Bổ sung chỉ tiêu thống kê liên ngành giúp hoạch định chính sách kinh tế

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng giải trình, làm rõ ý kiến các đại biểu nêu. Ảnh: Quốc hội.

Chiều 21/11, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thống kê.

So với luật hiện hành, dự thảo luật giữ nguyên 37 điều; sửa đổi 35 điều, trong đó có 12 điều chỉ sửa những nội dung liên quan đến tên gọi của bộ, ngành, cơ quan, đơn vị, tổ chức thống kê nhà nước, tổ chức chính quyền địa phương 02 cấp; bổ sung 02 điều.

Dự thảo luật tập trung sửa đổi 4 nhóm nội dung. Bao gồm: nhóm các quy định liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước và tổ chức thống kê nhà nước, tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp; nhóm các quy định liên quan đến thanh tra chuyên ngành thống kê, kiểm tra chuyên ngành thống kê; nhóm liên quan đến chuyên môn, nghiệp vụ thống kê phát sinh trong thực tiễn; nhóm các quy định liên quan đến ứng dụng phương pháp thống kê, công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong hoạt động thống kê nhà nước.

CẦN PHÂN BIỆT RẠCH RÒI, TRÁNH TRÙNG LẮP SỐ LIỆU THỐNG KÊ

Góp ý dự thảo luật, đại biểu Phạm Văn Hòa, đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp, cho biết hệ thống thông tin thống kê là do cơ quan chuyên môn do Ủy ban nhân dân cấp xã, Tòa án khu vực, Viện kiểm sát khu vực, cơ quan thuế, cơ quan bảo hiểm xã hội và các cơ quan cấp xã trên địa bàn cùng thực hiện.

Đây là hệ thống cần thiết, nhưng theo đại biểu mỗi cơ quan có chức năng, nhiệm vụ riêng về công tác thống kê, nên cần có sự phân biệt rạch ròi giữa các cơ quan để tránh trùng lắp về số liệu thống kê.

Đại biểu Phạm Văn Hòa, đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp. Ảnh: Quốc hội.

Đại biểu nêu thực tế có sự chênh lệch số liệu thống kê về dữ liệu dân cư giữa các cơ quan nên sẽ khó áp dụng trong công tác quản lý nhà nước. Do đó, đại biểu đề nghị Cơ quan soạn thảo giải trình làm rõ, khi tiến hành thống kê sẽ áp dụng số liệu thống kê của cơ quan nào.

Về ý kiến này, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng lý giải việc này do chúng ta chưa hoàn chỉnh việc số hóa toàn bộ dữ liệu dân cư. Số liệu sai lệch chủ yếu liên quan đến các địa phương vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Bộ trưởng Bộ Tài chính khẳng định thời gian tới khi quản lý tốt hơn và số hóa đầy đủ dữ liệu dân cư thì lúc đó chúng ta sẽ chỉ có một đáp án.

ĐẢM BẢO DỮ LIỆU THỐNG KÊ TẬP TRUNG, THỐNG NHẤT, XUYÊN SUỐT

Tiếp thu, giải trình ý kiến của các đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết hoạt động thống kê mang tính chất đặc thù, đòi hỏi cần có sự chỉ đạo tập trung, thống nhất, xuyên suốt từ Trung ương đến địa phương, thống nhất giữa các bộ ngành nhằm đảm bảo số liệu thống kê được thu thập và tổng hợp đúng theo phương pháp và tuân thủ các chuẩn mực quốc tế.

Luật Thống kê hiện hành đã có quy định đảm bảo thống nhất trong hoạt động thống kê như nguyên tắc hoạt động thống kê nhà nước, các chuẩn mực thống kê áp dụng trong phạm vi toàn quốc, thống nhất về phương pháp.

“Ví dụ mỗi chỉ tiêu thống kê được chuẩn hóa theo khái niệm, phương pháp tính, phân tổ chủ yếu, kỳ công bố, nguồn số liệu, cơ quan chịu trách nhiệm thu thập tổng hợp; thống nhất về quy trình sản xuất số liệu thống kê; sử dụng các phân loại thống kê”, Bộ trưởng nêu rõ.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, dự thảo quy định việc hình thành hệ thống thông tin thống kê từ Nhà nước xuyên suốt, đồng bộ từ Trung ương đến cấp xã, từ bộ ngành đến sở ngành thống kê của tỉnh, thành phố.

Trong đó, hệ thống thông tin thống kê Nhà nước bao gồm: hệ thống thông tin thống kê quốc gia, hệ thống thông tin thống kê bộ ngành, hệ thống thông tin thống kê cấp tỉnh, hệ thống thông tin thống kê cấp xã.

Dự thảo luật đã thay thế hệ thống thông tin cấp huyện bằng hệ thống thông tin cấp xã. Hiện tại một hệ thống thông tin thống kê cơ sở thực hiện cung cấp thông tin thống kê hàng tháng, quý và trung bình từ 5- 7 xã.

Quang cảnh phiên họp. Ảnh: Quốc hội.

Đặc biệt, dự thảo đã bổ sung quy định hệ thống chỉ tiêu thống kê liên quan nhiều ngành, nhiều lĩnh vực và liên kết vùng.

“Thực tế, Việt Nam có nhiều Bộ chỉ tiêu thống kê chuyên ngành như phát triển kinh tế bền vũng, kinh tế số, logistic… Các bộ chỉ tiêu do bộ ngành ban hành nhằm phục vụ cho việc quản lý, điều hành trong lĩnh vực có liên quan đến nhiều ngành, nhiều lĩnh vực.

Việc bổ sung quy định này nhằm thể chế hóa thực tiễn; tạo cơ sở pháp lý rõ ràng cho công tác thống kê liên ngành; giúp tăng tính thống nhất, đồng bộ; tăng khả năng so sánh thông tin giữa vùng, ngành, lĩnh vực. Qua đó phục vụ tốt hơn cho hoạch định chính sách, điều hành phát triển kinh tế”, Bộ trưởng Bộ Tài chính nhấn mạnh.

Cũng theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, dự thảo lần này chưa sửa đổi danh mục thống kê quốc gia, do danh mục này mới ban hành trong Luật Thống kê năm 2021. Các chỉ tiêu thống kê mới như trong kinh tế số, phát triển bền vững, Bộ Tài chính cũng đã rà soát, cập nhật, cụ thể hóa tại các văn bản dưới luật.

Như vậy, các chỉ tiêu thống kê đã cơ bản đáp ứng yêu cầu nên cơ quan soạn thảo chưa đặt ra vấn đề điều chỉnh danh mục thống kê.

Đỗ Mến