Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng: Tạo chuyển biến rõ nét trong triển khai Luật Quy hoạch

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng báo cáo tóm tắt về tình hình triển khai thực hiện Luật Quy hoạch tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc về công tác quy hoạch. (Ảnh: VGP/Nhật Bắc)

Xin Bộ trưởng cho biết ý nghĩa và tầm quan trọng của việc triển khai Luật Quy hoạch và xây dựng hệ thống Quy hoạch quốc gia thời kỳ 2021-2030?

Luật Quy hoạch và 73 luật, pháp lệnh được sửa đổi, bổ sung có liên quan đến quy hoạch được Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XIV thông qua có hiệu lực từ tháng 1/2019, đã tạo ra sự thay đổi toàn diện và sâu sắc về thể chế, tư duy, phương pháp và nội dung của công tác quy hoạch, cũng như đòi hỏi và từng bước dẫn đến các thay đổi về quản lý nhà nước và vai trò của nhà nước trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, phù hợp với tình hình thực tiễn và các thông lệ quốc tế tốt.

Quy hoạch theo cách tiếp cận tích hợp đa ngành quy định tại Luật Quy hoạch đề cao tính thống nhất trong quản lý nhà nước, đề cao liên kết ngành, liên kết vùng, khắc phục tình trạng quản lý chia cắt, cục bộ và cát cứ về mục tiêu phát triển, không gian phát triển và nguồn lực phát triển.

Trong bối cảnh cả nước bước vào năm đầu tiên thực hiện Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của đất nước giai đoạn 2021-2030 được thông qua tại Đại hội XIII của Đảng; các Bộ, ngành, địa phương đang tập trung, khẩn trương tổ chức lập đồng thời các quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021-2030.

Đây là cơ hội lớn để xác định tầm nhìn, mục tiêu phát triển, sắp xếp, phân bổ không gian phát triển đất nước và từng địa phương một cách bài bản, khoa học; mở ra các cơ hội, không gian phát triển mới; phát huy có hiệu quả các nguồn lực phục vụ cho phát triển kinh tế - xã hội nhanh, bền vững gắn với bảo vệ môi trường và thích ứng với biến đổi khí hậu, thực hiện chuyển đổi mô hình phát triển và cơ cấu lại nền kinh tế.

Sau khi được phê duyệt, hệ thống quy hoạch quốc gia được lập theo Luật Quy hoạch và các quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành thời kỳ 2021-2030 sẽ thay thế cho 19.285 quy hoạch các loại phải lập cho thời kỳ trước khi Luật Quy hoạch được ban hành.

Sau hơn 2 năm có hiệu lực thi hành (từ ngày 1/1/2019), những kết quả và khó khăn lớn nhất trong việc triển khai Luật Quy hoạch thời gian qua là gì, thưa Bộ trưởng?

Dưới sự chỉ đạo quyết liệt và sâu sát của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các Bộ, ngành, địa phương đã tích cực triển khai Luật Quy hoạch và đạt được 5 kết quả chính sau đây:

Thứ nhất, về hoàn thiện thể chế, các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Quy hoạch, các luật, pháp lệnh có liên quan đến quy hoạch đã được cấp có thẩm quyền ban hành cơ bản đầy đủ và đồng bộ, tạo hành lang pháp lý cần thiết để triển khai công tác quy hoạch thời kỳ mới.

Thứ hai, việc tổ chức lập các quy hoạch theo Luật Quy hoạch đã đạt kết quả bước đầu quan trọng. Theo báo cáo của các Bộ, ngành và địa phương, dự kiến trong năm 2021, sẽ có 19/38 quy hoạch ngành quốc gia, 01/06 quy hoạch vùng, 26/63 quy hoạch tỉnh hoàn thành công tác lập và trình thẩm định; các quy hoạch còn lại sẽ được hoàn thiện và trình thẩm định trong năm 2022.

Thứ ba, các Bộ, ngành, địa phương đã từng bước chuyển đổi hoạt động quản lý nhà nước phù hợp quy định của Luật Quy hoạch, theo hướng “Chính quyền là một tổng thể thống nhất”, tăng cường phối hợp, chia sẻ thông tin liên ngành, liên cấp. Các Bộ, ngành, địa phương đã bãi bỏ các quy hoạch về hàng hóa, sản phẩm, dịch vụ cụ thể; thay thế bằng các điều kiện, tiêu chuẩn, quy chuẩn, góp phần đơn giản hóa điều kiện kinh doanh cho doanh nghiệp, nhà đầu tư và tạo dựng môi trường đầu tư, kinh doanh công bằng, thông thoáng.

Thứ tư, chất lượng quy hoạch từng bước được cải thiện thông qua quy trình lập quy hoạch dựa trên cách tiếp cận tích hợp đa ngành và áp dụng các công nghệ tiên tiến; khắc phục được sự chồng chéo, xung đột giữa các quy hoạch riêng lẻ.

