Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu tăng tốc giải ngân vốn đầu tư công

Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Tuấn Anh phát biểu. Ảnh: Phạm Kiên/TTXVN

5/9 địa phương đã phân bổ hết 100% kế hoạch vốn được giao

Theo báo cáo của Bộ Tài chính, tổng kế hoạch đầu tư vốn ngân sách nhà nước năm 2025 Thủ tướng Chính phủ giao cho 16 đơn vị (7 Bộ, cơ quan Trung ương, 9 địa phương) thuộc Tổ công tác số 2 là hơn 253.255 tỷ đồng, chiếm 30,66% tổng kế hoạch vốn đầu tư của cả nước được Thủ tướng Chính phủ giao (khoảng 825.992 tỷ đồng).

Tính đến ngày 6/5/2025, tổng số vốn phân bổ là 250.126,601 tỷ đồng (trong đó 1.538,131 tỷ đồng số vốn cân đối ngân sách địa phương giao vượt so với kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao), đạt 98,76% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao. Trong đó, 4/7 Bộ, cơ quan Trung ương và 5/9 địa phương đã phân bổ hết 100% kế hoạch vốn được giao.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn cho biết, tỷ lệ giải ngân thực tế của các Bộ, cơ quan Trung ương và địa phương thuộc Tổ công tác số 2 đạt 15,41% kế hoạch được Thủ tướng giao, thấp hơn mức ước giải ngân trung bình của cả nước đến ngày 30/4/2025 (là 15,56%).

Trong đó, 7 địa phương có tỷ lệ giải ngân cao hơn tỷ lệ ước giải ngân bình quân chung của cả nước gồm: Phú Thọ (46,71%); Thanh Hóa (39,02%); Hà Tĩnh (29,43%); Nghệ An (22,56%); Quảng Bình (19,23%); Bắc Giang (18%); Hòa Bình (17,34%).

Đáng chú ý, 2 đơn vị có số giải ngân tuyệt đối lớn là Bộ Xây dựng (11.829,03 tỷ đồng) và thành phố Hà Nội (9.586,3 tỷ đồng), chiếm lần lượt là 9,2% và 7,5% tổng giải ngân cả nước.

Sau khi nghe báo cáo, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu các Bộ, ngành, địa phương chậm phân bổ, chậm giải ngân phải thẳng thắn báo cáo, làm rõ nguyên nhân, khó khăn khách quan và chủ quan.

"Những đơn vị triển khai chậm không có lý do xác đáng sẽ phải kiểm điểm trách nhiệm", Phó Thủ tướng nêu; đồng thời nhấn mạnh, đối với các địa phương giải ngân tốt, có nhu cầu thêm vốn, cần đề xuất nhu cầu bổ sung vốn hoặc điều chuyển vốn từ những nơi không có khả năng giải ngân để tăng cường hiệu quả.

Kiến nghị một số giải pháp điều hòa, điều chuyển vốn

Quang cảnh cuộc họp. Ảnh: Phạm Kiên/TTXVN

Tại cuộc họp, một số Bộ, cơ quan Trung ương, địa phương chậm phân bổ vốn kế hoạch, chậm giải ngân đã giải trình, làm rõ thêm các khó khăn, vướng mắc trong việc xác định nguồn gốc đất, đơn giá, phương án đền bù, thu hồi, giải phóng mặt bằng; chồng chéo giữa quy hoạch sử dụng đất và các quy hoạch xây dựng. Bên cạnh đó là về quy trình, thủ tục đánh giá tác động môi trường, chuyển đổi mục đích sử dụng rừng, đất trồng lúa đối với các dự án mất nhiều thời gian... Cùng với đó là tình trạng thiếu hụt nguồn cung vật liệu, đặc biệt là nguồn cát tự nhiên của một số địa phương do các mỏ đang bị cơ quan chức năng điều tra việc cấp phép và khai thác.

Phó Giám đốc Đại học Quốc gia Hà Nội Nguyễn Hiệu cho biết, nguyên nhân chậm giải ngân của đơn vị (chỉ đạt 5,8%) là do vướng mắc trong quy hoạch, điều chỉnh cục bộ, giải phóng mặt bằng. Thời gian chuẩn bị một số dự án gồm hợp phần xây dựng và thiết bị nghiên cứu khoa học bị kéo dài hơn dự kiến… Dự kiến, tỷ lệ giải ngân sẽ đạt 16% vào cuối tháng 5/2025 và 30,3% vào cuối quý II/2025.

Tại cuộc họp, Giám đốc Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh Vũ Hải Quân cho biết, mặc dù tình hình giải ngân của đơn vị có những chuyển biến tích cực hơn so với cùng kỳ năm 2024 (đạt 12,2%), tuy nhiên vẫn còn một số vướng mắc, chủ yếu do chậm trễ trong phê duyệt quy hoạch 1/500 và các hợp phần dự án tiếp theo.

Khẳng định đến cuối năm Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh sẽ giải ngân 100% kế hoạch vốn, ông Vũ Hải Quân kiến nghị tăng vốn đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 để đảm bảo công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, do đơn giá đất đã tăng so với thời điểm lập dự án.

Lãnh đạo các bộ, cơ quan Trung ương, địa phương đã kiến nghị một số giải pháp điều hòa, điều chuyển vốn giữa các dự án chưa có khả năng giải ngân vốn hoặc chậm tiến độ sang dự án giải ngân tốt và có nhu cầu bổ sung vốn; giảm, hoàn trả phần vốn chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững do không có nhu cầu sử dụng.

Một số ý kiến đề nghị bổ sung vốn thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Có ý kiến đề nghị Bộ Tài chính khẩn trương bố trí vốn (tăng thu, ngân sách Trung ương) thực hiện các dự án...

Rà soát các khó khăn, vướng mắc

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, Tổ trưởng Tổ công tác số 2 phát biểu chỉ đạo. Ảnh: Phạm Kiên/TTXVN

Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nêu rõ những khó khăn, vướng mắc do cơ chế, chính sách từ trước tháng 4/2025 đã được tháo gỡ, giải quyết trên tinh thần phân cấp mạnh mẽ, “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”. Những khó khăn còn lại chủ yếu nằm ở khâu tổ chức thực hiện tại một số dự án cụ thể.

Vì vậy, Phó Thủ tướng yêu cầu, các bộ, cơ quan Trung ương, địa phương phải rà soát, đánh giá nghiêm túc về khó khăn, vướng mắc liên quan đến kiện toàn, sắp xếp bộ máy tổ chức, đơn vị hành chính; chủ động khắc phục những tồn tại, hạn chế của đơn vị, địa phương khi vận dụng cơ chế, chính sách hiện có.

Phó Thủ tướng giao Bộ Tài chính phối hợp với các bộ, ngành, địa phương cập nhật chính xác số liệu phân bổ, giải ngân vốn, làm rõ nguyên nhân khách quan và chủ quan của việc chậm trễ; khẩn trương đề xuất phương án xử lý các kiến nghị liên quan đến điều chuyển, bố trí vốn, dừng dự án…

Phó Thủ tướng yêu cầu, Bộ Xây dựng và Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh cần giải quyết dứt điểm các vướng mắc liên quan đến phê duyệt quy hoạch 1/500. Bộ Nông nghiệp và Môi trường làm rõ nguyên nhân và trách nhiệm khi đề xuất trả lại hơn 3.800 tỷ đồng vốn do không giải ngân hết. Tỉnh Quảng Trị và Đại học Quốc gia Hà Nội cũng cần tập trung tháo gỡ các khó khăn cụ thể của địa phương và đơn vị mình.

Diệp Trương (TTXVN)