Bỏ hàng trăm triệu đồng học SIMI Thụy Sĩ, người học đối mặt với nhiều rủi ro
Theo nhiều chuyên gia, quá nhiều rủi ro cho người nào bỏ ra vài trăm triệu học online của Viện SIMI Thụy Sĩ.
Mới đây, Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam đã đăng tải các bài viết:
SIMI Thụy Sĩ quảng cáo tuyển sinh tại VN, hệ thống liên kết cấp bằng chằng chịt;
Học tiến sĩ tại SIMI Thụy Sĩ, người học đóng 200 USD/lần làm lại bài.
Bài viết đã nêu về hệ thống liên kết chằng chịt giữa đơn vị có tên "Viện SIMI Thụy Sĩ" với các nơi được gọi là "viện khoa học" với rất nhiều vấn đề cần làm rõ. Những người được gọi là giảng viên ở nước ngoài, chương trình đào tạo cũng rất khó có cơ chế để người học xác minh tính thực hư. SIMI Thụy Sĩ không liên kết với bất cứ cơ sở giáo dục đại học nào ở Việt Nam, không có đại diện pháp nhân ở Việt Nam; đơn vị tên LAS Việt Nam hỗ trợ học thuật cho học viên tại Việt Nam theo học SIMI Thụy Sĩ như giới thiệu thì chỉ "thu tiền, sửa bài" và không chịu trách nhiệm gì với người học. Người học cũng không nhìn thấy trụ sở, tổ chức, nhân sự của nơi có tên gọi "Viện SIMI Thụy Sĩ. Đặc biệt, Viện SIMI Thụy Sĩ nêu trên website là "SIMI Swiss và các đối tác tuyệt đối không cam kết, không hỗ trợ quá trình công nhận văn bằng trong và sau khi tốt nghiệp", vậy nếu có tranh chấp, khiếu nại người học tìm đơn vị nào để giải quyết?. Theo nhiều chuyên gia, quá nhiều rủi ro cho người nào bỏ ra vài trăm triệu học online của Viện SIMI Thụy Sĩ vì với tất cả thông tin như trên, văn bằng của đơn vị này khó có cơ sở để công nhận văn bằng tại Việt Nam.
Văn bằng của Viện SIMI Thụy Sĩ khó có thể làm thủ tục công nhận văn bằng ở Việt Nam
Theo một cán bộ tại Cục Quản lý chất lượng (Bộ Giáo dục và Đào tạo) chia sẻ, Trung tâm công nhận văn bằng của Cục chưa nhận được bất kỳ hồ sơ nào làm thủ tục công nhận văn bằng do đơn vị có tên là SIMI Thụy Sĩ cấp. Theo vị này chia sẻ, Viện SIMI Thụy Sĩ không phải cơ sở giáo dục đại học được công nhận ở Thụy Sĩ nên rất khó có căn cứ để công nhận văn bằng của đơn vị này tại Việt Nam.
Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, chuyên gia giáo dục Lê Đông Phương cho hay, SIMI Thụy Sĩ cung cấp dịch vụ giáo dục từ xa cho người học ở Việt Nam. Đơn vị này như quảng cáo là bên Thụy Sĩ, không có cơ sở đào tạo ở Việt Nam, tuy nhiên điều lạ kỳ là họ lại đang sử dụng trang web tên miền tại Việt Nam.
Trong hệ sinh thái của SIMI, European Education Holdings (EEH) là đơn vị chủ quản đã tạo ra hệ sinh thái đa dạng từ tư vấn đầu vào, kiểm định chất lượng giáo dục...
"Ở đây, tôi muốn cảnh tỉnh mọi người, bằng cấp của SIMI Thụy Sĩ không được Bộ Giáo dục và Đào tạo công nhận. Với cách SIMI đang thực hiện từ việc quảng bá hoạt động đào tạo dựa vào một công ty ở Việt Nam đăng ký tên miền edu.vn có nhiều vấn đề đặt ra nghi ngờ về tính chính xác của các thông tin liên quan đến kiểm định chất lượng", chuyên gia giáo dục nêu.
Theo chuyên gia, văn bằng của SIMI Swiss không thuộc hệ thống văn bằng chính thức của Thụy Sĩ.
Chuyên gia nêu thêm, nếu người học đóng học phí cho SIMI qua LAS Việt Nam hoặc thanh toán thẳng qua dịch vụ thanh toán quốc tế nếu có tranh chấp, khiếu nại cũng rất khó có thể đòi lại quyền lợi.
