Bộ Xây dựng hướng dẫn 16 địa phương giải pháp đẩy nhanh tiến độ thi công cao tốc

Căn cứ địa chất, khả năng cung ứng vật liệu, lựa chọn giải pháp phù hợp

Bộ Xây dựng vừa gửi văn bản hướng dẫn sử dụng các giải pháp kỹ thuật cần thiết để đẩy nhanh tiến độ thi công các dự án đến 16 tỉnh, thành phố: TP.HCM, TP Cần Thơ, Bình Dương, Đồng Nai, Tiền Giang, Bến Tre, Trà Vinh, Vĩnh Long, An Giang, Long An, Đồng Tháp, Kiên Giang, Hậu Giang, Sóc Trăng, Bạc Liêu, Cà Mau.

Nhiều giải pháp kỹ thuật đang được các chủ đầu tư, nhà thầu chủ động nghiên cứu, đề xuất trong thời gian qua nhằm tối ưu thời gian thi công dự án giao thông trọng điểm (Ảnh minh họa).

Đi thẳng vào việc điều chỉnh sử dụng vật liệu gia tải bằng cấp phối đá dăm thay cho cát đắp, theo Bộ Xây dựng, đây không phải là các giải pháp điều chỉnh thiết kế, chỉ là biện pháp thi công, các nhà thầu được chủ động đề xuất, chủ đầu tư xem xét chấp thuận trước khi thực hiện.

Liên quan đến điều chỉnh giải pháp xử lý nền đất yếu và kết cấu nền, móng mặt đường, căn cứ các quy định hiện hành, Bộ Xây dựng cho rằng, việc điều chỉnh thuộc trường hợp điều chỉnh giải pháp thiết kế để phù hợp với thực tế, đảm bảo tiến độ dự án nhưng không làm thay đổi quy mô, mục tiêu đầu tư, thẩm quyền quyết định việc điều chỉnh thuộc chủ đầu tư.

"Sau khi quyết định việc điều chỉnh, chủ đầu tư chỉ đạo đơn vị tư vấn thiết kế lập hồ sơ thiết kế điều chỉnh, trình cơ quan chuyên môn về xây dựng thẩm định.

Chủ đầu tư được lựa chọn cơ quan chuyên về xây dựng thuộc Bộ quản lý công trình xây dựng chuyên ngành hoặc thuộc UBND cấp tỉnh để thực hiện thẩm định thiết kế điều chỉnh (do các dự án cao tốc đều là công trình cấp I)", Bộ Xây dựng lưu ý.

Cũng theo Bộ Xây dựng, việc điều chỉnh giải pháp thiết kế dẫn đến điều chỉnh dự toán; thẩm quyền quyết định điều chỉnh dự toán thuộc chủ đầu tư.

Trường hợp điều chỉnh thiết kế, dự toán dẫn đến vượt dự toán được phê duyệt nhưng không vượt tổng mức đầu tư thì chủ đầu tư báo cáo người quyết định đầu tư trước khi phê duyệt.

Trường hợp điều chỉnh dẫn đến vượt tổng mức đầu tư, chủ đầu tư báo cáo cấp quyết định đầu tư hoàn chỉnh các thủ tục điều chỉnh chủ trương đầu tư trước khi thực hiện.

"Căn cứ vào khả năng cung ứng vật liệu xây dựng, điều kiện địa hình, địa chất khu vực, tiến độ hoàn thành dự án, nguồn kinh phí của dự án, chủ đầu tư nghiên cứu, quyết định các giải pháp thiết kế phù hợp cho từng phạm vi, từng đoạn tuyến thuộc dự án, đáp ứng tiến độ, chất lượng công trình", Bộ Xây dựng đề nghị.

Hiện nay, công tác khảo sát, thiết kế, thi công, nghiệm thu hạng mục xử lý nền đất yếu, nền, móng mặt đường đều đã được ban hành các quy chuẩn, tiêu chuẩn, định mức (Ảnh minh họa).

Đủ quy chuẩn, tiêu chuẩn, định mức để nghiệm thu

Tạo thuận lợi cho các chủ đầu tư nghiên cứu giải pháp kỹ thuật, tối ưu thời gian thi công các dự án, ưu, nhược điểm của từng phương pháp xử lý nền đất yếu và thiết kế nền móng, mặt đường cũng được Bộ Xây dựng chỉ rõ.

