Bộ trưởng Quốc phòng Ả Rập Xê Út bất ngờ thăm Iran

Ngày 17/4, Bộ trưởng Quốc phòng Ả Rập Xê Út, Hoàng tử Khalid bin Salman đã bất ngờ có chuyến thăm tới Iran.

Đáng lưu ý, sự kiện diễn ra ngay trước vòng đàm phán thứ hai giữa Washington và Tehran về chương trình hạt nhân của Iran, theo kế hoạch sẽ diễn ra ngày 19/4 tại Rome, Ý.

Chuyến thăm diễn ra trong bối cảnh những lo ngại ngày càng gia tăng về một cuộc xung đột tiềm tàng trong khu vực, nếu các nỗ lực ngoại giao không thể giải quyết được căng thẳng giữa Mỹ và Iran, với việc Tổng thống Donald Trump nhiều lần đe dọa rằng, sẽ dùng vũ lực, nếu Tehran không đạt được thỏa thuận mới với Washington về vấn đề hạt nhân.

Hoàng tử Khalid cho biết, ông đã chuyển thông điệp từ Quốc vương Salman của Ả Rập Xê Út tới Lãnh tụ tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei trong cuộc gặp với các quan chức cấp cao Iran hôm 17/4.

Chuyến thăm lịch sử của Bộ trưởng Quốc phòng Ả Rập Xê Út Khalid (bên phải) tới Iran. Ảnh: Tasnim.

“Chúng tôi đã thảo luận về mối quan hệ song phương và các chủ đề cùng quan tâm.”, ông Khalid cho biết.

Hoàng tử Khalid cũng đã có cuộc gặp với Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian và Tổng tham mưu trưởng Lực lượng vũ trang Iran, tướng Mohammad Bagheri.

Theo truyền thông Iran, trong các cuộc gặp, hai bên đã thảo luận về việc tăng cường tương tác quốc phòng giữa Tehran và Riyadh, thúc đẩy hợp tác khu vực để củng cố hòa bình và ổn định, cũng như phối hợp trong cuộc chiến chống khủng bố.

Ả Rập Xê Út hoan nghênh các cuộc đàm phán hạt nhân Iran- Mỹ, cho biết, Riyadh ủng hộ những nỗ lực giải quyết các tranh chấp khu vực và quốc tế.

Bộ trưởng Quốc phòng Ả Rập Xê Út Khalid và Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian, Tehran, ngày 17/4. Ảnh: IRNA.

Hamidreza Gholamzadeh, một nhà phân tích chính trị Iran cho rằng, mục đích chuyến đi của Bộ trưởng Quốc phòng Ả Rập Xê Út có thể là thể hiện sự quan ngại về một cuộc tấn công tiềm tàng vào Iran (như Mỹ và Israel từng nhiều lần đe dọa, điều sẽ kích hoạt bất ổn cả an ninh lẫn kinh tế trong khu vực), cũng như mong muốn cải thiện mối quan hệ với Tehran.

Tháng 3/2023, với vai trò trung gian của Trung Quốc, Iran và Ả Rập Xê Út đã đạt được thỏa thuận khôi phục quan hệ ngoại giao và mở lại đại sứ quán sau nhiều năm đình chỉ bang giao.

Chuyến đi của Bộ trưởng Quốc phòng Ả Rập Xê Út cũng trùng với chuyến thăm Iran của Tổng Giám đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA), Rafael Grossi, người cảnh báo rằng, Mỹ và Iran sắp hết thời gian để đạt được thỏa thuận.

Ông Grossi thừa nhận, nỗ lực đạt được thỏa thuận không phải là một quá trình dễ dàng, từ đó kêu gọi các bên tập trung vào mục tiêu mà họ cùng hướng tới.

Bộ trưởng Quốc phòng Ả Rập Xê Út Khalid hội đàm với Tổng tham mưu trưởng Lực lượng vũ trang Iran, tướng Mohammad Bagheri, Tehran ngày 17/4. Ảnh: IRNA.

Tháng 7/2015, tại Vienna, Áo, Anh, Đức, Trung Quốc, Nga, Mỹ, Pháp và Iran đã đạt được thỏa thuận hạt nhân (JCPOA). Theo đó, Tehran ngừng phát triển chương trình hạt nhân quân sự, đổi lại cộng đồng quốc tế dỡ bỏ cấm vận kinh tế Iran.

Tuy nhiên, trong nhiệm kỳ Tổng thống đầu tiên của mình, ông Trump đã tuyên bố rút Mỹ khỏi JCPOA vào tháng 5/2018 và khôi phục các lệnh trừng phạt chống Tehran.

Khi trở lại Nhà Trắng vào năm 2025, ông Trump đã ký một sắc lệnh hành pháp để tiếp tục chính sách gây sức ép tối đa đối với Iran và đe dọa hành động quân sự, nếu Tehran từ chối đồng ý với một thỏa thuận mới với Washington.

Iran cho biết, nước này sẽ trao một cơ hội đối thoại thực sự, nếu phía Mỹ thể hiện quyết tâm và thiện chí.

Văn Phong/Aljazeera, Tasnim