Bộ Công Thương thúc đẩy đào tạo ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong công vụ

Lớp học đặc biệt về chuyển đổi số

Ngày 26/6, tại Viện Nghiên cứu Chiến lược, Chính sách Công Thương, lớp học "Kiến thức cơ bản và kỹ năng để ứng dụng một số phần mềm trí tuệ nhân tạo (AI) để hỗ trợ trong thực hiện công vụ của Bộ Công Thương" đã diễn ra với sự tham gia của hơn 40 cán bộ đến từ các cục, vụ và đơn vị trực thuộc Bộ.

Quang cảnh lớp học về ứng dụng trí tuệ nhân tạo. Ảnh: Lê An

Đây là hoạt động nằm trong khuôn khổ Khóa Bồi dưỡng kiến thức và kỹ năng về chuyển đổi số ứng dụng trong công vụ, được tổ chức theo Quyết định số 975/QĐ-BCT ngày 10/4/2025 của Bộ trưởng Bộ Công Thương. Lớp học do Vụ Tổ chức cán bộ phối hợp với Viện Nghiên cứu Chiến lược, Chính sách Công Thương triển khai.

Giảng viên chính của lớp học là bà Nguyễn Hằng Trang, Giám đốc Học viện Doanh nhân iViet, Phó Tổng Giám đốc iViet Solution, đồng thời là thành viên Ban Phát triển nguồn nhân lực của Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam. Với phong cách giảng dạy gần gũi, thực tiễn, bà Trang đã giúp các cán bộ nắm bắt những khái niệm nền tảng về trí tuệ nhân tạo (AI), các xu hướng phát triển hiện nay và định hướng ứng dụng trong công vụ.

Trong phần đầu của buổi học, các cán bộ được giới thiệu tổng quan về AI, từ lịch sử hình thành, cách thức hoạt động, đến những lĩnh vực mà AI đang tạo dấu ấn mạnh mẽ. Từ đó, lớp học đi sâu vào các mô hình áp dụng AI trong khu vực công trên thế giới.

Bà Nguyễn Hằng Trang, Giám đốc Học viện Doanh nhân iViet hướng dẫn về sử dụng trí tuệ nhân tạo hiệu quả đối với cán bộ ngành Công Thương. Ảnh: Lê An

Singapore là ví dụ điển hình về việc triển khai chatbot công vụ, giúp giảm 50% áp lực lên trung tâm cuộc gọi và tăng đến 80% tốc độ phản hồi. Tại Nhật Bản, hệ thống cảnh báo sớm động đất dựa trên AI đạt độ chính xác đến 70%. Hàn Quốc ứng dụng AI trong thùng rác thông minh giúp giảm thiểu 40% tình trạng rác thải tràn ngập và nâng cao 35% hiệu quả tái chế.

Liên minh châu Âu với hệ thống kiểm soát biên giới thông minh giúp giảm 30% thời gian chờ tại các cửa khẩu. Tại Hoa Kỳ, AI hỗ trợ dự đoán tội phạm, điều hành giao thông và vận hành dịch vụ công thông qua chatbot Emma.

Việc chia sẻ những kinh nghiệm này không chỉ giúp học viên hình dung rõ hơn tiềm năng của AI mà còn khơi gợi cách tiếp cận phù hợp trong bối cảnh thực tế tại Việt Nam.

Nhận định về điểm mới của khóa học, chia sẻ với báo Công Thương, Phó Vụ trưởng Vụ Tổ chức cán bộ Nguyễn Quang Hồng cho biết: "Tại khóa học lần này, chúng tôi triển khai theo định hướng 'học đi đôi với hành'. Đội ngũ báo cáo viên đều là những người có kiến thức thực tiễn sâu sắc. Bên cạnh đó, chúng tôi phối hợp với Viện Chiến lược chính sách Công Thương để thiết kế lớp học đảm bảo đầy đủ trang thiết bị, hệ thống máy móc, đường truyền internet ổn định. Vì đây là nội dung liên quan đến chuyển đổi số, nên việc ứng dụng ngay kiến thức vào thực tiễn là rất quan trọng. Giảng viên hướng dẫn trực tiếp trên lớp, trong khi học viên thực hành đồng thời tại chỗ, đảm bảo tiếp thu và thao tác ngay trong quá trình học".

