Bộ Tài chính: Muộn nhất tháng 12/2027 phải đưa vào vận hành cơ chế bù trừ trung tâm CCP

Ảnh minh họa.

Bộ Tài chính mới đây cho biết, một trong các nỗ lực rất lớn từ Bộ Tài chính, Ủy ban chứng khoán Nhà nước trong thời gian qua là giải quyết bài toán về không yêu cầu ký quỹ trước giao dịch (Non– Prefunding) trong giao dịch chứng khoán của nhà đầu tư nước ngoài.

Bộ Tài chính đã đưa vào quy định tại Thông tư số 68/2024/TT-BTC ngày 18/9/2024, Thông tư số 18/2025/TT-BTC ngày 26/4/2025 cho phép tổ chức thành lập theo pháp luật nước ngoài tham gia đầu tư trên thị trường chứng khoán Việt Nam được mua cổ phiếu mà không cần có đủ tiền ngay tại thời điểm đặt lệnh giao dịch.

Quy định trên đã giúp các nhà đầu tư tổ chức nước ngoài hạn chế hơn các biến động về tỷ giá trong chu kỳ thanh toán, tối ưu hóa quyền lợi của nhà đầu tư nước ngoài trong giao dịch mua chứng khoán.

Bên cạnh đó, Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đang gấp rút triển khai đưa vào vận hành mô hình bù trừ, thanh toán giao dịch chứng khoán theo cơ chế CCP.

Tại Nghị định số 245/2025/NĐ-CP, Bộ Tài chính đã báo cáo Chính phủ bổ sung một số quy định nhằm hoàn thiện cơ sở pháp lý để triển khai cơ chế CCP cũng như thành lập công ty con để đảm nhận chức năng CCP trên cơ sở quy định tại Luật số 56/2024/QH15.

Cụ thể: Bổ sung quy định về công ty con của VSDC được thực hiện hoạt động bù trừ, xác định nghĩa vụ thanh toán giao dịch chứng khoán theo cơ chế CCP theo phân công của VSDC.

Ngoài ra, công ty con của VSDC thực hiện trích 5% doanh thu hàng năm từ hoạt động nghiệp vụ của công ty con để lập quỹ phòng ngừa rủi ro nghiệp vụ để xử lý rủi ro trong quá trình xử lý các nghiệp vụ của công ty con, đây là một bước phòng vệ quan trọng nhằm đảm bảo các giao dịch thiếu tiền đều được thanh toán.

Nghị định số 245/2025/NĐ-CP tiếp tục làm rõ, chi tiết, nhất quán chính sách tại Luật Chứng khoán 2019 và Luật số 56/2024/QH15 về việc ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài được tham gia làm thành viên bù trừ trên thị trường chứng khoán cơ sở;

Đồng thời bổ sung quy định nguyên tắc việc công ty chứng khoán là thành viên bù trừ có trách nhiệm phối hợp thực hiện hoạt động bù trừ, thanh toán giao dịch chứng khoán giữa thành viên bù trừ là công ty chứng khoán với ngân hàng lưu ký không làm thành viên bù trừ để có cơ sở hướng dẫn chi tiết các nội dung kỹ thuật tại Thông tư của Bộ trưởng Bộ Tài chính.

Theo đó các ngân hàng lưu ký không làm thành viên bù trừ vẫn có thể tham gia vào hệ thống CCP để phục vụ hoạt động ký quỹ và thanh toán giao dịch chứng khoán, đảm bảo tài sản của nhà đầu tư nước ngoài được lưu giữ tại ngân hàng lưu ký.

Nghị định này cũng sửa đổi, bổ sung thời hạn chậm nhất triển khai cơ chế CCP là 31/12/2027. Tuy nhiên, như lộ trình Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã công bố vào ngày 18/7/2025, việc triển khai cơ chế CCP cho thị trường chứng khoán cơ sở dự kiến thực hiện sớm hơn, bắt đầu từ quý 1/2027.

Thu Minh