bố, hệ thống sử dụng cấu trúc tích hợp theo chiều dọc giữa động cơ và dẫn đường nhằm tối ưu hiệu suất đồng thời giảm chi phí. Castelion ưu tiên tiếp cận “thử nghiệm sớm trên thực địa”, rút ngắn chu trình thiết kế – chế tạo so với mô phỏng dài hạn.

Bệ phóng thử nghiệm tên lửa Blackbeard - Ảnh: Castelion

Phân tích kỹ thuật: tốc độ, kiến trúc và nền tảng

Với tốc độ siêu vượt âm (trên Mach 5, tương đương từ khoảng 6.174 km/h), vũ khí giảm thời gian bay và tăng áp lực phản ứng lên hệ thống phòng thủ đối phương. Theo định nghĩa, “tên lửa siêu vượt âm” bao gồm tên lửa hành trình dùng động cơ phản lực (air-breathing) và phương tiện lướt phóng từ tên lửa đạn đạo, sau đó lao xuống mục tiêu ở vận tốc rất cao.

Blackbeard được định vị là giải pháp chi phí thấp, mô-đun linh hoạt và dễ sản xuất. Cách tích hợp động cơ – dẫn đường theo phương dọc có thể giảm độ phức tạp lắp đặt và nâng cao mật độ bố trí linh kiện, song các thông số chi tiết hiện chưa được công bố.

Thử nghiệm thực địa sớm

Castelion cho biết đã tiến hành nhiều lần bắn thử thành công để xác nhận thông số bay thực tế và tối ưu thiết kế. Cách tiếp cận “build–test–learn” giúp rút ngắn vòng đời phát triển, giảm rủi ro tích tụ do phụ thuộc mô phỏng.

Triển khai, chuẩn hóa và khía cạnh tác chiến

Lục quân Mỹ xác nhận đang theo đuổi biến thể phóng từ mặt đất dựa trên thiết kế gốc cho phóng từ máy bay, phù hợp định hướng chuẩn hóa nền tảng sử dụng chung trên không – đất – biển, tương tự triết lý với Tomahawk hay SM-6. Chuẩn hóa giúp hợp nhất bảo đảm kỹ thuật, huấn luyện và tiếp vận.

Với Hải quân Mỹ, Blackbeard được xem là ứng viên tiềm năng sau khi chương trình tên lửa siêu vượt âm phóng từ máy bay HALO (Raytheon, Lockheed Martin) bị hủy cuối năm 2024 do hạn chế ngân sách và công suất công nghiệp. Khoảng trống năng lực tấn công tầm xa từ không trung vì vậy cần giải pháp có chi phí – tiến độ khả thi hơn.

Thiết kẻ của tên lửa HALO - Ảnh: Raytheon

Tháng 2.2024, Văn phòng Nghiên cứu Hải quân Mỹ (ONR) ký hợp đồng gần 3 triệu USD với Castelion để thiết kế ban đầu một tên lửa chống hạm phóng từ máy bay, dài không quá 5,4 m và nặng tối đa 1,25 tấn. Dự án này có cả phương án không đối không siêu tốc, với kế hoạch sản xuất trên 200 đơn vị trước năm 2027. Chưa có xác nhận đây là biến thể của Blackbeard, nhưng mốc thời gian tương đồng với lộ trình Castelion đề cập.

So sánh ngắn với HALO

HALO từng được kỳ vọng trở thành vũ khí chủ lực cho kịch bản tác chiến hiện đại, nhất là tại Thái Bình Dương. Tuy nhiên, chi phí vượt dự toán và tiến độ chậm khiến chương trình dừng lại. Blackbeard nổi lên như lựa chọn thay thế tiềm năng, nhấn mạnh vào khả năng sản xuất đại trà và giảm giá thành trên mỗi quả đạn. Chưa có dữ liệu công khai để so sánh hiệu năng chi tiết giữa hai hướng tiếp cận.

Dữ liệu đã xác nhận và trạng thái

Rủi ro, lộ trình và ý nghĩa

Tài liệu ngân sách Lục quân cho biết dự án áp dụng lộ trình nhiều giai đoạn (có điểm dừng), cho phép dừng khi không đạt tiêu chí. Việc Hải quân và Lục quân đồng thời ký hợp đồng cho thấy mức độ ưu tiên tăng, nhưng thành công phụ thuộc vào tiến độ kỹ thuật, chi phí và năng lực công nghiệp của Castelion.

Không quân Mỹ trước đó cũng tài trợ một số dự án tấn công tầm xa cho Castelion, phản ánh sự quan tâm liên quân với công nghệ lõi của chương trình. Trong bối cảnh Trung Quốc và Nga phát triển các hệ thống tương tự (DF-ZF, Avangard), một giải pháp siêu vượt âm “giá thành hợp lý” và sản xuất quy mô có thể thu hẹp khoảng cách răn đe phi hạt nhân. Tuy nhiên, đến nay nhiều chi tiết kỹ thuật của Blackbeard vẫn được giữ kín.

Các đầu đạn thử nghiệm của tên lửa Blackbeard - Ảnh: Castelion

Kết luận: Blackbeard đại diện cho hướng tiếp cận nhấn mạnh chi phí – hiệu quả, mô-đun hóa và chuẩn hóa đa nền tảng. Nếu đáp ứng được các mốc kỹ thuật và ngân sách, đây có thể là lời giải thực dụng cho năng lực tấn công tầm xa siêu vượt âm của Mỹ sau giai đoạn HALO dừng lại.

CTVX