Bộ trưởng Bộ Môi trường Cộng hòa Séc Richard Brabec: Đồng bộ nhiều giải pháp để cải thiện môi trường

Bộ trưởng Richard Brabec

Đây là những nội dung được trao đổi tại buổi làm việc cuối tuần qua giữa Bộ trưởng Bộ TN&MT Trần Hồng Hà với Đoàn công tác của Bộ Môi trường Cộng hòa Séc do Bộ trưởng Richard Brabec dẫn đầu. Bên lề buổi làm việc, phóng viên Kinh tế & Đô thị đã có cuộc trao đổi với ông Richard Brabec xung quanh kinh nghiệm của nước này trong 30 năm thực hiện cải thiện môi trường sống.

Hà Nội và một số TP lớn khác đang đối mặt với ô nhiễm không khí. Ông có thể chia sẻ những kinh nghiệm của Cộng hòa Séc về giảm thiểu ô nhiễm không khí, cũng như bảo vệ môi trường sống?

- Đối với Cộng hòa Séc, cách đây 30 năm, chúng tôi cũng rơi vào hoàn cảnh tương tự như Việt Nam hiện nay. Trong 30 năm đó, chúng tôi đã thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp để cải thiện môi trường, giảm thiểu ô nhiễm không khí, ô nhiễm nguồn. Trong đó, Chính phủ phải đầu tư rất nhiều kinh phí cho việc này, như Cộng hòa Séc là hàng tỷ đô la. Chúng tôi đã thực hiện thay đổi công nghệ, phương pháp sản xuất của nền công nghiệp theo hướng hiện đại hơn, thân thiện với môi trường.

Thời điểm cách đây 30 năm, người dân Cộng hòa Séc cũng thường đốt than để sưởi. Nhưng sau khi Chính phủ dành một khoản ngân sách hỗ trợ để chuyển đổi sang lò đốt bằng gas, điện thì ô nhiễm môi trường, ô nhiễm không khí đã dần dần được cải thiện và ngày một tốt hơn.

Yếu tố tiếp theo gây ô nhiễm không khí là vấn đề giao thông trong TP. Như ở Việt Nam trong đó có Hà Nội, tôi thấy lưu lượng phương tiện cá nhân trên đường rất lớn. Để giải quyết vấn đề này, chúng tôi khuyến khích người dân sử dụng các phương tiện bằng điện, các phương tiện công cộng trong TP nhằm giảm thiểu các phương tiện cá nhân chạy bằng xăng, dầu. Với sự đầu tư đồng bộ, chúng tôi đã có một hệ thống vận tải công cộng rất hiện đại, từ tàu điện ngầm đến xe buýt. Khi người dân chuyển dần sang di chuyển bằng phương tiện công cộng, thì môi trường sẽ bớt nguồn phát thải gây ô nhiễm không khí.

Việt Nam đang phát triển nhiệt điện và thủy điện, đều tác động đến môi trường. Theo ông, giải pháp nào sẽ giải quyết bài toán kinh tế - môi trường?

- Ở châu Âu hiện nay không còn các nhà máy nhiệt điện nữa mà chúng tôi phát triển nhà máy hạt nhân, năng lượng gió và mặt trời. Đó là những năng lượng tái tạo. Việt Nam cũng đang từng bước đầu tư nhiều hơn vào năng lượng gió và mặt trời. Đặc biệt, Việt Nam nằm trong vùng khí hậu gió mùa và được định hình bởi đường bờ biển dài hơn 3.260km nên có tiềm năng lớn trong phát triển điện gió, tận dụng được lợi thế này sẽ đem lại rất nhiều hiệu quả.

Đô thị hóa cũng là một trong những tác nhân gây ô nhiễm không khí. Cộng hòa Séc đã đi qua giai đoạn này, vậy ông có thể chia sẻ kinh nghiệm trong việc giảm thiểu ô nhiễm môi trường từ quá trình xây dựng?

- Theo các quy định của châu Âu, khi xây dựng một công trình nào đó phải bảo đảm được các quy định đã đặt ra, đạt được những chuẩn mực về vấn đề môi trường. Trước khi triển khai một dự án xây dựng nào đó, các nhà chức trách của Cộng hòa Séc sẽ phải kiểm tra rất chặt chẽ, nghiêm ngặt trong việc đánh giá tác động môi trường khi triển khai các dự án đó. Sau khi qua được thẩm định và nếu đáp ứng được các yêu cầu thì nhà đầu tư mới được xây dựng công trình.

Cùng với đó là sự nỗ lực của tất cả người dân để dần dần cải thiện môi trường sống. Cách đây 30 năm, người dân Cộng hòa Séc cũng chưa có ý thức bảo vệ môi trường. Vì vậy, phải nâng cao nhận thức của người dân. Ngay từ trong trường học, chúng tôi đã có những khóa đào tạo, giáo dục cho trẻ em về ý thức bảo vệ môi trường. Từ đó, qua các lớp thế hệ, ý thức của người dân trong vấn đề này ngày được một nâng cao hơn.

Xin cảm ơn ông!

Trong những ngày ở Việt Nam hay ngay như hôm tôi di chuyển từ Sân bay Nội Bài về trung tâm TP, tôi thấy người dân đốt rác rất nhiều khói. Ở Cộng hòa Séc, việc đốt rơm, rác đều bị cấm, nếu phát hiện sẽ bị phạt, mức phạt rất cao, tính ra tương đương khoảng hơn 10 triệu VNĐ.

Bộ trưởng Bộ Môi trường Cộng hòa Séc Richard Brabec

Theo Chi cục Bảo vệ môi trường (Sở TN&MT Hà Nội), chất lượng không khí trên địa bàn TP Hà Nội trong tuần qua có xu hướng được cải thiện đáng kể so với tuần trước, không còn ngày nào xuất hiện AQI ở mức rất xấu. Thay vào đó là nhiều ngày có AQI ở mức trung bình (màu vàng) và mức tốt (màu xanh). Chỉ số AQI tại các trạm quan trắc dao động từ 36 - 199. Để góp phần giảm thiểu tình trạng ô nhiễm không khí, người dân cần hạn chế đốt rác, giảm đun nấu bằng than tổ ong.

Hà Ánh thực hiện