Bộ trưởng Bộ Công Thương: Biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt còn 5 bậc

Giải pháp điều hành giá điện tốt nhất?

Chất vấn Bộ trưởng Bộ Công Thương, đại biểu Huỳnh Thanh Phương (Đoàn tỉnh Tây Ninh) cho biết, cử tri và nhiều chuyên gia cho rằng, việc điều hành giá điện có nhiều bất cập và đây là một trong những nguyên nhân quan trọng gây thua lỗ cho ngành điện trong năm 2022 và năm 2023.

Do đó, đại biểu đề nghị Bộ trưởng Bộ Công Thương cho biết giải pháp điều hành giá điện một cách tốt nhất trong thời gian tới?

Trả lời đại biểu, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho rằng, Bộ Công Thương là cơ quan quản lý nhà nước thì chỉ thực hiện 3 chức năng cơ bản, một là vấn đề quy hoạch, kế hoạch, hai là cơ chế, chính sách và ba là thanh tra, kiểm tra.

Đại biểu Huỳnh Thanh Phương chất vấn. (Ảnh: Quốc hội)

“Chúng tôi tự thấy rằng trong tham mưu xây dựng cơ chế, chính sách, nhất là chính sách trong vấn đề giá điện vừa qua thực hiện tuân thủ theo đúng quy định của luật pháp hiện hành, nhất là Luật Điện lực và Luật Giá. Theo đó, điện là một trong những mặt hàng phải bảo đảm bình ổn giá theo chỉ đạo của Nhà nước.

Đầu vào hiện nay EVN là đơn vị duy nhất có chức năng mua bán điện và cung ứng điện bảo đảm an ninh năng lượng điện quốc gia thì phải mua với cơ chế giá thị trường, nhưng đầu ra phải bảo đảm bình ổn giá bởi vì giá điện có liên quan và ảnh hưởng rất lớn đến các ngành sản xuất khác”, Bộ trưởng nói.

Cho nên, theo Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên, chênh lệch giữa giá mua và bán ra của EVN đã chênh lệch khoảng từ 208 đến 216 đồng/KW/giờ. Nói về sửa đổi cơ chế điều hành để cho EVN sẽ không bị lỗ trong tương lai, Bộ trưởng cho biết ngành Công Thương đang tham mưu với Chính phủ sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện Luật Điện lực, sẽ trình trong kỳ họp Quốc hội tháng 10 này theo hướng là xóa bù chéo giữa các khách hàng sử dụng điện. Đồng thời tính đúng, tính đủ, tính hết giá thành điện năng, trong đó có giá sản xuất điện, giá điều độ, vận hành hệ thống điện để bảo đảm cho khách quan.

Hiện nay, Chính phủ đã có quyết định chính thức là đưa Trung tâm Điều độ A0 về trực thuộc Bộ Công Thương. Điều đó sẽ bảo đảm được sự minh bạch, công bằng trong việc điều độ, vận hành hệ thống điện, công bằng giữa các doanh nghiệp phát điện và sẽ công bằng với các đối tượng sử dụng điện.

Mặt khác, vừa qua Chính phủ đã ban hành Nghị định về mua bán điện trực tiếp đối với các khách hàng sử dụng điện lớn, sắp ban hành Nghị định về khuyến khích phát triển điện mặt trời áp mái. Điều đó sẽ từng bước làm cho thị trường điện của chúng ta sẽ hoàn hảo hơn.

Theo Bộ trưởng, hiện nay thị trường phát điện cạnh tranh và thị trường mua buôn điện cạnh tranh đã được thực hiện tương đối tốt. Còn thị trường bán lẻ điện cạnh tranh sẽ tiếp tục được nghiên cứu, hoàn thiện trong dự thảo Luật Điện lực cũng như là sửa đổi những quy định hiện hành.

Biểu giá điện bậc thang là mô hình phổ biến

Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đoàn tỉnh Đồng Tháp) cho rằng, tình hình cung cấp điện cho sản xuất và tiêu dùng có tiến bộ rất rõ rệt, không giống như năm 2023 thiếu điện cục bộ làm cho dân bức xúc, đó là thành quả rất tốt của Bộ Công Thương và EVN. Tuy nhiên, việc tính giá bậc thang như hiện nay chưa phù hợp với nhu cầu của người dân, nhất là bậc 1 chỉ có 50kw cho sinh hoạt, người dân tiêu thụ điện, trả tiền để cho EVN mà lại bị thêm mức thuế 10% VAT là chưa hợp lý.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên trả lời chất vấn. (Ảnh: Quốc hội)

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho rằng, biểu giá điện bậc thang là một mô hình phổ biến của tất cả các quốc gia nhằm khuyến khích các khách hàng sử dụng điện tiết kiệm và hiệu quả, khác với các ngành khác. Bởi vì riêng điện nếu càng sản xuất thì càng ảnh hưởng đến vấn đề môi trường.

Ở Việt Nam, theo Quyết định 28/2014, cơ cấu biểu giá bán lẻ điện bình quân gồm có 6 bậc. Thực hiện nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, thời gian vừa qua Chính phủ đã chỉ đạo và Bộ Công Thương đã chủ trì sửa đổi, bổ sung nghị định này. Theo đó, trong dự thảo trình Chính phủ sáng ngày hôm nay giảm từ 6 bậc xuống còn 5 bậc và bậc đầu tiên nâng từ 0 đến 50KWh lên 0 đến 100 KWh...

Đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân (Đoàn tỉnh Bình Dương) cho biết, hiện nay thực tế nhu cầu sử dụng điện năng lượng mặt trời từ các hộ gia đình khu vực phía Nam là rất lớn. Tuy nhiên, Nhà nước không có chính sách thu mua điện từ phần dôi dư của các hộ gia đình để tránh lãng phí chi phí đầu tư điện mặt trời của hộ gia đình, đồng thời giảm tiêu thụ nguồn điện quốc gia.

Đại biểu đề nghị Bộ trưởng Bộ Công Thương nêu rõ Bộ có hướng giải quyết để tạo điều kiện cho hộ gia đình được bán lại nguồn điện dôi dư này cho các hộ xung quanh, để vừa giúp người dân có thêm nguồn thu, đồng thời tránh lãng phí chi phí đầu tư chung cho xã hội?

Trả lời đại biểu, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên thông tin Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Công Thương xây dựng và ban hành nghị định về phát triển điện mặt trời áp mái. Theo đó, cho cơ chế Nhà nước sẽ mua tối đa 20% công suất đặt của mỗi một hạng mục công trình để bảo đảm vừa nâng được tỷ lệ năng lượng tái tạo trong cơ cấu các nguồn điện, vừa để khuyến khích cho người dân đầu tư và giảm bớt đầu tư nhà nước...

Phương Thảo