Bộ Công Thương đồng hành cùng doanh nghiệp tận dụng cơ hội thị trường

Đây là ý kiến kết luận của Thứ trưởng Bộ Công Thương Phan Thị Thắng tại Hội nghị giao ban xúc tiến thương mại tháng 2/2025, tổ chức sáng 4/3.

Sau một buổi sáng làm việc khẩn trương, nghiêm túc với tinh thần trách nhiệm cao, Hội nghị đã tập trung lắng nghe và trao đổi nhiều nội dung quan trọng. Các đơn vị thuộc Bộ Công Thương đã cung cấp thông tin về chủ trương, chính sách mới của ngành Công Thương.

Hội nghị cũng đã nghe báo cáo về công tác xúc tiến thương mại, thông tin trao đổi của các Tham tán Thương mại, Thương vụ Việt Nam tại 3 thị trường xuất khẩu lớn là Hoa Kỳ, EU và Trung Quốc; nghe đại diện các địa phương, hiệp hội ngành nghề, doanh nghiệp trao đổi, đề xuất nhu cầu hỗ trợ về xuất nhập khẩu trong thời gian tới.

Các đại biểu cũng đã thảo luận, thống nhất nhiều nhiệm vụ, giải pháp nhằm khắc phục các khó khăn, tận dụng các cơ hội trong bối cảnh hiện tại để tiếp tục mở rộng, đa dạng hóa thị trường, đa dạng hóa chuỗi cung ứng, đa dạng hóa chuỗi sản xuất để tìm kiếm đầu ra cho sản xuất, kinh doanh.

Đại diện Cục Xuất nhập khẩu - Bộ Công Thương chia sẻ về nhiệm vụ, giải pháp nhằm thực hiện chỉ đạo của Chính phủ về chỉ tiêu tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa tăng 12 - 14%. Ảnh: P.C

Lựa chọn hoạt động xúc tiến thương mại phù hợp

Thứ trưởng Phan Thị Thắng đánh giá cao những nội dung trao đổi tại Hội nghị và cho rằng, đó là cơ sở quan trọng để các địa phương, hiệp hội ngành hàng và doanh nghiệp xây dựng kế hoạch sản xuất, kinh doanh hiệu quả, định hướng thị trường xuất khẩu phù hợp.

Đồng thời, Bộ Công Thương và hệ thống Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài cũng nắm bắt được các khó khăn, vướng mắc cũng như nhu cầu hỗ trợ trong xúc tiến thương mại để có giải pháp kịp thời, phù hợp với bối cảnh thị trường quốc tế.

Cũng theo Thứ trưởng Phan Thị Thắng, trong thời gian tới, việc tăng cường phối hợp giữa các địa phương, hiệp hội ngành hàng, doanh nghiệp và hệ thống Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài là vô cùng quan trọng để khai thác tối đa các cơ hội từ hội nhập kinh tế quốc tế.

"Với tinh thần đồng hành cùng doanh nghiệp, Bộ Công Thương cam kết tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các đơn vị liên quan để xây dựng các giải pháp đồng bộ, giúp doanh nghiệp Việt Nam tận dụng tối đa cơ hội thị trường, nâng cao năng lực cạnh tranh, đóng góp tích cực vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế đất nước", Thứ trưởng Phan Thị Thắng nhấn mạnh.

Trên cơ sở những thông tin trao đổi tại Hội nghị, Thứ trưởng đề nghị các ngành, địa phương, cơ quan, đơn vị có liên quan tập trung thực hiện tốt một số nhiệm vụ sau:

Thứ nhất, các địa phương cần tiếp thu ý kiến và khuyến nghị từ Tham tán thương mại, cơ quan Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài, lựa chọn các hoạt động xúc tiến thương mại phù hợp với thị trường mục tiêu, khẩn trương xây dựng kế hoạch triển khai và phối hợp với Bộ Công Thương thông qua Cục Xúc tiến thương mại để thực hiện hiệu quả.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Phan Thị Thắng chủ trì hội nghị. Ảnh: P.C

Bên cạnh đó, phía địa phương cần chủ động cập nhật tình hình xuất khẩu, trao đổi thường xuyên với doanh nghiệp để nắm bắt nhu cầu hỗ trợ thị trường, đề xuất giải pháp kịp thời với Bộ Công Thương và các cơ quan liên quan khi phát sinh khó khăn, vướng mắc. Đồng thời, cần đẩy mạnh liên kết vùng, phối hợp với doanh nghiệp và hiệp hội ngành hàng để xây dựng chuỗi cung ứng bền vững, nâng cao giá trị gia tăng của sản phẩm xuất khẩu, đáp ứng tốt hơn các yêu cầu ngày càng cao của thị trường quốc tế.

