Bộ trưởng Đào Hồng Lan đề nghị thí điểm cấm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng

Đề xuất cấm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng

Tại phiên chất vấn, đã có 82 đại biểu đăng ký nêu câu hỏi cho Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan. Trong đó, là người nêu chất vấn đầu tiên, đại biểu Phạm Kiều (Đoàn Đắk Nông) đề cập vấn đề tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng với sức khỏe con người, nhất là ở độ tuổi thanh thiếu niên.

Đại biểu đề nghị "Tư lệnh ngành y tế" đánh giá thực trạng và giải pháp cho vấn đề này?

Trả lời chất vấn của đại biểu đoàn Đắk Nông, Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan cho biết, Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá đang trong quá trình sửa đổi; Luật đã triển khai hơn 10 năm, khi xây dựng Luật chưa xuất hiện các loại thuốc lá mới như: Thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.

Đại biểu Phạm Kiều (Đoàn Đắk Nông) chất vấn về tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng. Ảnh: Quốc hội

Theo Bộ trưởng, gần đây, đã có nhiều ý kiến về các sản phẩm thuốc lá mới và trên cơ sở đánh giá thực tế, tham khảo WHO, các tổ chức liên quan, Bộ Y tế khẳng định quan điểm: Tỷ lệ sử dụng các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng hiện nay tăng nhanh, tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng tiêu cực tới sức khỏe, tính mạng người dân, nhất là giới trẻ.

Bộ Y tế đã có điều tra tình hình sử dụng các sản phẩm này ở người trưởng thành, điều tra theo từng nhóm tuổi cụ thể và nhu cầu sử dụng. Kết quả cho thấy, tỷ lệ sử dụng các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng tập trung cao nhất ở độ tuổi 15-24 tuổi. Đặc biệt, việc sử dụng các sản phẩm này trong giới trẻ, nhất là ở trẻ em gái tăng lên. Tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử trong học sinh (13-15 tuổi) tăng từ 3,5% (năm 2022) lên 8% (năm 2023)…

Dựa trên việc tập hợp các bằng chứng, căn cứ khoa học trên thế giới… về việc thuốc lá mới có chứa nhiều chất ảnh hưởng đến sức khỏe con người; Bộ Y tế đã có báo cáo đánh giá tác động của các loại thuốc lá mới, trình Chính phủ.

Mang theo các sản phẩm thuốc lá điện tử đến nghị trường để làm bằng chứng cho thấy hình dạng các sản phẩm thuốc lá điện tử trông giống như những món đồ chơi, rất khó phát hiện, dễ hấp dẫn giới trẻ, Bộ trưởng Bộ Y tế khẳng định đây là điều rất khó kiểm soát.

Bộ trưởng Đào Hồng Lan mang sản phẩm thuốc lá điện tử đến nghị trường để làm bằng chứng cho thấy hình dạng các sản phẩm thuốc lá điện tử trông giống như những món đồ chơi. Ảnh: Quốc hội

"Có ai cho rằng đây là một sản phẩm thuốc lá điện tử không? Hình dạng thuốc lá điện tử như đồ chơi, rất bắt mắt với trẻ em. Khi những sản phẩm này tung vào thị trường sẽ có sức hút và tính hấp dẫn lớn với giới trẻ. Bộ Y tế mong muốn có nghị quyết của Quốc hội về cấm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng trước khi Luật về sửa đổi Phòng chống tác hại thuốc lá được trình Quốc hội trong thời gian tới", Bộ trưởng đề nghị.

Bộ Y tế đã đưa ra các nguyên nhân khiến các sản phẩm thuốc lá mới vẫn trôi nổi trên thị trường dù không có quy định nào cho phép. Tuy nhiên, vì lợi nhuận của ngành công nghiệp thuốc lá, các sản phẩm này vẫn tồn tại trên thị trường.

"Trên quan điểm là cơ quan bảo vệ sức khỏe người dân, Bộ Y tế đề xuất thời gian tới sẽ có những giải pháp mạnh mẽ hơn trong kiểm soát thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng để đảm bảo sức khỏe cho người dân. Bộ Y tế đã có báo cáo Quốc hội liên quan đến việc cấm các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng trước khi Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá (sửa đổi) xem xét, thông qua", Bộ trưởng Đào Hồng Lan nói.