Tăng cường kỹ năng và tư duy công nghệ cho cán bộ

Phần thực hành là nội dung được quan tâm nhất tại lớp học. Tại đây, các cán bộ không chỉ tiếp thu kiến thức lý thuyết mà còn trực tiếp tương tác với các công cụ AI phổ biến hiện nay như ChatGPT, Google Gemini và Google AI Studio. Dưới sự hướng dẫn trực tiếp của giảng viên, học viên từng bước thao tác, từ việc đăng ký tài khoản, thiết lập môi trường làm việc, đến sử dụng các chức năng chuyên biệt.

Google AI Studio được lựa chọn là nền tảng thực hành chính. Tại đây, các cán bộ học cách tải nội dung (hình ảnh, PDF, tệp ghi âm) và chuyển đổi thành các định dạng văn bản như Word, Excel. Với công cụ này, việc tạo biên bản họp, tổng hợp nội dung thảo luận hay trích xuất dữ liệu từ tài liệu giấy tờ trở nên dễ dàng, nhanh chóng và chính xác.

Các học viên cùng thực hành trao đổi với ChatGPT bằng giọng nói. Ảnh: Lê An

Song song đó, ChatGPT và Gemini giúp học viên làm quen với việc giao tiếp tự nhiên với AI. Thay vì nhập lệnh máy móc, học viên đặt câu hỏi, yêu cầu AI viết thư, soạn văn bản, tóm tắt báo cáo hoặc chuẩn bị nội dung cho bài thuyết trình. Đặc biệt, phần thực hành ứng dụng AI trong soạn thảo văn bản là minh chứng rõ nét cho hiệu quả công nghệ: từ việc tạo hợp đồng, kiểm tra điều khoản, đến viết email cá nhân hóa hoặc phân tích dữ liệu tài chính.

Các cán bộ được trực tiếp trải nghiệm chế độ giao tiếp giọng nói, video với AI. Tình huống mô phỏng như trợ lý ảo hỏi "Xin chào, tôi có thể hỗ trợ gì cho bạn?" không chỉ giúp tạo không khí sinh động mà còn mở ra hướng phát triển dịch vụ công tự động hóa, có khả năng tương tác bằng giọng nói thân thiện và linh hoạt hơn.

Trong phần phản hồi, nhiều cán bộ đánh giá lớp học giúp họ cởi bỏ rào cản ban đầu về công nghệ. Có người thử nghiệm yêu cầu AI tạo slide từ bản trình bày thô, người khác thử trích xuất nội dung chính từ văn bản dài thành bản tóm tắt, hay chuyển file PDF thành bảng dữ liệu để phục vụ báo cáo nội bộ. Một số cán bộ lần đầu tiên tiếp xúc với ChatGPT đã bất ngờ khi công cụ này có thể gợi ý các điều khoản hợp đồng phù hợp với từng lĩnh vực, từ xuất nhập khẩu đến đấu thầu mua sắm.

Lợi ích của AI không chỉ thể hiện ở tốc độ xử lý mà còn nằm ở khả năng chuẩn hóa tài liệu, giảm thiểu sai sót và tiết kiệm thời gian đáng kể. Trong khi đó, các nguyên tắc về bảo mật và giới hạn ứng dụng AI trong khu vực công cũng được nhấn mạnh, giúp cán bộ nhận thức rõ trách nhiệm khi sử dụng công nghệ trong công vụ.

Việc tổ chức lớp học này khẳng định vai trò tiên phong của Bộ Công Thương trong công cuộc chuyển đổi số. Không chỉ dừng lại ở định hướng, Bộ đã và đang xây dựng một đội ngũ cán bộ có đủ năng lực công nghệ, sẵn sàng áp dụng các công cụ mới để phục vụ công việc hiệu quả hơn, minh bạch hơn và hiện đại hơn. Chính sự chủ động này sẽ góp phần tạo nền tảng vững chắc cho quá trình cải cách hành chính, nâng cao chất lượng phục vụ người dân và doanh nghiệp.

Lớp học không đơn thuần là một buổi đào tạo kỹ năng, mà là bước tiến quan trọng trong hành trình đưa công nghệ cao vào từng khâu công vụ. Trong bối cảnh AI ngày càng trở thành công cụ hỗ trợ thiết yếu cho mọi lĩnh vực, thì những lớp học như thế này là lời khẳng định mạnh mẽ về cam kết nâng cao chất lượng đội ngũ và hiệu quả điều hành của Bộ Công Thương.

Lê An