Bộ Tài chính đề xuất giảm thuế thu nhập cá nhân cho nhân lực công nghệ cao
Trong hồ sơ đề nghị xây dựng Luật Thuế thu nhập cá nhân sửa đổi, Bộ Tài chính đề xuất bổ sung chính sách giảm thuế cho nhân lực công nghệ cao.
Theo đề xuất, cá nhân được hưởng ưu đãi thuế phải làm việc tại các doanh nghiệp, dự án thuộc một số lĩnh vực trọng điểm, nhằm đáp ứng mục tiêu phát triển của Đảng và Nhà nước. Bên cạnh đó, Bộ Tài chính kiến nghị giao Thủ tướng quy định tiêu chí cụ thể để xác định nhân lực công nghệ cao, giúp chính sách linh hoạt và phù hợp với thực tiễn, góp phần thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao.
Dự thảo cũng đề xuất miễn thuế thu nhập cá nhân (TNCN) cho những người thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước. Ngoài ra, các khoản thu nhập từ chuyển nhượng chứng chỉ giảm phát thải, tín chỉ carbon lần đầu, và lãi từ trái phiếu xanh cũng được đề xuất miễn thuế, tương tự chính sách tại một số quốc gia khác.
Trước đó, Bộ Tư pháp, trong dự thảo trình Chính phủ về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024, đã đề xuất giảm 50% thuế thu nhập cá nhân cho nhân lực công nghệ cao làm việc tại các doanh nghiệp và dự án thuộc lĩnh vực công nghệ thông tin, nông nghiệp, chế biến nông sản. Danh sách này bao gồm các doanh nghiệp công nghệ cao, doanh nghiệp nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, cũng như các dự án thuộc danh mục ưu tiên đầu tư và khuyến khích phát triển.
Bộ Tư pháp nhận định, việc bổ sung quy định giảm thuế này sẽ giúp hệ thống pháp luật đồng bộ hơn, đồng thời thu hút nhân lực công nghệ cao, thúc đẩy quá trình chuyển đổi nền kinh tế từ phát triển theo chiều rộng sang chiều sâu, tập trung vào các ngành có giá trị gia tăng cao theo Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 2021-2030.
Việc thực hiện chính sách giảm thuế cũng sẽ khuyến khích nhân lực công nghệ cao làm việc tại các khu công nghệ theo quy hoạch nhà nước, góp phần tăng cường tiềm lực khoa học và công nghệ quốc gia. Dù có thể làm giảm thu ngân sách nhà nước từ thuế thu nhập cá nhân, nhưng mức giảm dự kiến không lớn và có thể được bù đắp từ việc tăng thu các loại thuế tiêu dùng như thuế giá trị gia tăng, thuế tiêu thụ đặc biệt và thuế nhập khẩu.
Trong những năm gần đây, chính sách thuế TNCN đối với nhân lực công nghệ cao tại Việt Nam có nhiều điểm đáng chú ý. Theo quy định hiện hành, thuế TNCN được tính theo biểu thuế lũy tiến từng phần với 7 bậc, dao động từ 5% đến 35%.
Tuy nhiên, nhằm thu hút và giữ chân nhân tài, nhiều địa phương như TP.HCM, Hà Nội, Đà Nẵng đã áp dụng chính sách ưu đãi thuế TNCN đối với chuyên gia, nhà khoa học và nhân lực công nghệ cao.
Cụ thể, theo Nghị định 57/2021/NĐ-CP, cá nhân trực tiếp tham gia nghiên cứu, phát triển công nghệ trong các khu công nghệ cao có thể được giảm 50% thuế TNCN. Báo cáo của Tổng cục Thuế cho thấy, năm 2023, tổng thu từ thuế TNCN đạt khoảng 160.000 tỷ đồng, tăng gần 14% so với năm 2022, trong đó thu từ nhóm lao động công nghệ cao chiếm tỷ trọng đáng kể.
Tuy vậy, một số chuyên gia cho rằng mức thuế TNCN cao nhất (35%) vẫn là rào cản đối với việc thu hút nhân tài quốc tế vào Việt Nam. Trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 và sự phát triển mạnh mẽ của lĩnh vực công nghệ, chính sách thuế dành cho nhân lực công nghệ cao có thể tiếp tục được điều chỉnh để đảm bảo sức cạnh tranh của Việt Nam trên thị trường nhân lực chất lượng cao.
