Bỏ quy định số con trong Dự thảo sửa đổi Pháp lệnh Dân số để đảm bảo mức sinh thay thế

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh

Theo Tờ trình của Chính phủ, từ năm 2006 đến năm 2021, nước ta căn bản đã đạt và duy trì mức sinh thay thế trên phạm vi toàn quốc; duy trì mức độ gia tăng dân số phù hợp; quy mô dân số năm 2024 đạt trên 100 triệu người. Việt Nam đang ở thời ký dân số vàng, tạo ra những lợi thế to lớn trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội; chất lượng dân số, chỉ số phát triển con người không ngừng tăng lên; tuổi thọ bình quân của người Việt Nam ngày càng được nâng cao. Mặc dù đạt được một số thành tựu kể trên, tuy nhiên thực tế vẫn còn nhiều bất cập, khó khăn liên quan tới công tác dân số.

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan

Hạn chế của các văn bản quy phạm pháp luật về dân số.

Qua rà soát, cơ quan soạn thảo nhận thấy nhiều quy định liên quan tới công tác dân số chưa đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất với hệ thống pháp luật hiện hành và không đáp ứng được yêu cầu thực tiễn. Đặc biệt, nội dung Pháp lệnh Dân số quy định hạn chế về quyền quyết định số con không còn phù hợp với tình hình thực tiễn khi mức sinh liên tục giảm trong thời gian qua và chính sách về dân số đã chuyển trọng tâm từ kế hoạch hóa gia đình sang dân số và phát triển

Thực trạng dân số Việt Nam phát sinh một số vấn đề đáng lo ngại

Theo con số thống kê, mức sinh trên toàn quốc đang có xu hướng giảm thấp dưới mức sinh thay thế, từ 2,11 con/ phụ nữ (năm 2021) xuống còn 1,91 con/ phụ nữ (năm 2024) và dự báo từ sau năm 2054, dân số Việt Nam sẽ rơi vào tình trạng tăng trưởng âm. Cùng với đó, mức sinh khu vực thành thị đã xuống dưới mức sinh thay thế, thậm chí ở vùng nông thôn mức sinh thay thế cũng đang tiếp tục giảm; sự chênh lệch mức sinh thay thế giữa các vùng miền đang có xu hướng ngắn lại.

Các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội nghe Tờ trình của Chính phủ

Sửa đổi Pháp lệnh Dân số để phù hợp với thực tiễn phát triển dân số

Dự thảo Pháp lệnh sửa đổi Điều 10 của Pháp lênh Dân số số 06/2003/PLUBTVQH11, đã được sửa đổi, bổ sung tại Pháp lệnh số 08/2008/PLUBTVQH12 sửa đổi Điều 10 của Pháp lệnh Dân số năm 2003 dự kiến gồm 2 Điều, trong đó nổi bật là việc sửa đổi Khoản 1 Điều 1 Pháp lệnh Dân số số 08/2008/PLUBTVQH12 sửa đổi Điều 10 của Pháp lệnh Dân số 2003 là: “ Quyết định thời gian và khoảng cách sinh con” thành “ Quyết định về thời gian sinh con, số con và khoảng cách giưuax các lần sinh con phù hợp lứa tuổi, tình trạng sức khỏe, điều kiện học tập, lao động, công tác, thu nhập và nuôi dạy con của cá nhân, cặp vợ chồng trên cơ sở bình đẳng”; đồng thời bỏ Khoản 2 “ Sinh một hoặc hai con, trừ trường hợp đặc biệt do Chính phủ quy định”. Việc sửa đổi qui định liên quan tới số con được sinh ra trong một gia đình là một nội dung quan trọng, có thể tạo ra những tác động tích cực cho xã hội, giúp duy trì mức sinh thay thế và tránh mức sinh tiếp tục giảm thấp trong thời gian tới./.

Anh Thư - Cao Hoàng - Vũ Hiếu