Bộ Tài chính rút đề xuất áp thuế 20% với lãi bán chứng khoán

Trước đó, vào tháng 7, Bộ Tài chính từng đề xuất áp dụng thuế suất 20% trên phần lãi ròng của cá nhân khi bán chứng khoán - tức phần thu nhập tính thuế được xác định bằng giá bán trừ đi giá mua và chi phí liên quan. Trong trường hợp không xác định được giá mua và chi phí, sẽ áp mức 0,1% trên giá bán từng lần như hiện nay.

Đối với hoạt động chuyển nhượng vốn, Bộ Tài chính vẫn giữ đề xuất tính thuế 20% trên thu nhập tính thuế theo từng lần giao dịch. Nếu không xác định được giá vốn và chi phí hợp lý, người bán sẽ phải nộp thuế theo mức 2%.

Theo Luật Thuế thu nhập cá nhân năm 2007 (hiệu lực từ 2009), cá nhân có thể chọn một trong hai phương pháp nộp thuế: (1) tính theo thu nhập cả năm (tạm nộp 0,1% mỗi lần bán, cuối năm quyết toán); hoặc (2) nếu không xác định được giá mua thì nộp 0,1% trên giá chuyển nhượng từng lần, và không cần quyết toán cuối năm. Tuy nhiên, từ năm 2013, Luật số 71 đã thống nhất chỉ còn một phương pháp thu thuế: nộp 0,1% trên giá chuyển nhượng từng lần.

Cách thu hiện tại được đánh giá là đơn giản trong quản lý nhưng lại tạo ra bất cập khi nhà đầu tư bị lỗ vẫn phải nộp thuế, khiến nhiều chuyên gia, nhà đầu tư kiến nghị sửa đổi theo hướng công bằng hơn - chỉ thu khi có lãi.

Dù vậy, đề xuất áp thuế 20% trên phần lãi được cho là quá cao so với mặt bằng quốc tế. Theo giới phân tích, nếu áp dụng phương pháp này, Việt Nam cần có lộ trình chuyển đổi trong 3–5 năm, đồng thời đầu tư xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu tài khoản chứng khoán đồng bộ – kết nối ngân hàng, sàn giao dịch và cơ quan thuế – nhằm xác định chính xác thu nhập chịu thuế của từng nhà đầu tư.

Việc Bộ Tài chính rút đề xuất này được giới đầu tư đánh giá là động thái phù hợp trong bối cảnh thị trường chứng khoán đang phục hồi, cần được hỗ trợ về chính sách để duy trì đà tăng trưởng ổn định và bền vững.

Lê Hạnh