Bộ Xây dựng đưa giải pháp xử lý nền đất yếu, kết cấu nền móng mặt đường
Hàng loạt các giải pháp xử lý nền đất yếu, kết cấu nền móng mặt đường đã được Bộ Xây dựng phân tích để chủ đầu tư lựa chọn nhằm đẩy nhanh tiến độ các dự án giao thông.

Nhà thầu thi công nền đường một Dự án thành phần đường cao tốc Bắc-Nam phía Đông. (Ảnh: Việt Hùng/Vietnam+)
Bộ Xây dựng vừa có văn bản gửi ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố khu vực Đồng bằng sông Cửu Long về việc hướng dẫn sử dụng các giải pháp kỹ thuật cần thiết để đẩy nhanh tiến độ thi công các dự án.
Đối với việc điều chỉnh sử dụng vật liệu gia tải bằng cấp phối đá dăm thay cho cát đắp, lãnh đạo Bộ Xây dựng cho rằng đây không phải là các giải pháp điều chỉnh thiết kế, chỉ là biện pháp thi công, các nhà thầu được chủ động đề xuất, chủ đầu tư xem xét chấp thuận trước khi thực hiện.
Về điều chỉnh giải pháp xử lý nền đất yếu và kết cấu nền, móng mặt đường thuộc trường hợp điều chỉnh giải pháp thiết kế để phù hợp với thực tế, đảm bảo tiến độ dự án nhưng không làm thay đổi quy mô, mục tiêu đầu tư, thẩm quyền quyết định việc điều chỉnh thuộc chủ đầu tư.
Sau khi quyết định việc điều chỉnh, chủ đầu tư chỉ đạo đơn vị tư vấn thiết kế lập hồ sơ thiết kế điều chỉnh, trình cơ quan chuyên môn về xây dựng thẩm định. Chủ đầu tư được lựa chọn cơ quan chuyên về xây dựng thuộc Bộ quản lý công trình xây dựng chuyên ngành hoặc thuộc ủy ban nhân dân cấp tỉnh để thực hiện thẩm định thiết kế điều chỉnh (do các dự án cao tốc đều là công trình cấp 1).
“Việc điều chỉnh giải pháp thiết kế dẫn đến điều chỉnh dự toán, thẩm quyền quyết định điều chỉnh dự toán thuộc chủ đầu tư. Trường hợp điều chỉnh thiết kế, dự toán dẫn đến vượt dự toán được phê duyệt nhưng không vượt tổng mức đầu tư thì chủ đầu tư báo cáo người quyết định đầu tư trước khi phê duyệt. Trường hợp điều chỉnh dẫn đến vượt tổng mức đầu tư, chủ đầu tư báo cáo cấp quyết định đầu tư hoàn chỉnh các thủ tục điều chỉnh chủ trương đầu tư trước khi thực hiện,” lãnh đạo Bộ Xây dựng đưa ra hướng dẫn.
Vì vậy, căn cứ vào khả năng cung ứng vật liệu xây dựng, điều kiện địa hình, địa chất khu vực, tiến độ hoàn thành dự án, nguồn kinh phí của dự án, chủ đầu tư nghiên cứu, quyết định các giải pháp thiết kế phù hợp cho từng phạm vi, từng đoạn tuyến thuộc dự án, đáp ứng tiến độ, chất lượng công trình.
Bên cạnh đó, Bộ Xây dựng cũng đưa ra các phân tích ưu nhược điểm của từng giải pháp xử lý nền đất yếu.
Cụ thể, phương pháp sàn giảm tải hoặc trụ đất gia cố xi măng thường áp dụng ở các khu vực đường đầu cầu, chiều cao đắp lớn, chiều dày tầng đất yếu lớn. Ưu điểm của giải pháp này là thi công nhanh, có thể đắp nền và thi công móng mặt đường ngay do không cần thời gian chờ lún, không bị lún trong giai đoạn khai thác, tuy nhiên, giá thành khá cao so với các giải pháp khác.
Giải pháp xử lý nền đất yếu bằng thoát nước thẳng đứng (bấc thấm hoặc giếng cát kết hợp gia tải): thường áp dụng ở khu vực nền đắp với chiều cao đắp không lớn, chiều dày tầng đất yếu không quá lớn (< 25m). Ưu điểm giá thành rẻ hơn so với các giải pháp sàn giảm tải, trụ đất gia cố xi măng, hút chân không; nhược điểm là thời gian chờ lún kéo dài (từ 8-12 tháng).
Có phạm vi áp dụng tương tự thoát nước thẳng đứng, phương pháp xử lý nền đất yếu bằng hút chân không thường ở khu vực ít dân cư để hạn chế ảnh hưởng đến môi trường và công trình lân cận. Do thoát nước cưỡng bức nên thời gian lún cố kết giảm đáng kể so với giải pháp thoát nước thẳng đứng (thường từ 3-4 tháng) nhưng chi phí cao hơn. Ngoài lún trong phạm vi nền đường còn gây lún cả phạm vi lân cận, do vậy, cần khảo sát kỹ điều kiện địa hình, địa chất khu vực thi công để quyết định lựa chọn giải pháp này, hạn chế ảnh hưởng đến môi trường và các công trình lân cận.
Một giải pháp xử lý nền đất yếu cũng thường được nghiên cứu sử dụng là đào thay đất kết hợp đóng cọc tre, cừ tràm. Theo lãnh đạo Bộ Xây dựng, giải pháp này thường áp dụng cho khu vực có tầng đất yếu mỏng và nằm ở phía trên. Ưu điểm của giải pháp này là giá thành rẻ hơn so với các giải pháp khác; nhược điểm là chỉ xử lý được khu vực có tầng đất yếu mỏng.
“Hiện nay, toàn bộ công tác khảo sát, thiết kế, thi công, nghiệm thu hạng mục xử lý nền đất yếu, nền, móng mặt đường nêu trên đều đã được ban hành các quy chuẩn, tiêu chuẩn, định mức, đủ điều kiện triển khai thực hiện,” lãnh đạo Bộ Xây dựng nhấn mạnh./.