Bộ Công an cảnh báo 7 phương thức lừa đảo trực tuyến

Ngày 26-6 tại Hà Nội, Bộ Công an và Google Việt Nam tổ chức lễ công bố “Chiến dịch Phòng chống lừa đảo trực tuyến: An toàn hơn cùng Bộ Công an & Google”.

Thiếu tướng Lê Xuân Minh - Cục trưởng Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05), Bộ Công an tham dự sự kiện. Ảnh: Google Việt Nam

Phát biểu khai mạc sự kiện, Thượng tá Nguyễn Bá Sơn, Phó Cục trưởng Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Bộ Công an đã nêu về thực trạng lừa đảo trực tuyến tại Việt Nam.

Thủ đoạn lừa đảo trực tuyến ngày càng tinh vi, phức tạp

Theo Thượng tá Nguyễn Bá Sơn, mạng lưới viễn thông và Internet băng thông rộng phủ sóng khắp cả nước tạo nền tảng phát triển kinh tế số, xã hội số với hơn 78 triệu người dùng Internet (chiếm gần 80% dân số) và hơn 168 triệu kết nối di động (chiếm 169% dân số). Sự phát triển mạnh mẽ này cũng tạo ra nhiều nguy cơ, thách thức đe dọa an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội.

Đại diện Bộ Công an và Google khởi động “Chiến dịch Phòng chống lừa đảo trực tuyến: An toàn hơn cùng Bộ Công an & Google”. Ảnh: NGỌC DIỆP

Tình hình tội phạm sử dụng công nghệ cao; đặc biệt là tình hình tội phạm lừa đảo trên không gian mạng đang có xu hướng gia tăng nhanh chóng, cả về số vụ việc, mức độ tinh vi, cũng như thiệt hại đối với người dân và doanh nghiệp.

Tội phạm tăng cường lợi dụng các sự kiện sự kiện chính trị, xã hội quan trọng hoặc các chương trình, hoạt động liên quan đến công tác chuyển đổi số quốc gia để lên kịch bản tiếp cận, lừa đảo người dân.

Cũng theo Thượng tá Nguyễn Bá Sơn, một số thủ đoạn nổi lên gần đây như: Giả mạo lực lượng Công an các cấp gọi điện đe dọa người dân liên quan đến vụ việc vi phạm pháp luật hoặc đề nghị cập nhật thông tin căn cước công dân; sử dụng AI để cắt ghép video, hình ảnh nhạy cảm để tống tiền; giả danh nhân viên ngành điện lực, công ty cấp thoát nước, giáo viên gọi điện đề nghị thanh toán hóa đơn dịch vụ, hoàn tiền học phí...

Thượng tá Nguyễn Bá Sơn, Phó Cục trưởng Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Bộ Công an. Ảnh: NGỌC DIỆP

Hành vi của tội phạm không chỉ gây thiệt hại kinh tế, làm suy giảm lòng tin của người dân vào lực lượng thực thi pháp luật, mà còn đe dọa đến trật tự an toàn xã hội và sự phát triển bền vững của đất nước trong kỷ nguyên số; ảnh hưởng tiêu cực đến tiến trình chuyển đổi số quốc gia.

Thời gian qua, thực hiện chỉ đạo của lãnh đạo Bộ Công an, Cục an ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao và Công an các đơn vị, địa phương đã tăng cường công tác phối hợp, nắm tình hình, đấu tranh, triệt phá nhiều ổ nhóm tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản hoạt động xuyên quốc gia được dư luận xã hội ghi nhận, đánh giá cao.

Tuy nhiên, tình hình tội phạm lừa đảo trực tuyến vẫn còn diễn ra nhức nhối và Cục an ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao dự báo thời gian tới sẽ tiếp tục diễn biến phức tạp.

Chính vì vậy, Thượng tá Nguyễn Bá Sơn cho rằng trong thời gian tới, sẽ cần đến sự tham gia của doanh nghiệp xuyên quốc gia có lượng người dùng lớn như Google, phát động chiến dịch nhằm nâng cao nhận thức của người dân. Chiến dịch thể hiện sự chủ động quyết tâm của doanh nghiệp công nghệ, tài chính, viễn thông, tạo lập môi trường số lành mạnh, an toàn.

