Bỏ giữa chừng ngành hot CNTT, nam sinh 9X theo đuổi ngành Vật lý vì đam mê

Trịnh Hải Sơn, 27 tuổi, là sinh viên ngành Vật lý học (chương trình chuẩn quốc tế), khoa Vật lý, Trường Đại học Khoa học tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội. Với điểm học tập 3.92/4.0, Sơn là thủ khoa tốt nghiệp toàn trường năm 2023.

Sinh năm 1996 nhưng Hải Sơn lại theo học khóa 2019-2023 cùng các bạn sinh năm 2001 khiến không ít người ngạc nhiên. Thực tế, Trường Đại học Khoa học tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội là trường đại học thứ hai Sơn theo học, sau Đại học Bách khoa Hà Nội.

Trịnh Hải Sơn – Thủ khoa Trường Đại học Khoa học tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội năm 2023. Ảnh: Website khoa Vật lý

Hải Sơn là cựu học sinh Trường Trung học phổ thông chuyên Bắc Giang. Năm 2014, khi đăng ký nguyện vọng thi đại học, cậu học trò lớp chuyên Toán vẫn chưa xác định được mình hứng thú hay yêu thích ngành học nào. Chỉ biết rằng, Toán và Vật lý là hai môn học mà bản thân đặc biệt say mê.

Vì xu hướng chọn những ngành học “hot” và quan sát bạn bè xung quanh, Sơn đăng ký vào ngành Công nghệ thông tin, ngành có điểm chuẩn cao nhất Đại học Bách khoa Hà Nội và trúng tuyển.

Hai năm đầu ở Đại học Bách khoa Hà Nội, không khó để Hải Sơn đạt điểm giỏi ở những môn như Đại số, Giải tích hay Vật lý đại cương… Thế nhưng, khi bắt đầu học các môn chuyên ngành, Sơn nhận ra dù Công nghệ thông tin có những điểm hay và nét thú vị riêng, nhưng đó không phải ngành học dành cho mình.

Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, Tiến sĩ Hoàng Chí Hiếu, Phó Trưởng khoa Vật lý, Trường Đại học Khoa học tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội đã chia sẻ kỷ niệm với cậu học trò đặc biệt.

Thầy Hiếu gặp Hải Sơn lần đầu tiên cách đây hơn bốn năm, trong chương trình tư vấn tuyển sinh và tham quan phòng thí nghiệm dành cho học sinh phổ thông do khoa Vật lý tổ chức.

Chương trình có mời Giáo sư, Tiến sĩ Phan Mạnh Hưởng, giảng viên Đại học Nam Florida (Hoa Kỳ), cựu sinh viên khoa Vật lý đến trò chuyện với các học sinh.

“Tại buổi giao lưu, có một bạn sinh viên giới thiệu đang học năm thứ 5 của Đại học Bách khoa Hà Nội nhưng có ý định học tiếp ngành Vật lý. Lúc đầu tôi bất ngờ và không nghĩ bạn ấy nghiêm túc.

Nhưng khi bạn trao đổi cùng Giáo sư Phan Mạnh Hưởng và các thầy trong khoa, chúng tôi nhận ra bạn hiểu rất sâu về nhiều kiến thức vật lý. Thậm chí có những kiến thức không hề có trong giáo trình Vật lý đại cương dành cho sinh viên các ngành không chuyên Vật lý.

Điều này chứng tỏ bạn thật sự say mê và đã đọc rất nhiều tài liệu liên quan tới ngành”, thầy Hiếu nhớ lại.

Sau kỳ thi trung học phổ thông quốc gia năm 2019, Hải Sơn trúng tuyển ngành Vật lý học của Trường Đại học Khoa học tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội.

Với chứng chỉ IELTS, nam sinh đăng ký vào chương trình đạt chuẩn quốc tế với các học phần được giảng dạy hoàn toàn bằng tiếng Anh.

