Bộ Công an thông tin về dự án 'Nuôi Em'

Ông Hoàng Hoa Trung thành lập dự án Nuôi Em vào năm 2014. Ảnh: Hoàng Hoa Trung/Facebook.

Tại họp báo tổng kết năm của Bộ Công an chiều 15/12, lãnh đạo Cục Cảnh sát hình sự Bộ Công an (C02) cho biết sau khi báo đài, dư luận xã hội quan tâm, Cục C02 đã chỉ đạo các phòng nghiệp vụ xác minh thông tin liên quan dự án thiện nguyện Nuôi Em tại 13 tỉnh, thành.

Cục C02 đang phối hợp công an các địa phương tập trung rà soát, chứng minh có hay không hành vi vi phạm và sẽ công bố thông tin khi có kết quả.

Ồn ào liên quan đến Nuôi Em nổ ra vào ngày 6/12, khi mạng xã hội lan truyền bài đăng nghi ngờ về tính minh bạch trong tài chính và hoạt động của dự án do ông Hoàng Hoa Trung (sinh năm 1990) đứng đầu.

Nuôi Em là chương trình kết nối giữa nhà hảo tâm, nhằm cung cấp bữa ăn trưa đủ chất và nhu yếu phẩm cho trẻ em vùng cao khó khăn, được ông Trung khởi xướng vào năm 2014, đến nay đã hoạt động ở 13 địa phương trong nước, theo công bố trên website chính thức.

Những phản ánh về sự mập mờ của dự án xuất phát từ chính các "anh chị nuôi" - là người ủng hộ tiền để hỗ trợ bữa ăn cho các "em nuôi" tại nhiều điểm trường.

Các ý kiến ban đầu nêu thắc mắc khi nhận ra sai lệch và trùng mã nuôi em với người khác, lên tìm trên nhóm không thấy hình ảnh em mình nhận nuôi hay thắc mắc về cách vận hành, phân phối nguồn tiền của dự án, bị phía Nuôi Em có thái độ "nhắc đóng tiền như đòi nợ"...

Chỉ sau một ngày, hàng loạt nhà hảo tâm đã cùng kiểm tra lại mã và thông tin về em nuôi, phát hiện sự nhập nhằng trong "giải ngân" - khi anh chị nuôi đóng tiền theo năm, song dự án rót tiền về địa phương theo tháng. Một số trường hợp em nuôi đã nhận hỗ trợ từ nhà nước hoặc chương trình khác nhưng Nuôi Em không báo lại cho người "nhận nuôi".

Ngoài ra các dự án "vệ tinh" của Nuôi Em được triển khai ở nước ngoài như Campuchia, Kenya cũng bị nghi ngờ thiếu minh bạch.

Tối 7/12, trên trang cá nhân có 88.000 người theo dõi, ông Hoàng Hoa Trung đã có bài đăng dài phản hồi về những thắc mắc từ nhà tài trợ. Trong đó, ông thông báo "tạm thời đóng băng tài khoản dự án Nuôi Em để hỗ trợ minh bạch thông tin", và cho biết sẽ mời bên thứ 3 làm việc để làm rõ vấn đề thu chi của dự án.

Công chúng và nhà hảo tâm chờ đợi những nghi vấn xoay quanh tính minh bạch của Nuôi Em sớm được làm rõ. Ảnh: Nuôi Em/Facebook.

Ông Trung cũng giải thích về thiếu sót dẫn đến trùng mã, thừa nhận tình nguyện viên dự án có thái độ không đúng mực khi trao đổi với nhà hảo tâm. Người này đồng thời cung cấp đường link để thu thập và giải đáp thắc mắc xoay quanh dự án.

Tuy nhiên, những giải thích ban đầu từ người khởi xướng dự án không được số đông nhà hảo tâm và dư luận đồng tình. Đặc biệt thông báo đóng băng tài khoản, ngừng chi tiền nuôi em khiến công chúng bức xúc.

Đến tối 9/12, fanpage chính thức của Nuôi Em tiếp tục có bài đăng lên tiếng về những thắc mắc của các nhà hảo tâm. Về thắc mắc liệu các em nuôi có bị cắt suất ăn sau khi tài khoản tạm đóng băng, đội ngũ khẳng định các bé vẫn được duy trì suất ăn hàng ngày.

Về nghi vấn cắt xén tiền đóng góp của nhà hảo tâm, đội ngũ dự án "cam kết và khẳng định không chi tiêu bất cứ khoản tiền của các nhà hảo tâm đã đóng góp nằm ngoài mục đích hỗ trợ cho các em và thầy cô giáo tại địa phương".

Một thông tin gây chú với bài thông báo này là việc dự án thừa nhận đã mang tiền quyên góp đi gửi tiết kiệm.

Cụ thể, số tiền chưa sử dụng tới kể từ năm 2019 được đội ngũ dự án gửi tiết kiệm, phần lãi được sử dụng cho cho các chi phí vận hành, hậu cần như liên lạc, khảo sát, đi lại, hỗ trợ tình nguyện viên … Thông tin này được ghi trong trang taichinh.nuoiem.com.

Thông tin này khiến nhiều nhà hảo tâm bất ngờ, cho rằng cần làm rõ số tiền lãi qua các năm là bao nhiêu, liệu có hay không việc dự án "chiếm dụng vốn".

Bên cạnh vấn đề tài chính, Nuôi Em còn gây tranh cãi về tổ chức hoạt động. Đáng chú ý, phần giới thiệu, dự án cho biết "trực thuộc Trung tâm Tình nguyện Quốc gia", tạo cảm giác dự án có sự giám sát của một tổ chức Nhà nước.

Điều này khiến các nhà hảo tâm thắc mắc về mức độ liên quan của Nuôi Em với Trung tâm Tình nguyện Quốc gia - trực thuộc Trung ương Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam (Hội LHTN Việt Nam).

Chiều 12/12, Trung tâm Tình nguyện Quốc gia phát thông cáo làm rõ mối quan hệ giữa hai bên. Theo đó, đơn vị khẳng định "không tổ chức, không điều phối và không giám sát" dự án Nuôi Em.

Dựa trên cơ cấu hoạt động của tổ chức, Trung tâm khẳng định chỉ đóng vai trò kết nối và định hướng chung cho mạng lưới câu lạc bộ, đội nhóm tình nguyện, nhưng không chịu trách nhiệm kiểm soát tài chính hay điều hành các dự án độc lập do nhóm tình nguyện tự thành lập.

Trao đổi với Tri Thức - Znews, ông Nguyễn Hữu Châu - Chủ tịch UBND phường An Phú (TP.HCM) - cho biết địa phương đã tiếp nhận công văn của Công an TP.HCM vào ngày 13/12 về việc rà soát, báo cáo vụ việc liên quan đến dự án thiện nguyện Nuôi Em do đối tượng Hoàng Hoa Trung và Đỗ Thị Nga thành lập. Chỉ đạo trên là một phần trong công tác phối hợp giữa Cục Cảnh sát hình sự Bộ Công an (C02) và Công an tỉnh Nghệ An.

Đức Mạnh - Đinh Phạm