Bồ-tát Quán Thế Âm là nam giới?

HỎI: Tôi thường thấy tôn tượng Bồ-tát Quán Thế Âm được thờ phụng là có tướng thân nữ nhưng tôi cũng nghe nói Ngài là nam giới có đúng không?

(Hoàng Thuận Thiên, Lái Thiêu, Bình Dương)

Bạn Hoàng Thuận Thiên thân mến!

Ở các nước theo Phật giáo Bắc truyền, đa phần tôn tượng của Bồ-tát Quán Thế Âm được thờ phụng dưới dạng nữ thân. Vì trong tâm thức của mọi người, ngài là người Mẹ hiền, thường che chở và gia hộ cho chúng sanh, nhất là trong những lúc nguy khốn.

Kinh Bi Hoa dạy rằng: Về thời quá khứ, ngài Quán Thế Âm là thái tử con vua Vô Tránh Niệm. Lúc bấy giờ có Đức Bảo Tạng Như Lai ra đời giáo hóa chúng sinh. Sau vua và thái tử xuất gia, vua Vô Tránh Niệm thành Phật, làm giáo chủ cõi Cực lạc, lấy hiệu A Di Đà. Thái tử công hạnh trọn đủ, cũng sanh về cõi ấy thành Bồ-tát Quán Thế Âm. Ngoài việc thường trợ hóa cho Phật A Di Đà tiếp dẫn chúng sanh về Tây phương Cực lạc, Ngài còn phát bi nguyện cứu khổ, cứu nạn cho tất cả chúng sanh nếu họ thành tâm niệm danh hiệu của Ngài.

Theo kinh Pháp Hoa, phẩm Phổ Môn, Bồ-tát Quán Thế Âm có thần lực tự tại, có khả năng ứng hiện vô số thân để cứu độ chúng sanh. Ngài có thể hiện thân Phật, Duyên giác, Thanh văn, Phạm vương, Đế thích, Sa môn, Trưởng giả, Cư sỹ, Phụ nữ, Trời và Thần vv… để thực thi bi nguyện, làm lợi ích chúng hữu tình.

Như vậy, không nhất thiết Ngài chỉ thị hiện nữ thân mà là vô số thân. Nhưng do niềm tịnh tín của các dân tộc vùng Đông Nam Á nói chung và Việt Nam nói riêng thì hình ảnh người Mẹ hiền, thương chúng sanh như con đỏ, thường che chở, gia hộ và tưới mát những tâm hồn khổ đau của Ngài, rất được quần chúng nhân dân ngưỡng mộ và tôn thờ.

Tượng Bồ-tát Quán Thế Âm tại Hàn Quốc

Vì vậy, tượng Ngài được thờ phụng khắp nơi đa phần là thân nữ. Tuy nhiên, một vài ngôi chùa ở miền Bắc và Trung Quốc, tôn tượng của Ngài được thờ phụng là thân nam.

Bồ-tát Quán Thế Âm là một vị Bồ-tát đã thân chứng và thể nhập Pháp thân. Khi đã an trụ trong Pháp thân cố nhiên siêu việt danh sắc, nam nữ, sanh diệt… vì thực tướng vốn là vô tướng. Do đó, không thể đặt vấn đề “nam hay nữ” đối với những vị đã thể nhập Pháp thân.

Về phương diện Ứng hóa thân, thì như đã trình bày, tùy theo hoàn cảnh, điều kiện và chủng loại chúng sanh để Bồ-tát thị hiện thân tương ứng mà cứu độ.

Chúc bạn tinh tấn!

Tổ tư vấn Báo Giác Ngộ (tuvangiacngo@yahoo.com)