Bộ GD&ĐT nhận lỗi, hứa sẽ sửa sách giáo khoa Cánh Diều

Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ vừa có báo cáo gửi Quốc hội về vấn đề sách giáo khoa năm 2020-2021.

Ông Nhạ cho biết, đối với bộ sách Cánh Diều, dù từ trước tới nay việc chỉnh sửa và hiệu đính sách giáo khoa vẫn thường xuyên được thực hiện. Nhưng bộ sách Cánh Diều năm nay vẫn để xảy ra sự cố, trong đó, có trách nhiệm của Bộ GD&ĐT.

Theo ông Nhạ, ngay sau khi nhận được phản ánh, Bộ đã yêu cầu thành lập Hội đồng quốc gia thẩm định sách giáo khoa môn Tiếng Việt lớp 1. Qua đó rà soát, kiểm tra và đưa ra kết luận trước ngày 17/10.

Trong quá trình làm việc, Bộ đã làm việc với Hội đồng thẩm định, NXB Đại học Sự phạm TP.HCM và tác giả của bộ sách Tiếng Viêt lớp 1, bộ Cánh Diều. Tất cả các bên đều thống nhất tiếp thu tối đa các ý kiến để sửa sách giáo khoa cho phù hợp.

Để giải quyết, Bộ sẽ cho chỉnh sửa, bổ sung ngữ liệu để giáo để giáo viên có thể thay thế một số đoạn/bài đọc cho phù hợp hơn với học sinh lớp 1 như bài “Cua, cò và đàn cá” trang 115, bài “Hai con ngựa” trang 157, bài “Lừa, thỏ và cọp” trang 163...; thay thế một số từ ngữ khó hiểu, ít dùng như từ “nhá”, “nom”, “chén”... Hội đồng thẩm định cũng đề nghị tác giả khi chọn văn bản thay thế không sử dụng truyện ngụ ngôn hoặc các đoạn/bài “đa nghĩa”, mà nên lựa chọn đoạn/bài trong kho tàng Văn học Việt Nam.

“Quá trình làm việc, Hội đồng thẩm định cũng đề nghị tác giả khi chọn văn bản thay thế không sử dụng truyện ngụ ngôn hoặc các đoạn/bài “đa nghĩa” mà nên chọn các đoạn/bài trong kho tàng văn học Việt Nam”, ông Nhạ báo cáo.

Bộ trưởng Bộ GD&ĐT cũng khẳng định đã yêu cầu NXB và tác giả khẩn trương xây dựng phương án chỉnh sửa, hiệu đính để kịp thời tổ chức hoạt động dạy học.

Công tác chỉnh sửa, thay thế, bổ sung và điều chỉnh phải theo đúng quy định và báo cáo Bộ trưởng xem xét, phê duyệt trước ngày 15/11.

Bộ GD&ĐT nhận lỗi về vụ việc bộ sách Cánh Diều có nhiều sạn.

Nghiêm khắc xử lý việc ép mua sách tham khảo

Trong báo cáo gửi Quốc hội, ông Phùng Xuân Nhạ khẳng định, Bộ GD&ĐT đã có quy định rõ ràng về việc giáo viên không được sử dụng sách tham khảo để dạy học và kiểm tra. Đặc biệt, không được ép học sinh mua sách tham khảo dưới bất kỳ hình thức nào.

Bộ yêu cầu các nhà trường phải chịu trách nhiệm chính trong việc lựa chọn sách tham khảo có trong thư viện mỗi trường để giáo viên và học sinh sử dụng đúng theo quy định.

Bộ trưởng Bộ GD&ĐT cũng thừa nhận một số địa phương vẫn để xảy ra tình trạng giáo viện lập danh mục sách tham khảo kèm theo sách giáo khoa gửi cho cha mẹ học sinh mua. Việc này gây nhiều băn khoăn trong dư luận.

Chính vì vậy, Bộ đang tăng cường rà soát và chỉnh sửa Thông tư 21 theo hướng có chế tài mạnh hơn đối với những trường hợp vi phạm này.

