Bỏ đề xuất tính thuế 20% trên lãi từng lần chuyển nhượng bất động sản
Bộ Tài chính vừa có thay đổi đáng chú ý trong dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) khi quyết định bỏ đề xuất tính thuế 20% trên lãi từng lần chuyển nhượng bất động sản. Động thái này được đưa ra sau khi dự thảo ban đầu nhận được nhiều ý kiến đóng góp từ dư luận và các chuyên gia.
Trước đó, Bộ Tài chính đã đề xuất cơ chế tính thuế thu nhập cá nhân mới đối với hoạt động chuyển nhượng bất động sản, nhằm hướng tới việc thu thuế dựa trên lợi nhuận thực tế. Cụ thể, đề xuất này đưa ra mức thuế suất 20% trên thu nhập từng lần giao dịch (tức là lấy giá bán trừ giá mua và các chi phí liên quan). Mục đích là để phản ánh đúng bản chất kinh tế của giao dịch, tương tự như cách tính thuế thu nhập doanh nghiệp.
Tuy nhiên, trong trường hợp không xác định được giá mua và các chi phí, Bộ Tài chính cũng đưa ra phương án tính thuế trực tiếp trên giá bán với mức thuế suất lũy tiến dựa trên thời gian nắm giữ bất động sản, cụ thể: Dưới 2 năm: 10%; Từ 2 đến 5 năm: 6%; Từ 5 đến 10 năm: 4%Trên 10 năm hoặc bất động sản thừa kế: 2%
Đề xuất ban đầu cũng nêu rõ, cá nhân nhận thừa kế nhưng có hoạt động đầu cơ sẽ bị tính thuế như kinh doanh bất động sản.
Mặc dù việc thu thuế dựa trên thu nhập thực tế được đánh giá là công bằng và phù hợp với thông lệ quốc tế, song việc triển khai lại gặp nhiều thách thức. Bộ Tài chính nhận định để thực hiện được, cần phải có một hệ thống dữ liệu đầy đủ và chính xác về lịch sử giao dịch bất động sản. Dữ liệu này sẽ là cơ sở để xác định chính xác giá vốn, thời gian nắm giữ và các chi phí hợp lệ được khấu trừ.

Bộ Tài chính bỏ đề xuất tính thuế 20% trên lãi từng lần chuyển nhượng bất động sản. Ảnh: PV
Cơ quan soạn thảo cũng nhấn mạnh sự cần thiết của việc đồng bộ chính sách với các quy định về đất đai, nhà ở và một nền tảng công nghệ thông tin đủ mạnh để quản lý giao dịch. Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện tại, những điều kiện này chưa thể đáp ứng một cách toàn diện, khiến việc áp dụng đề xuất trở nên khó khăn.
Việc bỏ đề xuất này cũng phần nào phản ánh những lo ngại về tình trạng kê khai giá chuyển nhượng thấp hơn thực tế để trốn thuế, gây thất thu ngân sách nhà nước. Bên cạnh đó, một số ý kiến cho rằng cần có những chính sách thuế linh hoạt hơn để điều tiết thị trường, đặc biệt là đối với các trường hợp đầu cơ sở hữu nhiều bất động sản trong thời gian ngắn, gây bất ổn cho thị trường.
Trên thực tế, nhiều quốc gia trên thế giới đã áp dụng chính sách thuế để hạn chế đầu cơ bất động sản. Ví dụ như ở Đức, thuế thu nhập từ bất động sản có mức thuế suất từ 14% đến 42%. Tuy nhiên, cá nhân sẽ được miễn thuế nếu bất động sản được sở hữu trên 10 năm hoặc không được coi là tài sản kinh doanh (trên 3 giao dịch trong 5 năm). Điều này cho thấy sự cần thiết của một lộ trình phù hợp, kết hợp hài hòa giữa mục tiêu thu ngân sách và ổn định thị trường.