Chia sẻ thêm về hoạt động giáo dục đào tạo tại Thụy Sĩ, một cựu cán bộ từng làm công tác công nhận văn bằng giáo dục đại học của Bộ Giáo dục và Đào tạo cho hay, cơ quan thẩm quyền về giáo dục tại nước Thụy Sĩ gồm 2 cấp là cấp liên bang và cấp độ bang.
Cụ thể cấp liên bang là Ban Thư ký Giáo dục, Nghiên cứu và Đổi mới quốc gia (SERI) thuộc Bộ Kinh tế, Giáo dục và Nghiên cứu liên bang.
Cấp độ bang là 26 Bộ Giáo dục của Bang, các bộ này được được tổ chức trong một cơ quan chính trị: Hội nghị Bộ trưởng Giáo dục bang (the Swiss Conference of Canonal Ministers of Education-EDK). Theo HIến pháp liên bang Thụy Sĩ ngày 18/4/1999, trách nhiệm chính trong giáo dục thuộc về các bang, chính quyền liên bang chỉ có trách nhiệm tại một mức độ nhất định.
"Tại cấp liên bang, không cần cho phép để thành lập cơ sở giáo dục cấp bằng tư thục. Tuy nhiên, theo Luật Giáo dục đại học, các cơ sở giáo dục đại học bắt buộc phải được kiểm định nếu muốn bảo hộ tên gọi và thực hiện đào tạo, cấp bằng của họ. Với những tên gọi khác như Học viện, Viện, Trường... không được bảo hộ và không yêu cầu kiểm định cấp liên bang", vị này nói.
Vị này cũng cho hay, tại Thụy Sĩ, cơ quan có thẩm quyền về giáo dục đại học của nước này không công nhận văn bằng của Viện SIMI (nghĩa là không đưa vào danh sách các cơ sở giáo dục đại học được cấp phép đào tạo và cấp bằng đại học, thạc sĩ, tiến sĩ).
Còn tại Việt Nam, Điều 109, Luật Giáo dục 2019 đã quy định về việc công nhận văn bằng nước ngoài.
Cụ thể, văn bằng do cơ sở giáo dục phổ thông, cơ sở giáo dục đại học ở nước ngoài cấp cho người học sau khi hoàn thành chương trình giáo dục bảo đảm chất lượng theo quy định của nước cấp bằng và được cơ quan có thẩm quyền về giáo dục của nước đó công nhận;
Văn bằng do cơ sở giáo dục nước ngoài đang hoạt động hợp pháp tại nước khác nơi cơ sở giáo dục đặt trụ sở chính cấp cho người học, được cơ quan có thẩm quyền về giáo dục của 02 nước cho phép mở phân hiệu hoặc thực hiện hợp tác, liên kết đào tạo và đáp ứng quy định tại điểm a khoản này;
"Văn bằng của Viện SIMI Thụy Sĩ không được cơ quan có thẩm quyền về giáo dục đại học Thụy Sĩ công nhận. Vì vậy, không khó để hiểu rằng văn bằng do Viện SIMI Thụy Sĩ cấp không đủ điều kiện để công nhận văn bằng ở Việt Nam", cựu cán bộ Bộ Giáo dục và Đào tạo nói.
Quá nhiều rủi ro cho người học SIMI Thụy Sĩ
Nhìn nhận dưới góc độ pháp lý, Luật sư Phạm Quang Biên (Công ty Luật TNHH IMC, Đoàn luật sư Thành phố Hà Nội) cho hay, theo Nghị định số 86/2018/NĐ-CP của Chính phủ ngày 6/6/2018 Quy định về hợp tác, đầu tư của nước ngoài trong lĩnh vực giáo dục, cơ sở giáo dục đại học nước ngoài có thể hợp tác với cơ sở giáo dục đại học Việt Nam, trong việc thực hiện chương trình đào tạo để cấp văn bằng hoặc cấp chứng chỉ mà không thành lập pháp nhân (gọi là liên kết đào tạo).
Đối với việc liên kết đào tạo trình độ đại học, thạc sĩ, tiến sĩ, cơ sở giáo dục đại học nước ngoài phải được thành lập, hoạt động hợp pháp ở nước ngoài, được cơ quan, tổ chức kiểm định chất lượng giáo dục hoặc cơ quan có thẩm quyền về giáo dục của nước ngoài công nhận về chất lượng giáo dục và được cơ quan, tổ chức có thẩm quyền của Việt Nam công nhận.