Sơn lý giải: “Nếu chỉ là đam mê nhất thời thì có nhiều cách học, nhưng mình muốn sống với nghề cả đời nên phải học bài bản trong trường, lớp.

Ở Vật lý, mình tìm thấy vẻ đẹp của sự chính xác, có những dự đoán kết quả chính xác đến 12 chữ số đằng sau dấu thập phân như hệ số g-factor của electron.

Đây là ngành khoa học cực kỳ khắt khe, nếu không hiểu những điều cơ bản có thể dẫn tới những sai lầm rất tai hại. Vậy nên mình không muốn học nó một cách hời hợt”.

Học tập với thái độ hăng say và nghiêm túc, Hải Sơn không chỉ tham gia đầy đủ các lớp học của ngành Vật lý học, mà còn tranh thủ học ké lớp của các ngành học khác trong trường. Nam sinh quê Bắc Giang dễ dàng đạt điểm tối đa A+ ở hầu hết các môn.

Tại lớp K64 Quốc tế Vật lý, trong hai năm đầu, Hải Sơn được giáo viên chủ nhiệm và các bạn tin tưởng chọn làm Bí thư chi Đoàn. Nam sinh cũng nhiều lần được các thầy, cô chọn làm lớp trưởng của các lớp môn học.

Vào học kỳ hai năm nhất, Sơn tham gia Câu lạc bộ Vật lý trực thuộc khoa Vật lý, khi hoạt động của câu lạc bộ đang trầm lắng. Hải Sơn nhanh chóng trở thành thành viên tích cực, đóng góp không ngừng cho các hoạt động của câu lạc bộ.

Sơn cùng các thành viên đã tổ chức chương trình “Nhóm học tập” nhằm giúp các bạn sinh viên gỡ rối, thống kê lại kiến thức đã học để dễ dàng vượt qua các bài thi cuối kỳ.

Chàng trai sinh năm 1996 còn tham gia nhiều hoạt động hỗ trợ tuyển sinh, thanh niên tình nguyện của khoa và trường. Nhờ những đóng góp đó, Sơn đã ba lần đạt danh hiệu “Sinh viên 5 tốt” cấp trường, cấp Đại học Quốc gia và cấp thành phố.

Nam sinh cũng là “Gương mặt trẻ tiêu biểu cấp cơ sở” hai năm liên tiếp 2020 và 2021, nhận giải thưởng Bồ Công Anh cho cán bộ Đoàn, Hội đạt thành tích xuất sắc trong công tác năm 2020 do Đoàn Thanh niên - Hội sinh viên Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội trao tặng.

Vì lớn tuổi hơn các bạn cùng lớp, Hải Sơn có đôi phần e ngại. Quan điểm, cách nhìn cuộc sống khác nhau khiến nhiều lúc anh khó bắt nhịp trong câu chuyện với mọi người. Anh cũng thừa nhận rằng, bản thân có thể hết lòng theo đuổi đam mê, một phần cũng nhờ sự ủng hộ, quan tâm và giúp sức vô điều kiện của gia đình cả về vật chất lẫn tinh thần.

Hải Sơn khi tham gia hướng dẫn các bạn sinh viên trong chương trình “Nhóm học tập” do Câu lạc bộ Vật lý tổ chức. Ảnh: Câu lạc bộ Vật lý (HPC)

Với những thành tích nổi bật trong học tập, anh được chọn vào đội tuyển của Trường Đại học Khoa học tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội tham gia Olympic Vật lý sinh viên toàn quốc.

Đây là cuộc thi thường niên do Bộ Giáo dục và Đào tạo, Hội Vật lý Việt Nam và các trường đại học, cao đẳng trong cả nước tổ chức nhằm góp phần thúc đẩy, nâng cao chất lượng dạy và học môn Vật lý.

