Bỏ rồi xét tuyển khối C00 trở lại: Tự chủ nhưng không tự do

Sau khi Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) ban hành Công văn số 2864/BGDĐT-GDĐH yêu cầu các cơ sở đào tạo rà soát, điều chỉnh phương án tuyển sinh nhằm đảm bảo công bằng và quyền lợi cho thí sinh, tới thời điểm này một số trường đại học đã xét tuyển tổ hợp C00 trở lại.

Trong đó có Trường Đại học Mở Hà Nội, trường bổ sung tổ hợp C00 đối với 3 ngành: Luật, Luật Kinh tế và Luật Quốc tế cùng với các tổ hợp đã công bố: D01 (Toán, Ngữ văn, Tiếng Anh), C01 (Toán, Ngữ văn, Vật lý), C03 (Toán, Ngữ văn, Lịch sử), C14 (Toán, Ngữ văn, Giáo dục kinh tế và pháp luật).

Thí sinh nghe phổ biến quy chế thi tốt nghiệp THPT năm 2024. Ảnh: Lê Khánh.

Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn – Đại học Quốc gia Hà Nội cũng điều chỉnh bổ sung tổ hợp C00 cho 17 ngành đào tạo, gồm: Báo chí, Công tác xã hội, Điện ảnh và Nghệ thuật đại chúng, Đông phương học, Hàn Quốc học, Khoa học quản lý, Quan hệ công chúng, Quản lý thông tin, Quản trị dịch vụ du lịch và lữ hành, Quản trị khách sạn, Quản trị văn phòng, Quốc tế học, Tâm lý học, Thông tin-Thư viện, Văn hóa học, Việt Nam học và Xã hội học.

Trường cũng bổ sung tổ hợp C03 (Toán, Ngữ văn, Lịch sử) và C04 (Toán, Ngữ văn, Địa lý) cho toàn bộ 26 ngành đào tạo.

Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn khẳng định việc điều chỉnh này hoàn toàn tuân thủ các quy định trong hướng dẫn tuyển sinh đại học, cao đẳng năm 2025 của Bộ GDĐT và công văn hướng dẫn thực hiện công tác tuyển sinh đại học chính quy năm 2025 của Đại học Quốc gia Hà Nội.

Cần quy tắc ứng xử chung trong tuyển sinh

Theo kế hoạch, Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 sẽ diễn ra vào ngày 26 và 27/6 tới đây. Như vậy, quyết định thay đổi, điều chỉnh tổ hợp xét tuyển của một số trường đưa ra chỉ cách kỳ thi chính thức diễn ra chưa đầy 3 tuần. Dù một số trường đã có động thái bổ sung xét tuyển tổ hợp C00 trở lại nhưng việc thay đổi phương án tuyển sinh trong thời gian ngắn gây xáo trộn tâm lý, ảnh hưởng tới kế hoạch ôn tập của thí sinh.

Chị Nguyễn Hoài Phương, phụ huynh học sinh có con học lớp 12A7 Trường THPT Nguyễn Huệ (Bắc Từ Liêm, Hà Nội) cho hay, tuần qua là khoảng thời gian căng thẳng với những con chọn tổ hợp khối C00 để xét tuyển đại học, trong đó có con gái chị. “Một số trường bỏ rồi lại xét tuyển khối C00 trở lại khiến các con và cả thầy cô bộ môn trên lớp con tôi nháo nhác, quay như chong chóng. Tâm lý của con cũng bị ảnh hưởng lớn”, chị Phương nói.

Các chuyên gia giáo dục cho rằng, việc đưa ra – rút lại – rồi lại đưa tổ hợp khối C00 vào xét tuyển cho thấy sự chuẩn bị thiếu kỹ lưỡng, quyết định tuyển sinh chưa dựa trên đánh giá dài hạn về nhu cầu ngành học và thị trường lao động.

Thầy giáo Lê Đình Hiển, giáo viên Trường Tiểu học, THCS và THPT Đông Bắc Ga (Thanh Hóa) nhìn nhận, quyết định thay đổi, điều chỉnh tổ hợp xét tuyển ngay sát kỳ thi tốt nghiệp THPT ảnh hưởng nghiêm trọng tới việc thi cử của học sinh. Thời điểm này các em đã chốt môn thi, khối thi và quá trình ôn tập cho kỳ thi sắp tới là lâu dài chứ không phải ngày một, ngày hai. Thay đổi tổ hợp xét tuyển của các trường thì có thí sinh chưa thi đã trượt vì kiến thức các em nằm ở những môn học đã chọn từ đầu.

Dù sau chỉ đạo của Bộ GDĐT, một số trường đã có động thái xét tuyển khối C00 trở lại, tuy nhiên thầy Hiển cho rằng: “Bộ GDĐT là cơ quan quản lý Nhà nước, cần có định hướng từ đầu, chứ không phải là trọng tài trên sân mà ở sân chơi đó các trường đại học muốn đá thế nào thì đá”.

Theo quy định hiện hành, các trường đại học được tự chủ trong việc tuyển sinh. Việc tuyển sinh của trường nào thì trường đó phải tự chịu trách nhiệm. Tuy quy định đó có đủ làm hành lang pháp lý để các trường thực hiện theo hay chưa thì lại thuộc về trách nhiệm của Bộ GDĐT. Vì vậy, thầy Hiển nêu quan điểm, Bộ GDĐT cần xây dựng quy tắc ứng xử chung cho các cơ sở giáo dục đại học để các trường dù tự chủ nhưng bảo đảm tính nhất quán, công bằng và minh bạch.

Tự chủ trong khuôn khổ kiểm soát

Trao đổi với PV Báo Đại Đoàn Kết, PGS.TS Nghiêm Đình Vỳ – nguyên Hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, nguyên Phó Ban Khoa giáo Trung ương – hoan nghênh chỉ đạo của Bộ GDĐT yêu cầu các trường rà soát và điều chỉnh việc bỏ xét tuyển khối C00.

Ông nhấn mạnh, trong bối cảnh hiện nay, các ngành Khoa học Xã hội và Nhân văn vẫn giữ vai trò quan trọng đối với sự phát triển toàn diện của xã hội. Việc các trường đại học được trao quyền tự chủ trong tuyển sinh là cần thiết, nhưng khi điều chỉnh tổ hợp xét tuyển cần phải thực hiện từ sớm, minh bạch và có lộ trình rõ ràng. Những thay đổi đột ngột, sát thời điểm kỳ thi tốt nghiệp THPT và tuyển sinh đại học, dễ gây xáo trộn và ảnh hưởng tiêu cực đến thí sinh.

PGS.TS Nghiêm Đình Vỳ cũng lưu ý rằng quyền tự chủ của các trường đại học cần nằm trong khuôn khổ kiểm soát và định hướng chung của Bộ GDĐT, nhằm đảm bảo sự ổn định, công bằng và minh bạch trong toàn hệ thống.

Liên quan tới việc nhiều trường bỏ xét tuyển khối C00, Thứ trưởng Bộ GDĐT Hoàng Minh Sơn cho hay hay, thí sinh không nên quá hoang mang, lo lắng. Bộ GDĐT đã yêu cầu các trường xem xét và có sự điều chỉnh phù hợp, bảo đảm quyền lợi, không làm mất cơ hội xét tuyển của thí sinh.

Nguyễn Hoài