Thứ năm, công tác giám sát, đánh giá thực hiện quy hoạch ngày càng được chú trọng, trong đó Hệ thống thông tin và cơ sở dữ liệu quốc gia về quy hoạch đang được triển xây dựng sẽ đảm bảo công khai minh bạch thông tin, dữ liệu về quy hoạch cho mọi người dân; hỗ trợ hiệu quả cho công tác quản lý, xúc tiến và thu hút đầu tư.

Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân khách quan và chủ quan, việc triển khai Luật Quy hoạch gặp một số khó khăn sau đây:

Một, một số văn bản hướng dẫn chi tiết các luật, pháp lệnh có liên quan đến quy hoạch chậm được ban hành; một số quy định chưa có sự thống nhất với quy định của pháp luật về quy hoạch, gây khó khăn cho Bộ, ngành, địa phương trong việc tổ chức lập, thẩm định quy hoạch.

Hai, nhiều địa phương còn lúng túng trong việc triển khai các quy định mới của Luật Quy hoạch, đặc biệt là phương pháp lập quy hoạch theo cách tiếp cận tích hợp, đa ngành. Việc lập Quy hoạch Tỉnh theo phương pháp mới dự kiến sẽ tích hợp nội dung khoảng 50 loại quy hoạch phát triển ngành, lĩnh vực trước đây, do vậy đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các ngành, lĩnh vực và áp dụng các công nghệ tiên tiến vào việc lập quy hoạch.

Ba, tiến độ lập quy hoạch thời kỳ 2021-2030 tuy đã được đẩy nhanh trong thời gian gần đây, nhưng còn chậm so với yêu cầu của thực tiễn.

Bốn, việc phối hợp giữa các Bộ, ngành, địa phương trong công tác quy hoạch vẫn còn hạn chế. Thông tin, cơ sở dữ liệu về quy hoạch chưa được xây dựng đồng bộ để phục vụ cho việc lập quy hoạch thời kỳ mới.

Năm, diễn biến phức tạp của đại dịch Covid-19 đã làm ảnh hưởng đến công tác khảo sát thực trạng, thu thập số liệu, tham vấn ý kiến về quy hoạch, gây khó khăn cho việc huy động các chuyên gia, đặc biệt đối với các tổ chức tư vấn quốc tế.

Thực hiện nhiệm vụ được giao, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã và đang tổng hợp, rà soát, đánh giá tình hình triển khai thực hiện Luật Quy hoạch để kịp thời báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ xem xét, chỉ đạo kịp thời giải quyết các khó khăn, bất cập; tham mưu Chính phủ trong việc thực hiện các công tác cần thiết phục vụ Đoàn giám sát chuyên đề của Quốc hội về việc thực hiện chính sách, pháp luật về công tác quy hoạch kể từ khi Luật Quy hoạch có hiệu lực thi hành theo Nghị quyết số 19/2021/QH15.

Hội nghị trực tuyến toàn quốc về công tác quy hoạch diễn ra ngày 19/8 sẽ tập trung vào những nội dung gì, giải quyết vấn đề cốt lõi gì, thưa Bộ trưởng?

Hội nghị trực tuyến toàn quốc về công tác quy hoạch do Thủ tướng Chính phủ dự kiến tổ chức vào ngày 19/8 có ý nghĩa rất quan trọng, tạo ra sự chuyển biến rõ nét trong việc triển khai Luật Quy hoạch, đẩy nhanh tiến độ và nâng cao chất lượng, hiệu quả của công tác lập quy hoạch.

Một số nội dung chính dự kiến được thảo luận tại Hội nghị bao gồm:

Nâng cao trách nhiệm của người đứng đầu các ngành, các cấp, xác định các nhiệm vụ, giải pháp và phân công trách nhiệm cụ thể cho các Bộ, ngành, địa phương để đẩy nhanh tiến độ và nâng cao chất lượng của công tác lập, thẩm định và phê duyệt quy hoạch thời kỳ 2021-2030.

Xem xét thành lập Ban Chỉ đạo quốc gia về quy hoạch để chỉ đạo, đôn đốc và phối hợp các Bộ, cơ quan ngang Bộ và địa phương trong việc triển khai lập quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng và quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021-2030.

Hoàn thiện thể chế để đảm bảo việc triển khai đồng bộ, hiệu quả Luật Quy hoạch, bao gồm:Xem xét sửa đổi, bổ sung hoặc dừng thi hành một số quy định tại văn bản hướng dẫn chi tiết luật, pháp lệnh có liên quan đến quy hoạch có quy định không phù hợp với quy định của Luật Quy hoạch; Xem xét sửa đổi một số Nghị định hướng dẫn về các quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành để đảm bảo thống nhất với quy định của Luật Quy hoạch.

Đồng thời, xem xét thống nhất nguồn vốn lập các quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành; Trên cơ sở các nội dung trao đổi, thống nhất tại Hội nghị, dự kiến kiến nghị trình Chính phủ ban hành Nghị quyết để chỉ đạo thống nhất việc triển khai các nhiệm vụ, giải pháp tháo gỡ khó khăn về cơ chế, chính sách liên quan đến quy hoạch.

Xin cảm ơn Bộ trưởng!