Bộ Tài nguyên và môi trường cùng Đồng Nai hóa giải bài toán đất, cát, đá cho các công trình trọng điểm quốc gia

Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và môi trường Đỗ Đức Duy phát biểu tại hội nghị. Ảnh: Hoàng Lộc

Dự hội nghị có Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và môi trường Đỗ Đức Duy, Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Lê Anh Tuấn.

Về phía tỉnh Đồng Nai có Bí thư Tỉnh ủy Vũ Hồng Văn; Phó bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Võ Tấn Đức; Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó chủ tịch UBND tỉnh Dương Minh Dũng.

Thiếu hàng chục triệu m3 đất, cát, đá

Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Lê Anh Tuấn cho biết, hiện khu vực phía Nam đang triển khai 15 dự án giao thông trọng điểm quốc gia với tiến độ chủ yếu hoàn thành năm 2025, một số là năm 2026. Các dự án này đều có nhu cầu lớn về đất, đá, cát các loại.

Về đá xây dựng, tổng nhu cầu đá các loại khoảng 21,6 triệu m3. Tổng khối lượng đã đưa về công trường hơn 4,6 triệu m3, khối lượng cần tiếp tục huy động là gần 17 triệu m3. Hiện nay, đã xác định được nguồn hơn 5,2 triệu m3 (tại nhiều địa phương, trong đó nhiều nhất là Đồng Nai 3,2 triệu m3), còn lại chưa xác định được nguồn.

Cũng theo Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải, khó khăn hiện nay là toàn bộ các dự án trọng điểm đều đang trong giai đoạn cao điểm về tiến độ nên nhu cầu về đá xây dựng tăng đột biến, ảnh hưởng lớn tới tổng thể kế hoạch tổ chức sản xuất của các mỏ.

Một số dự án có nhu cầu lớn trong năm 2025 như: Sân bay Long Thành khoảng 4,7 triệu m3, đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu khoảng 1,2 triệu m3, đường Vành đai 3 khoảng 2,3 triệu m3... trong khi năng lực cung cấp hiện tại của các mỏ không đáp ứng yêu cầu.

Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Lê Anh Tuấn thông tin nhu cầu vật liệu xây dựng của các công trình giao thông trọng điểm. Ảnh: Hoàng Lộc

Về đất đắp nền, chỉ tính riêng Dự án Đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu có tổng nhu cầu là 5,2 triệu m3, nhưng hiện mới về công trường 0,55 triệu m3, thiếu 4,7 triệu m3. Đến nay, tỉnh Đồng Nai đã xác định được nguồn 5 triệu m3 nhưng khó khăn là các mỏ có trữ lượng ít, chất lượng không đồng đều. Các vị trí đã được tỉnh chấp thuận chủ trương còn đang chờ hướng dẫn thủ tục để hoàn thiện hồ sơ trình cấp phép khai thác.

Tại buổi làm việc, đại diện các nhà đầu tư cũng có ý kiến việc khan hiếm nguồn vật liệu ảnh hưởng đến triển khai thi công, tiến độ công trình. Đồng thời, các nhà thầu kiến nghị Bộ Tài nguyên và môi trường, UBND tỉnh, các chủ mỏ trên địa bàn có giải pháp nhằm đảm bảo đủ nguồn vật liệu để các công trình trọng điểm về đích đúng kế hoạch.

Chủ tịch UBND tỉnh Võ Tấn Đức cho biết, trên địa bàn tỉnh hiện có 44 giấy phép khai thác khoáng sản còn hiệu lực. Tính đến hết năm 2024, trữ lượng các loại khoáng sản còn lại là: đá xây dựng gần 294 triệu m3, công suất khai thác 22,7 triệu m3/năm; cát xây dựng trữ lượng khoảng 3,6 triệu m3, công suất khai thác 0,5 triệu m3/năm; vật liệu san lấp trữ lượng 0,8 triệu m3, công suất khai thác 0,06 triệu m3/năm.

Chủ tịch UBND tỉnh Võ Tấn Đức kiến nghị tại hội nghị. Ảnh: Hoàng Lộc

Bên cạnh đó, tỉnh đã đưa vào quy hoạch thăm dò, khai thác vật liệu xây dựng đối với các loại khoáng sản là: 26 khu vực đá xây dựng diện tích 714 hécta, trữ lượng dự báo là 56 triệu m3; 3 khu vực khai thác cát diện tích 84 hécta, dự báo là 2 triệu m3 và 89 khu vực vật liệu san lấp diện tích 149 hécta, tài nguyên dự báo là 56 triệu m3.