Qua hai lần tham gia, anh giành được hai giải Nhất tại phần thi Trắc nghiệm năm 2021 và phần thi Giải bài tập năm 2022. Đặc biệt, tại kỳ Olympic Vật lý sinh viên toàn quốc lần thứ XXIV năm 2022, anh là người có số điểm cao nhất toàn cuộc thi trong phần thi Giải bài tập.

Cũng trong năm 2022, anh giành thêm giải Nhất học bổng Nguyễn Hoàng Phương. Đây là học bổng được đặt theo tên của cố Giáo sư Nguyễn Hoàng Phương, chủ nhiệm đầu tiên của khoa Vật lý, Trường Đại học Khoa học tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội.

Học bổng được trao hằng năm cho những sinh viên xuất sắc của khoa Vật lý, nhằm khuyến khích các sinh viên đam mê vật lý, tích cực học tập và nghiên cứu khoa học.

Giáo sư, Tiến sĩ khoa học Vũ Hoàng Linh (phải) - Hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học Tự nhiên và ông Đào Ngọc Thanh (trái) - Chủ tịch danh dự Quỹ Học bổng Nguyễn Hoàng Phương trao giải Nhất năm 2022 cho Hải Sơn. Ảnh: Website khoa Vật lý

Tiến sĩ Hoàng Chí Hiếu chia sẻ thêm, trước vòng phỏng vấn của học bổng này, Hải Sơn không phải ứng viên có điểm hồ sơ cao nhất.

Thế nhưng, Sơn đã hoàn toàn thuyết phục được hội đồng xét chọn để giành được giải cao nhất khi đã thể hiện được đam mê với ngành học và lĩnh vực mình đang theo đuổi, cũng như xây dựng được kế hoạch rõ ràng để phát triển trong tương lai.

Hải Sơn khi tham gia chiến dịch tình nguyện hè “Sắc xanh tự nhiên” năm 2022 tại xã Tà Si Láng, huyện Trạm Tấu, tỉnh Yên Bái. Ảnh: Nhân vật cung cấp

Hiện Sơn đang tham gia nghiên cứu dưới sự dẫn dắt của Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Quang Hưng. Thầy Hưng cũng là người hướng dẫn khóa luận tốt nghiệp đại học của Sơn. Khóa luận với đề tài “Introduction to massive gravity and consequences” (Giới thiệu về trường hấp dẫn có khối lượng và các hệ quả) đã được chấm 9.9 điểm.

Dù tốt nghiệp với vị trí thủ khoa toàn trường, Hải Sơn vẫn khiêm tốn nhìn nhận bản thân có nhiều điểm hạn chế so với các bạn cùng khóa khi không tham gia nghiên cứu khoa học sinh viên hay sở hữu chuỗi thành tích ngoại khóa nổi bật...

“Mình chỉ là một sinh viên bình thường đang theo đuổi ước mơ trở thành một nhà vật lý lý thuyết. Mình nghĩ nếu có đam mê đủ lớn và quyết tâm theo đuổi thì ai cũng có thể làm được”, Hải Sơn chia sẻ.

Qua câu chuyện về tân thủ khoa Trịnh Hải Sơn, Tiến sĩ Hoàng Chí Hiếu gửi lời nhắn nhủ tới các sĩ tử sắp bước vào kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông và đợt xét tuyển đại học:

“Trước khi chọn ngành học, bên cạnh những yếu tố như ngành học hot, theo xu hướng, các bạn học sinh cũng nên cân nhắc xem ngành học đó có đúng sở thích và sở trường của mình hay không, chứ không nên chọn một ngành vì điểm đầu vào ngành đó cao.

Hải Sơn đã đánh đổi nhiều năm học ở ngôi trường cũ để đi theo đúng đam mê và đã gặt hái được một số kết quả ấn tượng. Với kinh nghiệm cá nhân, tôi tin chắc bạn sẽ sớm giành được học bổng toàn phần đi du học sau đại học tại các trường đại học danh tiếng trên thế giới”.

Trịnh Trang