Tội phạm lừa đảo có thể đưa người Việt sang Trung Đông, Bắc Phi

Đại tá Nguyễn Huy Lục, Trưởng phòng 5, Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao – Bộ Công An đề cập những con số thống kê về tình trạng lừa đảo trực tuyến tại Việt Nam.

Đại tá Nguyễn Huy Lục, trưởng phòng 5, Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao – Bộ Công An. Ảnh: NGỌC DIỆP

Tội phạm lừa đảo ngày càng tinh vi, phức tạp, các cơ quan điều tra điều tra hàng nghìn vụ án, khởi tố hàng nghìn bị can và đang có xu hướng hình thành tập đoàn lừa đảo xuyên quốc gia tập trung ở một số quốc gia lân cận Việt Nam như Campuchia, Lào, Philippines. Trong thời gian tới tội phạm không chỉ đưa người sang hoạt động tại Đông Nam Á mà còn có thể đưa người Việt Nam sang hoạt động lừa đảo tại Bắc Phi, Trung Đông.

Đại tá Nguyễn Huy Lục thống kê hiện có 7 hình thức lừa đảo trực tuyến phổ biến bao gồm: Lừa đảo giả danh nhân viên cơ sở giáo dục; Lừa đảo “thu hồi vốn treo”; Lừa đảo thanh toán dịch vụ; Lừa đảo mua bán và du lịch trực tuyến; Lừa đảo mạo danh cơ quan tố tụng (Bộ Công an, Viện Kiểm sát, Tòa án); Lừa đảo tình cảm, trục lợi tài chính; Lừa đảo đầu tư trên nền tảng giả tạo.

Vì vậy, liên tục nâng cao nhận thức cho người dân là vô cùng cần thiết bởi đã có những nạn nhân bị lừa lần đầu lại bị lừa thêm lần tiếp theo, thậm chí bị lừa số tiền lớn hơn cả lần thứ nhất.

Không gian Internet an toàn là nền tảng

Phát biểu tại sự kiện, ông Marc Woo – Tổng Giám đốc Google Việt Nam thể hiện niềm vinh dự khi được hợp tác với Bộ Công an Việt Nam trong các nhiều chương trình hợp tác, trong đó có các chương trình ngăn lừa đảo trực tuyến trên không gian mạng.

Ông Marc Woo – Tổng Giám đốc Google Việt Nam. Ảnh: NGỌC DIỆP

“Một không gian mạng Internet an toàn và bảo mật là nền tảng thiết yếu để xây dựng một nền kinh tế số Việt Nam năng động. Google nhận thức rõ mối đe dọa ngày càng gia tăng của các hình thức lừa đảo trực tuyến, và chúng tôi cam kết tận dụng công nghệ của mình để đối phó với các thách thức đáng báo động này. Chức năng bảo vệ chống gian lận của Google Play đã chặn 4,5 triệu lượt cài đặt các ứng dụng nghi ngờ có mã độc trên 1 triệu thiết bị Android”, Tổng Giám đốc Google Việt Nam chia sẻ.

Cũng theo Tổng giám đốc Google Việt Nam, Bộ Công an và Google Việt Nam phối hợp thực hiện một chiến dịch tuyên truyền tập trung trên các nền tảng trực tuyến, được thiết kế kỹ lưỡng nhằm thúc đẩy phong trào toàn quốc về an toàn số.

Hơn 200 nhà sáng tạo YouTube đã đăng ký tham gia với vai trò truyền tải thông điệp chiến dịch.

Với sức ảnh hưởng lớn và giá trị chân thật trong chia sẻ của mình, các nhà sáng tạo nội dung này sẽ lồng ghép các thông tin quan trọng liên quan đến chống lừa đảo, kết hợp cùng câu chuyện cá nhân thông qua cách thức tương tác và gắn kết để chia sẻ đến hàng triệu người theo dõi của mình.

Điều này đảm bảo mọi người, đặc biệt là nhóm đối tượng dễ bị tổn thương, được trang bị kiến thức cần thiết để tự bảo vệ bản thân trên không gian mạng.

Ngoài ra, chiến dịch cũng sẽ giới thiệu chuỗi 8 video giáo dục, mỗi video dài một phút, với sự tham gia của các chuyên gia từ Google và Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao. Các video này sẽ làm rõ 7 hình thức lừa đảo phổ biến nhất và cung cấp cho khán giả các lời khuyên và công cụ phòng ngừa hữu ích.

NGỌC DIỆP