Bộ trưởng Đào Hồng Lan cũng cho biết, tại Phiên họp giả định "Quốc hội trẻ em" mới đây, 100% các em đã đồng ý việc xin cấm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng. Bộ trưởng mong muốn đề xuất này được xem xét tại kỳ họp. Quốc hội đưa ra được quyết định cấm các sản phẩm này để bảo vệ sức khỏe cho người dân.

Giải pháp mạnh như thế nào?

Nêu chất vấn với "Tư lệnh ngành Y tế", đại biểu Đỗ Thị Lan (Đoàn Quảng Ninh) đặt câu hỏi: Công điện số 47 của Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu Bộ Y tế kiểm soát, ngăn chặn kịp thời tác hại của thuốc lá này. Cụ thể, nghiên cứu, đề xuất ban hành theo thẩm quyền hoặc trình cấp có thẩm quyền ban hành giải pháp quản lý thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.

Đại biểu đề nghị Bộ trưởng Bộ Y tế cho biết khi nào sẽ thực hiện nhiệm vụ này? Trong Luật Thuế tiêu thu đặc biệt, trường hợp thuốc lá mới được phép nhập khẩu thì các sản phẩm này phải chịu thuế tiêu thụ đặc biệt, quan điểm của Bộ trưởng về vấn đề này?

Trả lời câu hỏi này, Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho biết: Bộ Y tế đã hoàn thành báo cáo trình Chính phủ và cho ý kiến. Bộ trưởng mong muốn trong quá trình thảo luận tại Quốc hội các đại biểu cân nhắc nội dung tính thuế với thuốc lá. Nếu tính thu được 1 đồng thuế thuốc lá thì mất 5 đồng để giải quyết sức khỏe người dân. Chưa kể, các hệ lụy gây ra với sức khỏe, thể chất của thế hệ trẻ tương lai. Bộ Y tế mong muốn được Quốc hội ủng hộ cấm các loại hình thuốc lá mới.

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan trả lời chất vấn. Ảnh: Quốc hội

Tranh luận với phần trả lời chất vấn của Bộ trưởng Bộ Y tế, đại biểu Dương Khắc Mai (Đoàn Đắk Nông) cho rằng, vấn đề thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và những tác hại với người sử dụng đã được các ĐBQH nêu ở nhiều kỳ họp trước, với thực trạng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng xuất hiện tràn lan trên thị trường với hàng ngàn hoạt chất, trong đó có hoạt chất độc hại... Theo đại biểu, đây là vấn đề nóng trên nghị trường trong phiên chất vấn.

Theo ông Mai, Bộ trưởng đã trả lời sẽ đề xuất Chính phủ có biện pháp mạnh trong thời gian tới, song đại biểu đề nghị làm rõ: "Mạnh" ở đây là gì và mức độ sẽ như thế nào? Thời gian tới là thời gian nào?

"Vấn đề này để càng lâu càng có hại. Bác Hồ đã dạy: "Việc gì có lợi cho dân thì phát hết sức làm". Tổng Bí thư Tô Lâm từ đầu kỳ họp đã nói "Những tồn tại, hạn chế phải khẩn trương khắc phục". Tôi đề nghị Bộ Y tế sớm trình Quốc hội sửa đổi Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá trong năm 2025 để có những chế tài và nhằm bảo vệ sức khỏe của người dân, bảo vệ thế hệ trẻ của đất nước", đại biểu Dương Khắc Mai nêu tranh luận.

Đại biểu Dương Khắc Mai (Đoàn Đắk Nông) tranh luận với phần trả lời chất vấn của Bộ trưởng Bộ Y tế

Trả lời tranh luận, Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho biết, về các giải pháp mạnh hơn nữa đề phòng, chống và cấm thuốc lá điện tử, việc sớm xây dựng Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá (sửa đổi) là nhiệm vụ Quốc hội, Chính phủ đang giao cho Bộ Y tế.

Theo đó, Bộ Y tế đang tiến hành tổng kết 10 năm thực hiện Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá và đang xây dựng hồ sơ sửa đổi để trình Chính phủ và Quốc hội.

"Chúng tôi muốn mạnh hơn nữa là ngay trong kỳ họp này, Nghị quyết của kỳ họp giao Chính phủ thực hiện thí điểm việc cấm thuốc lá điện tử hoặc thuốc lá nung nóng thì mới đáp ứng được yêu cầu cấp thiết của thực tiễn. Đồng thời, nhanh chóng triển khai các giải pháp bảo vệ người dân và trẻ em", Bộ trưởng Đào Hồng Lan trả lời tranh luận.

Lê Hoàng/VOV.VN