Cụ thể, về xử lý nền đất yếu, phương pháp sàn giảm tải thường áp dụng ở các khu vực đường đầu cầu, chiều cao đắp lớn, chiều dày tầng đất yếu lớn.

Ưu điểm là thi công nhanh, có thể đắp nền và thi công móng mặt đường ngay do không cần thời gian chờ lún, không bị lún trong giai đoạn khai thác. Song, nhược điểm là giá thành khá cao so với các giải pháp khác.

Phương pháp trụ đất gia cố xi măng thường áp dụng ở các khu vực đường đầu cầu, chiều cao đắp lớn, chiều dày tầng đất yếu không quá lớn. Giải pháp này có ưu và nhược điểm tương tự như giải pháp sàn giảm tải.

Đối với giải pháp xử lý đất yếu thông qua giải pháp thoát nước thẳng đứng (bấc thấm hoặc giếng cát kết hợp gia tải) thường áp dụng ở khu vực nền đắp với chiều cao đắp không lớn, chiều dày tầng đất yếu không quá lớn (≤ 25m).

Ưu điểm là giá thành rẻ hơn so với các giải pháp sàn giảm tải, trụ đất gia cố xi măng, hút chân không. Nhược điểm là thời gian chờ lún kéo dài (từ 8-12 tháng).

Có phạm vi áp dụng tương tự giải pháp thoát nước thẳng đứng, phương pháp xử lý nền đất yếu bằng phương pháp hút chân không được đánh giá phù hợp khu vực ít dân cư để hạn chế ảnh hưởng đến môi trường và công trình lân cận.

Do thoát nước cưỡng bức nên thời gian lún cố kết giảm đáng kể so với giải pháp thoát nước thẳng đứng (thường từ 3 - 4 tháng) nhưng chi phí cao hơn.

"Áp dụng giải pháp này, ngoài lún trong phạm vi nền đường còn gây lún cả phạm vi lân cận. Do vậy, việc khảo sát kỹ điều kiện địa hình, địa chất khu vực thi công là cần thiết khi quyết định lựa chọn giải pháp này hay không", Bộ Xây dựng khuyến nghị.

Một giải pháp xử lý nền đất yếu cũng thường được nghiên cứu sử dụng là đào thay đất kết hợp đóng cọc tre, cừ tràm. Theo Bộ Xây dựng giải pháp này thường áp dụng cho khu vực có tầng đất yếu mỏng và nằm ở phía trên.

Ưu điểm là giá thành rẻ hơn so với các giải pháp khác. Nhược điểm là chỉ xử lý được khu vực có tầng đất yếu mỏng.

"Vật liệu gia tải, tùy thuộc theo điều kiện cung ứng vật liệu trong khu vực, có thể sử dụng vật liệu sẵn có như: cát, đất hoặc đá để gia tải", Bộ Xây dựng cho hay.

Đề cập đến giải pháp thiết kế nền, móng mặt đường, Bộ Xây dựng cho biết, kết cấu mặt đường đường cao tốc đang triển khai hiện nay thường sử dụng 2 lớp bê tông nhựa (C16, C19), 1 lớp hỗn hợp nhựa bán rỗng 25 (kể cả lớp tạo nhám nếu có).

Lớp móng sử dụng lớp móng gia cố (cấp phối đá dăm gia cố xi măng) hoặc không gia cố (cấp phối đá dăm). Nền đường sử dụng nền gia cố (cát gia cố xi măng) hoặc không gia cố (cát đắp).

"Đối với kết cấu nền, móng đường sử dụng vật liệu gia cố sẽ tăng khả năng chịu lực, cường độ cũng như tuổi thọ công trình, giảm chiều dày kết cấu áo đường và tải trọng đắp, hạn chế việc sử dụng vật liệu đá. Nhược điểm là việc tổ chức thi công phải tuần tự, phải có thời gian chờ để hình thành cường độ.

Với kết cấu nền, móng đường sử dụng vật liệu không gia cố thường sử dụng trong trường hợp chiều dày tầng móng mặt đường lớn, phải sử dụng vật liệu đá nhiều hơn, kém ổn định hơn so với giải pháp gia cố. Ưu điểm của giải pháp này là có thể triển khai thi công ngay các lớp kết cấu, các thiết bị máy móc có thể lưu thông trong quá trình thi công, rút ngắn được thời gian thi công", Bộ Xây dựng phân tích.

Nam Khánh