Tuy nhiên, Viện SIMI Thụy Sĩ - SIMI SWISS không có hoạt động liên kết đào tạo với cơ sở giáo dục đại học nào tại Việt Nam nên hoạt động đào tạo của Viện SIMI Thụy Sĩ - SIMI SWISS cho người học tại Việt Nam không phải hoạt động liên kết đào tạo.
SIMI Swiss đào tạo cho người học ở Việt Nam qua hình thức trực tuyến. Tổ chức này không thành lập cơ sở giáo dục đại học ở Việt Nam và cũng không liên kết với bất kỳ cơ sở giáo dục đại học Việt Nam nào.
Viện SIMI Thụy Sĩ - SIMI Swiss không thành lập cơ sở giáo dục đại học hoặc phân hiệu của cơ sở giáo dục đại học có vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam nên không có các quyền, nghĩa vụ của cơ sở giáo dục có vốn đầu tư nước ngoài theo Điều 32 Nghị định số 86/2018/NĐ-CP (được sửa đổi, bổ sung theo Nghị định số 124/2024/NĐ-CP ngày 05/10/2024).
Chẳng hạn, cơ sở giáo dục có vốn đầu tư nước ngoài có nghĩa vụ: Thực hiện công khai cam kết về chất lượng giáo dục, điều kiện bảo đảm chất lượng giáo dục và thu, chi tài chính. Chịu trách nhiệm bồi hoàn cho người học các khoản chi phí người học đã nộp trong trường hợp cung cấp chương trình đào tạo không bảo đảm chất lượng giáo dục như cam kết.
"Quy định trên không áp dụng cho Viện SIMI Thụy Sĩ - SIMI Swiss nên trong trường hợp chương trình đào tạo của tổ chức này không đảm bảo chất lượng giáo dục như đã cam kết, thì người học không được bồi hoàn chi phí đã nộp. Những khiếu nại, tranh chấp (nếu có) của người học sẽ được giải quyết theo quy định của tổ chức cung cấp dịch vụ đào tạo, và pháp luật tại nước có trụ sở của tổ chức này", luật sư Phạm Quang Biên cho hay.
Theo chuyên gia giáo dục Bùi Khánh Nguyên, nhìn từ khía cạnh người học, cần lưu ý là có rất nhiều chương trình tuyển sinh cấp bằng cử nhân, thạc sĩ, tiến sĩ theo hình thức từ xa hoặc học kết hợp trực tiếp - trực tuyến chiêu sinh đối với người học tại Việt Nam. Nếu chưa làm thủ tục liên kết đào tạo tại Việt Nam, có thể xảy ra hai tình huống.
Thứ nhất, là chương trình đạt kiểm định chất lượng ở nước ngoài, thì bằng cấp vẫn không được công nhận tại Việt Nam, mà chỉ được công nhận bên ngoài lãnh thổ Việt Nam. Trong trường hợp đó, có thể gây thiệt thòi cho người học nếu mục đích sử dụng là ở trong nước.
Trường hợp thứ hai, bằng cấp không được kiểm định ở nước ngoài. Như vậy, bằng cấp dù có cao tới bậc tiến sĩ cũng rất ít hoặc hoàn toàn không có giá trị sử dụng. Thậm chí, không ít những trường không được đăng ký hoặc là trường lừa đảo, và bằng cấp là bất hợp pháp.
Từ khía cạnh người tuyển dụng, bằng cấp của các trường chưa làm thủ tục liên kết đào tạo tại Việt Nam sẽ không được luật pháp Việt Nam công nhận, do vậy không thể dùng cho công chức hay người lao động làm việc theo hợp đồng được ký kết theo luật Việt Nam.
Các nhà tuyển dụng hầu như rất dễ nhận biết bằng cấp từ các trường vô giá trị, do vậy việc đầu tư học các khóa học lấy bằng cấp kiểu này có thể xem là vô nghĩa. Người học có thể bị lừa dối, hoặc sẽ dùng bằng cấp để lừa dối nhà tuyển dụng, hoặc thậm chí lừa dối chính mình để thỏa mãn sự "háo danh".
"Nếu người học không biết về bằng cấp của đơn vị đào tạo có giá trị tới mức nào, họ có thể mất thời gian, công sức, tiền bạc để theo đuổi những tấm bằng ít giá trị", ông Nguyên chia sẻ.