Bò Mỹ mất dần lợi thế tại Trung Quốc

Trong suốt thập kỷ qua, thị trường Trung Quốc vẫn luôn được xem là đầu ra trọng yếu đối với xuất khẩu thịt của Mỹ. Theo thống kê của Reuters, tổng kim ngạch xuất khẩu thịt Mỹ sang Trung Quốc vào năm 2024 đạt 2,5 tỷ USD, đưa Mỹ trở thành nước xuất khẩu thịt lớn thứ hai vào thị trường này tính theo giá trị và lớn thứ ba về sản lượng, chỉ xếp sau Brazil và Argentina.

Chính vì vậy mà các nhà cung cấp Mỹ luôn khẳng định cam kết lâu dài và cố gắng duy trì thị phần tại thị trường tỷ dân. Tuy nhiên, hiện nay nhiều doanh nghiệp đang phải đối mặt với vô số thách thức vì chính sách thuế quan dưới thời chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Họ lo ngại rằng những diễn biến và tuyên bố khó lường từ hai nước sẽ gây ra nhiều rào cản cho hoạt động kinh doanh cũng như quan hệ thương mại. Và cũng chính vì thực trạng bất ổn này là nguyên nhân khiến xuất khẩu thịt bò Mỹ sang Trung Quốc đang sụt giảm đáng kể.

“VẮNG BÓNG” BÒ MỸ TRONG CÁC THỰC ĐƠN Ở TRUNG QUỐC

Theo tổ chức Global Agritrends, xuất khẩu thịt bò Mỹ sang Trung Quốc đã gần như chững lại trong thời gian đây, với lý do được nhắc đến là giá cả. Thậm chí, vào tháng 3 vừa qua, các nhà nhập khẩu Trung Quốc đã hủy đơn hàng 5.500 tấn thịt bò từ Mỹ vì lo ngại thuế quan.

Thị trường tiêu dùng nội địa cũng đã bắt đầu thấy những tác động rõ rệt. Tại nhà hàng Home Plate ở Bắc Kinh, vốn nổi tiếng với phong cách BBQ Mỹ, thịt bò đạt tiêu chuẩn USDA từng là món hút khách nhất của họ trong nhiều năm. Tuy nhiên, nhân viên tại đây tiết lộ nhà hàng đã ngừng phục vụ thịt bò Mỹ từ tháng 3.

Trong khi đó, món bánh mì kẹp có tên gọi “The Great American” (tạm dịch: Món Mỹ tuyệt vời) của nhà hàng nay lại được thay thế bằng thịt bò Australia, bởi thuế nhập khẩu đối với thịt bò Australia là bằng 0% nhờ Hiệp định thương mại tự do Trung Quốc - Australia.

Món bánh burger "The Great American" nay được nhà hàng Home Plate thay thế bằng thịt bò Australia

Tại khu chợ Sanyuanli, bà Liu Li, người đã kinh doanh thịt bò suốt ba thập kỷ cho biết thuế quan khiến nguồn cung thịt bò Mỹ bị gián đoạn, kéo giá tăng tới 50% so với thời điểm trước khi xảy ra chiến tranh thương mại. “Quả thật là thịt bò Mỹ béo hơn, ăn ngon hơn. Nhưng thật đáng tiếc khi chúng ta đang vướng vào cuộc chiến thương mại với nước họ. Giá cao như vậy thì người tiêu dùng không thể chịu nổi”, bà Li than thở.

Ông Marino Camardelli, giám đốc phụ trách mảng xuất khẩu của JBS USA, một trong những tập đoàn thực phẩm hàng đầu thế giới cho biết, công ty ông lâu nay luôn xây dựng một chương trình đặc biệt dành riêng cho thị trường tỷ dân, từ chủng loại sản phẩm cho đến bao bì đều được điều chỉnh theo thị hiếu người tiêu dùng Trung Quốc. “Với JBS USA, Trung Quốc không chỉ là thị trường quan trọng nhất, mà còn là thị trường lớn nhất”, ông Camardelli nói và tiết lộ thêm doanh thu từ thị trường Trung Quốc năm 2024 đạt khoảng 850 triệu USD. Tuy nhiên, ông cũng thẳng thắn chỉ ra rằng chính sách thuế quan của chính phủ Mỹ hiện tại đang tạo ra môi trường kinh doanh cực kỳ nhiều thách thức, và cuối cùng người tiêu dùng sẽ là bên gánh chịu chi phí.

Không chỉ riêng thịt bò, mà ngay cả chân gà Mỹ cũng đang gặp phải tình huống tương tự. Tại một nhà hàng ở Bắc Kinh, đầu bếp Geng Xiaoyun nổi tiếng với món chân gà nướng muối đặc biệt mà ông sử dụng chân gà được nhập khẩu trực tiếp từ Mỹ. Nhưng vì giá chân gà nhập khẩu đã tăng cao tới 30%, nên ông Geng buộc phải loại món này khỏi thực đơn nhà hàng. “Nếu tình hình ổn định trở lại, tôi tin giá chân gà Mỹ sẽ giảm bớt”, ông Geng bày tỏ và hy vọng có thể sớm đưa món ăn trở lại với thực khách.