Song song với công tác rà soát, kiểm tra, Bộ GD&ĐT cũng sẽ khách quan hóa việc kiểm tra, đánh giá kết quả học tập và rèn luyện của học sinh để qua đó, dần hạn chế việc giáo viên đưa sách tham khảo vào dạy học.

Lý giải thêm về chương trình học môn Tiếng Việt lớp 1, ông Nhạ cho biết do là năm đầu triển khai chương trình mới trong bối cảnh đang có nhiều khó khăn (đang thực hiện giãn cách xã hội để phòng, chống COVID-19) nên học sinh chưa có điều kiện làm quen với bộ sách mới này. Mặt khác, thời gian vừa qua các giáo viên đã phải tập huấn trực tuyến là chính, nên ít có thời gian tương tác và thực hành về nghiệp vụ.

“Qua khảo sát một số nơi chúng tôi nhận thấy, ngoài một số giáo viên còn gặp khó khăn khi giảng dạy môn học này thì nhiều giáo viên khác cũng đã bước đầu áp dụng được phương pháp”, báo cáo nêu rõ.

Cũng trong báo cáo gửi Quốc hội, lý giải về việc tại sao giá sách giáo khoa lại tăng, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT cho biết, nguyên nhân chủ yếu dẫn đến việc phải tăng giá là do nội dung sách giáo khoa lớp 1 mới cụ thể hóa yêu cầu cần đạt về phát triển phẩm chất và năng lực của học sinh theo chương trình mới đòi hỏi có ngữ liệu. Đặc biệt là các hình ảnh được sử dụng bảo đảm yêu cầu thể hiện rõ ràng, chi tiết các nội dung cần biểu đạt để giáo viên tổ chức cho học sinh thực hiện các hoạt động học tích cực trong dạy học.

Chính lý do trên khiến sách giáo khoa lớp 1 mới có số trang nhiều hơn, khổ sách rộng hơn sách lớp 1 cũ. Mặt khác, sách giáo khoa lớp 1 mới được in 4 màu (sách cũ chỉ in 2 màu) nên đòi hỏi giấy in phải tốt hơn (về độ trắng và định lượng giấy); mực in phải bảo đảm chất lượng.

“Theo quy định của Luật Giá, sách giáo khoa thuộc danh mục hàng hóa, dịch vụ thực hiện kê khai giá, không thuộc danh mục mặt hàng do Nhà nước định giá, bình ổn giá. Tuy nhiên, xác định sách giáo khoa là mặt hàng thiết yếu, có ảnh hưởng đến nhiều gia đình, nhất là những hộ nghèo, Bộ đã tham mưu Chính phủ trình Quốc hội đưa sách giáo khoa vào danh mục hàng hóa do Nhà nước định giá nhằm tăng cường vai trò điều tiết của Nhà nước đối với sách giáo khoa”.

Theo Bộ trưởng Bộ GD&ĐT, thời gian tới, Bộ sẽ tiếp tục chỉ đạo các nhà xuất bản biên soạn sách giáo khoa thực hiện việc tinh giản nội dung không cần thiết để giảm số trang tiết kiệm chi phí trong các khâu xuất bản, phân phối để giảm giá thành.

Đồng thời, Bộ cũng quán triệt nghiêm việc biên soạn sách giáo khoa sử dụng được nhiều lần (hạn chế học sinh viết, vẽ, làm bài tập trực tiếp vào sách giáo khoa); khuyến khích học sinh giữ gìn sách giáo khoa, đóng góp vào các thư viện trường học để học sinh có hoàn cảnh khó khăn được mượn, sử dụng miễn phí. Đặc biệt, Bộ sẽ tiếp tục có chính sách hỗ trợ sách giáo khoa cho các học sinh có hoàn cảnh khó khăn, học sinh vùng dân tộc thiểu số.

Video: Sách giáo khoa tiếng Việt 1 bị chê, chủ biên Nguyễn Minh Thuyết nói gì?

Phạm Quý