Bổ sung cháy rừng do tự nhiên là một loại hình thiên tai đặc thù

Theo đại biểu Bùi Thanh Tùng (TP Hải Phòng), cháy rừng có rất nhiều nguyên nhân. Trong nhiều trường hợp cháy rừng là do con người gây ra. Tuy nhiên không ít vụ cháy rừng do yếu tố tác động của thiên nhiên.

Đại biểu phân tích, trong bối cảnh biến đổi khí hậu và sự nóng lên toàn cầu như hiện nay, vào mùa khô hay tình trạng thời tiết cực đoan nắng nóng kéo dài, nguy cơ cháy rừng ở mức rất cao có thể đến cảnh báo cấp độ 4 cấp độ 5 và rất khó kiểm soát, phòng ngừa.

Ở Việt Nam những năm gần đây theo số liệu thống kê cũng có hàng nghìn hecta rừng và rất nhiều vụ cháy rừng lớn do tác động của các yếu tố tự nhiên gây thiệt hại không nhỏ.

“Trong trường hợp những vụ cháy rừng nghiêm trọng, nếu chỉ sử dụng lực lượng kiểm lâm và lực lượng phòng cháy, chữa cháy sẽ không đủ sức để khống chế. Đặc biệt là những khu vực rừng có địa hình hiểm trở như vậy, chính quyền địa phương phải huy động một lực lượng lớn để ứng phó”, đại biểu Bùi Thanh Tùng nói. Đồng thời đề xuất, “cháy rừng ở mức độ nghiêm trọng dù do nguyên nhân tự nhiên hay sự cố khác cũng cần được xác định là một dạng thiên tai đặc thù”.

Đại biểu Giàng Thị Bình (Lào Cai) cũng đánh giá cao việc quy định bổ sung loại hình cháy rừng do tác động của nắng nóng kéo dài, hạn hán khi ở mức cảnh báo nguy hiểm cấp 4, đặc biệt nguy hiểm cấp 5 là thiên tại. Theo đại biểu, việc bổ sung như vậy để được sử dụng hệ thống cơ quan chỉ đạo, chỉ huy phòng, chống thiên tai là hiệu quả, phù hợp, nhất là đối với các tỉnh miền núi có diện tích rừng, mật độ che phủ rừng lớn.

Đồng tình việc bổ sung hiện tướng cháy rừng, tuy nhiên theo đại biểu Trương Thị Yến Linh (Cà Mau), cháy rừng ngoài do thiên tai còn do nhân tai, có lúc cả thiên tai và nhân tai thì làm sao để xác định được nguyên nhân. Do đó, đại biểu đề nghị giao Chính phủ, Thủ tướng sẽ quy định rõ nguyên nhân cháy rừng do tự nhiên và cháy rừng ở mức độ nào thì sẽ được điều chỉnh trong dự án luật.

Trước đó, trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự án Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Phan Xuân Dũng cho biết, cháy rừng thì có cả nguyên nhân do thiên tai và nhân tai. Việc phòng, chống cháy rừng đã được quy định trong pháp luật về lâm nghiệp, pháp luật về phòng cháy và chữa cháy. Tuy nhiên, do tác động bất lợi của thời tiết, trong đó có sự cố, nắng nóng, hạn hán kéo dài thì nguy cơ cháy rừng luôn ở mức độ cao (cấp 4 - nguy hiểm, cấp 5 - đặc biệt nguy hiểm), xảy ra trên diện rộng và đồng thời ở nhiều tỉnh/thành phố.

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Phan Xuân Dũng trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống thiên tai và Luật Đê điều. Ảnh: Quochoi.vn

Các vụ cháy rừng lớn đầu năm 2019 ở các tỉnh Điện Biên, Sơn La và Hà Tĩnh…đều có nguyên nhân từ nắng nóng kéo dài, diện tích cháy lớn, rất khó kiểm soát. Việc khống chế đã vượt quá khả năng của lực lượng chức năng kiểm lâm, cảnh sát phòng cháy, chữa cháy trên địa bàn.

“Do vậy, cháy rừng ở mức độ nghiêm trọng, do nắng nóng kéo dài và các sự cố khác cần được xác định là một dạng thiên tai đặc thù”, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Phan Xuân Dũng.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng cho rằng, việc quy định như vậy không chồng chéo với Luật Lâm nghiệp, Luật Phòng cháy và chữa cháy. Đồng thời khắc phục được hạn chế của quy định hiện hành khi cháy rừng ở quy mô lớn, mức độ nghiêm trọng, vượt quá khả năng khống chế của lực lượng chuyên ngành (Hiện 2 luật này chủ yếu quy định phòng ngừa tác nhân cháy do con người gây ra). Ngoài ra, ở nhiều quốc gia trên thế giới như Mỹ, Úc, Braxin...đều coi cháy rừng là một dạng thảm họa thiên nhiên.

Tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Quốc hội cho phép bổ sung cháy rừng là một loại hình thiên tai đặc thù. Thủ tướng Chính phủ sẽ quy định rõ cháy rừng ở mức độ nào sẽ được điều chỉnh trong luật.

Thanh Hải