Nhưng trên thực tế, thỏa thuận tạm hoãn áp thuế trong 90 ngày giữa Mỹ và Trung Quốc đang đối mặt với rủi ro đổ vỡ, khi cả hai bên liên tục cáo buộc lẫn nhau. Vào đầu tuần này, Bộ Thương mại Trung Quốc đã có phản hồi lại tuyên bố của Tổng thống Donald Trump, người cho rằng Trung Quốc đã vi phạm cam kết được đưa ra hồi tháng 5. Phía Trung Quốc dẫn chứng việc Mỹ siết chặt kiểm soát xuất khẩu chip AI là hành động làm tổn hại nghiêm trọng đến thỏa thuận ở Geneva đó.

Và giữa lúc cả thế giới như “nín thở” theo dõi các diễn biến tiếp theo, thì nhiều mặt hàng nông sản Mỹ đang dần biến mất khỏi các siêu thị, nhà hàng Trung Quốc và nhường chỗ cho loạt sản phẩm từ các quốc gia khác.

AUSTRALIA VÀ ARGENTINA CHỚP LẤY THỜI CƠ

Giữa bối cảnh bất ổn địa chính trị và căng thẳng thương mại toàn cầu ngày càng gia tăng, Trung Quốc đang đẩy mạnh chiến lược đa dạng hóa mạng lưới nhập khẩu lương thực, thực phẩm.

Theo dữ liệu từ Bộ Thương mại Trung Quốc, vào năm 2024 nước này đã nhập khẩu lượng thịt bò kỷ lục lên tới 2,87 triệu tấn. Ngoài Mỹ, ba nhà cung cấp lớn nhất khác phải kể đến Brazil Argentina và Australia.

Và khi thị phần bò Mỹ đang dần thu hẹp lại, thì cơ hội lại mở ra cho các “đối thủ” nước ngoài.

Riêng Australia đang dẫn đầu làn sóng mở rộng quy mô ngành chăn nuôi thịt bò. Trong tháng 4/2025, nước này đã xuất khẩu hơn 37.000 tấn thịt bò nuôi bằng ngũ cốc - một con số cao kỷ lục theo tháng, theo ABC News đưa tin. Một phần ba sản lượng này đã được Trung Quốc tiêu thụ.

Tính từ đầu năm đến nay, Trung Quốc đã nhập khẩu khoảng 42.000 tấn thịt bò loại này từ Úc, tăng 36% so với cùng kỳ năm trước. Dù không đưa ra bình luận chính thức, nhưng một số chuyên gia trong ngành cho rằng chiến tranh thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc có thể đã góp phần thúc đẩy xu hướng này.

Trong khi đó, ngành công nghiệp thịt bò Argentina cũng đang đẩy mạnh sự hiện diện tại thị trường Trung Quốc với mục tiêu đa dạng hóa sản phẩm và đáp ứng nhu cầu ngày càng lớn.

Theo Viện Xúc tiến thịt bò Argentina (IPCVA), Argentina hiện là nước xuất khẩu thịt bò lớn thứ năm thế giới. Trong năm 2024, quốc gia Nam Mỹ này xuất khẩu hơn 900.000 tấn thịt bò (tương đương 30% tổng sản lượng sản xuất), với Trung Quốc nhập khẩu khoảng 595.000 tấn và duy trì vị thế là thị trường tiêu thụ chính.

Chủ tịch IPCVA Georges Breitschmitt nhấn mạnh: “Đối với chúng tôi, Trung Quốc là một trong những thị trường quan trọng nhất”.

Tại hội chợ thực phẩm quốc tế SIAL Thượng Hải diễn ra vào tháng 5 vừa qua, IPCVA đã ký kết hợp tác chiến lược với JD - tập đoàn thương mại điện tử hàng đầu Trung Quốc – nhằm tăng cường phân phối thịt bò Argentina trên các nền tảng siêu thị trực tuyến.

Ông Lý Nhiễm Tân, Tổng giám đốc mảng kinh doanh thực phẩm của JD cho biết doanh số bán thịt bò hàng năm trên nền tảng này đạt 3 tỷ nhân dân tệ (tương đương 415,6 triệu USD), với tốc độ tăng trưởng 30% mỗi năm. “Chúng tôi là đơn vị tiên phong quảng bá thịt bò Argentina trực tuyến tại Trung Quốc. Màn hợp tác này sẽ đẩy nhanh nhận diện thương hiệu và thúc đẩy cả doanh số bán hàng trực tiếp,” ông Lý khẳng định.

Hiện phía Argentina đang chờ thêm phê duyệt cuối cùng từ phía Trung Quốc để có thể xuất khẩu thêm sản phẩm nội tạng bò, mặt hàng được đánh giá có nhu cầu rất cao tại thị trường tỷ dân. Nếu được phê duyệt, thỏa thuận này không chỉ giúp tăng doanh thu mà còn được xem là bước tiến tích cực giúp doanh nghiệp Argentina tăng cường kết nối với một trong những thị trường tiêu dùng lớn nhất thế giới. Các chuyên gia trong ngành tin rằng hợp tác nông nghiệp sâu rộng giữa hai quốc gia sẽ được đẩy mạnh trong bối cảnh chuỗi cung ứng toàn cầu đang thay đổi nhanh chóng.

Diệu Hương