Cũng theo Chủ tịch UBND tỉnh, nhìn chung, nhu cầu đá và đất san lấp tỉnh có khả năng cân đối cho các dự án trọng điểm quốc gia trên địa bàn. Riêng cát san lấp, tỉnh kiến nghị Bộ Tài nguyên và môi trường hỗ trợ, chỉ đạo để có thêm nguồn từ các tỉnh miền Tây Nam Bộ.

Đảm bảo cân đối cung - cầu vật liệu cho các dự án

Cũng theo Chủ tịch UBND tỉnh Võ Tấn Đức, mặc dù tỉnh có khả năng cân đối nguồn đá, đất san lấp cho các dự án, tuy nhiên vẫn có một số khó khăn vướng mắc cần tháo gỡ.

Đại diện chủ đầu tư 2 dự án thành phần của dự án giao thông trọng điểm: đường Vành đai 3 - Thành phố Hồ Chí Minh và đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu báo cáo tình hình vật liệu xây dựng của các dự án. Ảnh: Hoàng Lộc

Cụ thể, tỉnh có 32 mỏ đá đang trong quá trình khai thác nhưng có 25 mỏ đang vướng các thủ tục liên quan đến việc cấp phép, gia hạn, điều chỉnh giấy chứng nhận đầu tư; 5 mỏ đã hết hạn giấy phép khai thác... Các vướng mắc này thuộc thẩm quyền giải quyết của tỉnh.

Hướng xử lý là Sở Kế hoạch và đầu tư khẩn trương làm việc, hướng dẫn các chủ mỏ hoàn chỉnh hồ sơ điều chỉnh chủ trương đầu tư, giấy chứng nhận đầu tư trình duyệt trước ngày 15-2 này để có cơ sở thực hiện thủ tục đất đai và bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.

Cũng trong thời gian này, các chủ mỏ chủ động lựa chọn phương án thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc thực hiện thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư.

Lãnh đạo tỉnh cũng kiến nghị Bộ Tài nguyên và môi trường báo cáo Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo hạn chế tổ chức thanh tra, kiểm tra các doanh nghiệp khai thác đá xây dựng, đất san lấp thời gian tới để các doanh nghiệp tập trung hoàn tất thủ tục và yên tâm khai thác khoáng sản.

UBND tỉnh sẽ chủ động rà soát, hướng dẫn doanh nghiệp thực hiện đầy đủ thủ tục pháp lý về đầu tư, khoáng sản, đất đai, môi trường theo quy định.

Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và môi trường Đỗ Đức Duy cho rằng, hiện nay, tại Đồng Nai và các tỉnh phía Nam đang triển khai nhiều công trình trọng điểm quốc gia. Việc hoàn thành và đưa dự án vào sử dụng các công trình có ý nghĩa quan trọng đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, miền Nam và cả nước.

Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và môi trường yêu cầu ngay trong tháng 2 này phải có được câu trả lời cung - cầu nguồn vật liệu. Để làm được việc này, Bộ Giao thông vận tải chỉ đạo các chủ đầu tư, nhà thầu lập thống kê chi tiết loại khoáng sản, khối lượng, chất lượng, thời gian cần cho từng hạng mục, công trình và đề xuất luôn mỏ cần tiếp cận để thuận lợi cho vận chuyển. Tương tự, các chủ mỏ cũng có biểu mẫu trữ lượng còn lại, sản lượng có thể đáp ứng ở hiện tại và khi được cho tăng công suất, gia hạn giấy phép.

“Các mỏ được gia hạn giấy phép, cấp giấy phép mới phải ưu tiên số 1 nguồn vật liệu cho các công trình trọng điểm quốc gia đang cấp bách về tiến độ, sau đó mới cung cấp vật liệu cho các công trình xây dựng khác” - Bộ trường Bộ Tài nguyên và môi trường Đỗ Đức Duy nhấn mạnh.

Đồng thời, ông Duy cũng thống nhất với đề xuất của các chủ đầu tư cần thành lập tổ tháo gỡ khó khăn vướng mắc về giấy phép cho các mỏ khai thác khoáng sản. Bộ Tài nguyên và môi trường, Bộ Giao thông vận tải sẽ cử người cùng với tỉnh Đồng Nai đẩy nhanh giải quyết các thủ tục pháp lý để các mỏ sớm được khai thác, tăng quy mô, tăng công suất đáp ứng vật liệu phục vụ cao điểm thi công mùa khô. Tổ này cũng kiêm luôn nhiệm vụ giúp lãnh đạo tỉnh phân luồng, điều phối nguồn vật liệu từ các mỏ về từng dự án.

Hoàng Lộc