Thứ hai, các hiệp hội cần chủ động cập nhật khó khăn, vướng mắc trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, xuất khẩu của ngành, cung cấp thông tin về nhu cầu hỗ trợ của doanh nghiệp với Bộ Công Thương và hệ thống Thương vụ Việt Nam tại các Hội nghị giao ban hàng tháng. Đồng thời, cần xây dựng kế hoạch xúc tiến thương mại phù hợp với nhu cầu và năng lực của doanh nghiệp, ưu tiên khai thác cơ hội từ các thị trường có FTA.

Các hiệp hội cần tăng cường hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới công nghệ, chuyển đổi số, nâng cao chất lượng sản phẩm để đáp ứng các tiêu chuẩn xuất khẩu khắt khe. Các hoạt động xúc tiến thương mại cần được phối hợp chặt chẽ với hệ thống Thương vụ tại các thị trường mục tiêu để đảm bảo hiệu quả.

Thứ ba, các doanh nghiệp cần chủ động theo dõi, thường xuyên cập nhật thông tin, tình hình thị trường, tuân thủ quy định thương mại, đồng thời thận trọng với nguồn nguyên liệu đầu vào đặc biệt từ các nước bị Hoa Kỳ áp thuế để tránh nguy cơ bị điều tra về gian lận xuất xứ hoặc lẩn tránh thuế quan.

Tham gia xây dựng các quy tắc, tiêu chuẩn quốc tế

Về phía ngành Công Thương, Thứ trưởng Phan Thị Thắng có 6 đề nghị như sau:

Một là, các Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài cần tăng cường theo dõi, phân tích và đánh giá chính sách thương mại của các nước sở tại để kịp thời tham mưu các biện pháp phản ứng chính sách phù hợp, đảm bảo quyền lợi của Việt Nam trong hội nhập kinh tế quốc tế; đồng thời tiếp tục nghiên cứu sâu về nhu cầu, thị hiếu và yêu cầu thị trường, từ đó tham mưu cho Bộ Công Thương về chiến lược phát triển thị trường xuất khẩu, đưa ra khuyến cáo định hướng sản xuất, kinh doanh trong nước.

Thương vụ cũng cần chủ động kết nối với các nhà đầu tư, hỗ trợ doanh nghiệp trong nước mở rộng hợp tác, tận dụng cơ hội từ các xu hướng đầu tư mới sẽ giúp tăng cường năng lực cạnh tranh và tạo đà phát triển bền vững cho nền kinh tế Việt Nam.

Hỗ trợ các địa phương, hiệp hội ngành hàng tổ chức các hoạt động xúc tiến thương mại mở rộng thị trường giúp doanh nghiệp tận dụng cơ hội từ các thị trường có tiềm năng tăng trưởng cao. Chủ động phối hợp với các cơ quan nước sở tại liên quan tới các vấn đề phát sinh như các vụ kiện hoặc các vụ việc lừa đảo để bảo vệ quyền lợi chính đáng cho doanh nghiệp Việt Nam.

Đồng thời, Thương vụ cần chủ động tìm kiếm và tận dụng cơ hội thu hút đầu tư nước ngoài vào các lĩnh vực công nghệ cao, đặc biệt là sản xuất bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, tự động hóa, công nghệ năng lượng sạch, công nghệ sinh học..., Ngoài ra, chú trọng tìm kiếm nguồn cung nguyên vật liệu phục vụ doanh nghiệp trong nước, giúp các doanh nghiệp nâng cao tính chủ động trong sản xuất, giảm phụ thuộc vào nguồn nhập khẩu và tăng cường năng lực cạnh tranh trên thị trường. Cần chủ động tiếp xúc với các tập đoàn công nghệ lớn, các trung tâm nghiên cứu, các quỹ đầu tư quốc tế để thúc đẩy hợp tác, chuyển giao công nghệ và phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo tại Việt Nam.

Hailà, Vụ Phát triển thị trường nước ngoài, Vụ Chính sách thương mại đa biên phối hợp chặt chẽ với hệ thống Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài để theo dõi và cập nhật thông tin thị trường, đặc biệt là các thị trường xuất khẩu chủ lực và thị trường có FTA; nghiên cứu, đề xuất các giải pháp đa dạng hóa thị trường, phát triển các thị trường ngách, mở rộng thị trường xuất khẩu mới, tháo gỡ rào cản kỹ thuật phi thuế quan, tạo thuận lợi cho hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam.

