Bộ trưởng Bộ GD&ĐT: Sẽ có cuộc đại sắp xếp các trường đại học
Liên quan đến vấn đề sắp xếp các trường đại học, quan điểm của Bộ GD&ĐT là khắc phục tình trạng manh mún, nhỏ lẻ, thiếu phát triển giữa các trường.
Tại hội nghị Giáo dục đại học tổ chức ngày 18-9, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh, Nghị quyết 71-NQ/TW (Nghị quyết 71) mong muốn các trường đại học phát triển tốc độ nhanh, mạnh hơn, định hướng rõ ràng hơn nữa, từ đó có được đội ngũ nhân lực trình độ cao, đặc biệt trong các lĩnh vực quốc gia đang có nhu cầu lớn.
Sẽ có cuộc đại sắp xếp các trường đại học
Nghị quyết đặt yêu cầu rất cao về chất lượng và vấn đề đào tạo nhân tài; nhất là với các trường đại học công lập, tính định hướng, tính chỉ huy, tính dẫn dắt phải cao hơn. Cùng với đó, tạo điều kiện thuận lợi nhất để các cơ sở giáo dục đại học ngoài công lập phát triển.
Cạnh đó, theo ông Sơn, cũng có những băn khoăn, lo lắng, có những câu hỏi lớn được đặt ra.
Đơn cử, nếu không tổ chức hội đồng trường trong các cơ sở giáo dục công lập, thực hiện bí thư cấp ủy kiêm người đứng đầu cơ sở giáo dục thì sẽ triển khai thế nào? Việc sắp xếp, thu gọn đầu mối, sáp nhập các trường sẽ được thực hiện ra sao?
Cùng với đó là các vấn đề liên quan đến tự chủ nhưng không phụ thuộc vào mức độ tự chủ tài chính; các trường phải tự xét đạt chuẩn, bổ nhiệm giáo sư, phó giáo sư...
Trước nhiều vấn đề đặt ra, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT cho rằng, trước hết thống nhất nhận thức để hành động đúng.
Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn phát biểu tại hội nghị. Ảnh: NGUYỄN MẠNH
Với chủ trương không tổ chức hội đồng trường trong các cơ sở giáo dục công lập (trừ các trường công lập có thỏa thuận quốc tế), thực hiện bí thư cấp ủy kiêm người đứng đầu cơ sở giáo dục, ông Sơn cho biết, tại hội nghị toàn quốc quán triệt, triển khai thực hiện 4 nghị quyết của Bộ Chính trị sáng 16-9, Tổng Bí thư, Thủ tướng Chính phủ đã có phân tích kỹ lưỡng.
Trong đó, nhấn mạnh cần đổi mới, tăng cường vai trò vai trò lãnh đạo toàn diện, trực tiếp của tổ chức Đảng, nhất là vai trò người đứng đầu cấp ủy trong các cơ sở giáo dục.
"Thời gian tới, Bộ GD&ĐT sẽ quy định tiêu chuẩn, điều kiện với vị trí bí thư, hiệu trưởng để các trường thực hiện", ông Sơn nói.
Nhắc đến cuộc đại sắp xếp các cơ sở giáo dục đại học trong thời gian sắp tới, Bộ trưởng nêu cao tinh thần sẵn sàng, đoàn kết, trách nhiệm, hợp tác vì sự nghiệp chung.
"Quan điểm của Bộ GD&ĐT là khắc phục tình trạng manh mún, nhỏ lẻ, thiếu phát triển giữa các trường, đặc biệt là những trường gần nhau về lĩnh vực. Ban Chỉ đạo của Bộ đã xây dựng phương án, báo cáo Thủ tướng, chờ ý kiến chỉ đạo trước khi triển khai. Tinh thần là sắp xếp để các trường mạnh lên", ông Sơn nhấn mạnh.
Các trường sẽ được trao quyền tự chủ mạnh mẽ hơn
Cũng theo Bộ trưởng, việc sửa đổi Luật Giáo dục đại học đang được tiến hành cũng có định hướng tương ứng để thể chế hóa tinh thần của Nghị quyết 71.
Theo đó, các trường được trao quyền tự chủ mạnh mẽ hơn trong học thuật, tài chính, khoa học, đào tạo; đồng thời trách nhiệm quản trị cũng phải rõ ràng hơn.
Về vấn đề tự chủ của các cơ sở giáo dục đại học không phụ thuộc vào độ tự chủ tài chính, Bộ trưởng cho biết sẽ ban hành Nghị định riêng. Bộ sẽ tham mưu Thủ tướng Chính phủ, Chính phủ, Bộ Tài chính, chuyển mạnh từ hỗ trợ kinh phí thường xuyên sang hình thức đặt hàng, hỗ trợ trực tiếp qua người học, để trường chủ động hơn về nguồn thu.
Song song đó, cần phải rà soát, xây dựng kho học liệu mở dùng chung cho toàn ngành và cung cấp cho xã hội để phục vụ xây dựng xã hội học tập. Đây là nhiệm vụ lớn, mang tính chiến lược. Cùng với đó là các nhiệm vụ khác như thu hút chuyên gia, giải quyết vấn đề đầu tư công.
Bộ trưởng cho biết thêm, hiện Bộ GD&ĐT đang trình Quốc hội Chương trình mục tiêu quốc gia về hiện đại hóa giáo dục đại học, với nguồn lực đầu tư rất lớn, cùng nhiều nguồn vốn khác sẽ tiếp tục được huy động cho lĩnh vực này, nhằm hướng tới mục tiêu hiện đại hóa các trường đại học.
"Việc chuẩn bị đầu tư, giải ngân cho hạ tầng, xây dựng trường lớp, phòng thí nghiệm, trung tâm nghiên cứu cần được triển khai khẩn trương, nếu không sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ", Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nói.
Riêng về tuyển sinh năm 2026, Bộ trưởng cho biết cơ bản vẫn giữ ổn định. Nhưng dần dần, theo kế hoạch đến năm 2027, kỳ thi tốt nghiệp THPT sẽ từng bước áp dụng hình thức thi trên máy tính. Bộ GD&ĐT sẽ mời các đơn vị tổ chức bài thi đánh giá năng lực trên máy tính ngồi lại để thống nhất về nguyên tắc, tiêu chí, đảm bảo chuẩn mực, tránh chênh lệch quá lớn giữa các trường.