Đồng thời, cần thúc đẩy đàm phán nâng cấp các Hiệp định Thương mại và hoàn thiện các thủ tục phê duyệt trong nước để các hiệp định này sớm có hiệu lực, tạo thêm động lực cho xuất khẩu. Phối hợp với các hiệp hội ngành hàng làm việc với các nhóm lợi ích tại Hoa Kỳ, bao gồm các nhà nhập khẩu hàng hóa từ Việt Nam, các nhà xuất khẩu của Hoa Kỳ sang Việt Nam, các công ty Hoa Kỳ đầu tư vào Việt Nam và các hiệp hội liên quan nhằm xây dựng liên minh để tạo sự ủng hộ trong các chính sách thương mại song phương.

Đại diện các thương vụ Việt Nam tại nước ngoài và Sở Công Thương tại nhiều tỉnh, thành phố tham dự hội nghị. Ảnh: P.C

Balà, Cục Xúc tiến thương mại tiếp tục phối hợp với Vụ Phát triển thị trường nước ngoài, Cục Xuất nhập khẩu và hệ thống Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài kịp thời cung cấp thông tin thị trường, tổ chức hiệu quả công tác tư vấn thị trường, đồng thời cập nhật xu hướng thị trường cho địa phương, hiệp hội và doanh nghiệp. Bên cạnh đó, cần linh hoạt điều chỉnh kế hoạch theo tình hình thị trường, có các chương trình xúc tiến thương mại tiếp cận các thị trường tiềm năng khu vực Mỹ La tinh, Trung Á, Trung Đông, Bắc Phi… đảm bảo hỗ trợ doanh nghiệp đa dạng hóa thị trường và chuỗi cung ứng.

Đồng thời, cần thúc đẩy việc tổ chức các hoạt động xúc tiến thương mại chuyên ngành về công nghệ cao, qua đó tạo điều kiện cho doanh nghiệp Việt Nam kết nối với các đối tác chiến lược, tiếp cận thị trường và nâng cao năng lực cạnh tranh trong lĩnh vực này.

Bốn là, Cục Xuất nhập khẩu cần thường xuyên phối hợp chặt chẽ với các đơn vị Cục Phòng vệ thương mại, Vụ Phát triển thị trường nước ngoài để theo dõi sát sao chính sách thương mại, quy định nhập khẩu của các thị trường lớn, đánh giá tác động và xây dựng kế hoạch dự phòng cho các kịch bản như tăng thuế quan, áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại hoặc gián đoạn chuỗi cung ứng.

Duy trì tổ chức các hoạt động tập huấn, đào tạo, tuyên truyền để nâng cao năng lực cho các Hiệp hội ngành hàng, doanh nghiệp, cán bộ, nhân viên của các Sở Công Thương được Bộ ủy quyền cấp Giấy chứng nhận xuất xứ, cơ quan hải quan trung ương/địa phương về quy tắc xuất xứ và cấp Giấy chứng nhận xuất xứ, tự chứng nhận xuất xứ.

Năm là, Cục Phòng vệ thương mại chủ động phối hợp với các đơn vị thuộc Bộ có liên quan theo dõi sát sao các động thái của các thị trường lớn Hoa Kỳ và EU trong việc điều chỉnh chính sách thương mại đối với các nước thứ ba, đặc biệt là các quốc gia bị áp thuế hoặc chịu lệnh trừng phạt, nhằm ngăn chặn nguy cơ Việt Nam bị điều tra về gian lận xuất xứ hoặc lẩn tránh thuế quan.

Ngoài ra, cần nghiên cứu xây dựng chiến lược bảo vệ lợi ích thương mại của Việt Nam trước các biện pháp thuế quan, phòng vệ thương mại tiềm tàng từ các thị trường.

Sáu là, Cục Công nghiệp chủ trì, tham mưu xây dựng chính sách khuyến khích doanh nghiệp mua, chuyển giao công nghệ tiên tiến phù hợp với điều kiện Việt Nam, nâng cao năng lực sản xuất và tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Đồng thời, cần chủ động, tích cực tham gia xây dựng các quy tắc, tiêu chuẩn quốc tế về công nghệ mới, đảm bảo lợi ích quốc gia. Cần đẩy mạnh hợp tác quốc tế trong lĩnh vực công nghệ, đặc biệt trong các thỏa thuận và điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên, qua đó thu hút doanh nghiệp nước ngoài đầu tư vào các ngành công nghiệp chế biến, chế tạo và công nghệ cao.

Đỗ Nga - Phương Cúc