Bộ Xây dựng lên tiếng về tình trạng người dân chật vật nộp hồ sơ nhà ở xã hội

Bộ Xây dựng vừa gửi văn bản đến UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương nhằm chấn chỉnh việc nộp hồ sơ mua, bán nhà ở xã hội. Động thái này diễn ra chỉ hai ngày sau khi hàng trăm người dân Hà Nội phải “dầm mưa, dãi nắng” xếp hàng nộp hồ sơ tại dự án nhà ở xã hội CT3 Kim Chung (xã Thiên Lộc).

Theo Bộ Xây dựng, thời gian gần đây, nhu cầu mua và thuê mua nhà ở xã hội tăng mạnh tại nhiều địa phương. Tại một số dự án đã xuất hiện tình trạng tụ tập đông người, chen lấn, tự lập danh sách thứ tự, thậm chí xếp hàng xuyên đêm để giữ chỗ. Điều này tiềm ẩn nguy cơ mất an ninh trật tự, kéo theo hiện tượng môi giới trái phép, “cò hồ sơ”, thu tiền giữ chỗ ngoài quy định, gây bức xúc trong dư luận và ảnh hưởng đến hình ảnh, hiệu quả của chính sách nhà ở xã hội.

Người dân "đội mưa" xếp hàng nộp hồ sơ mua nhà ở xã hội.

Để việc tiếp nhận hồ sơ diễn ra trật tự, minh bạch và đúng quy định, Bộ Xây dựng đề nghị các địa phương triển khai loạt giải pháp như sau:

Sở Xây dựng và các cơ quan liên quan cần đôn đốc các dự án sớm hoàn thiện và đưa vào kinh doanh, đồng thời công khai đầy đủ thông tin tối thiểu 30 ngày trước khi tiếp nhận hồ sơ. Ngoài ra, các cơ quan phải có trách nhiệm hướng dẫn người dân chuẩn bị đầy đủ giấy tờ để hạn chế việc bổ sung nhiều lần.

Đồng thời, các cơ quan được yêu cầu phối hợp chặt chẽ với công an địa phương để bảo đảm an ninh trật tự, phân luồng giao thông tại khu vực nộp hồ sơ. Danh sách người được mua, thuê mua phải được công khai ngay sau khi ký hợp đồng và cập nhật lên cổng thông tin điện tử phục vụ công tác hậu kiểm.

“Sở Xây dựng và các cơ quan liên quan cần tăng cường kiểm tra, xử lý các hành vi môi giới trái phép, thu tiền giữ chỗ, rao bán ‘suất ngoại giao’ và công bố rộng rãi các trường hợp vi phạm. Công tác hậu kiểm phải được thực hiện thường xuyên, kịp thời thu hồi căn hộ đối với những trường hợp kê khai gian dối hoặc chuyển nhượng sai quy định”, Bộ Xây dựng nêu rõ.

Bộ Xây dựng yêu cầu các chủ đầu tư nhà ở xã hội tuân thủ nghiêm quy trình tiếp nhận hồ sơ; bố trí nhiều điểm nộp hồ sơ và phân chia theo khung giờ, ngày hoặc khu vực dân cư, kèm theo biển hướng dẫn và lực lượng hỗ trợ để tránh ùn ứ.

Bên cạnh đó, phía doanh nghiệp cần có phương án dự phòng khi lượng hồ sơ vượt khả năng tiếp nhận. Nếu phải kéo dài thời gian nhận hồ sơ thì phải công khai thông tin và báo cáo cơ quan có thẩm quyền. Đáng chú ý, Bộ khuyến khích việc các doanh nghiệp ứng dụng công nghệ số trong việc nộp hồ sơ hay phát số thứ tự.

Bộ cũng lưu ý người dân cần chủ động tìm hiểu kỹ quy định để tránh bị lợi dụng, đồng thời tra cứu thông tin qua các kênh chính thống như website Sở Xây dựng, UBND địa phương, báo chí hoặc trang thông tin của chủ đầu tư.

“Người dân làm việc trực tiếp với chủ đầu tư, không thông qua ‘cò mồi’, không tin vào các ‘suất ngoại giao, suất nội bộ’; tuân thủ hướng dẫn của lực lượng chức năng và tránh chen lấn khi nộp hồ sơ. Ngoài ra, phải kê khai trung thực và chỉ nộp hồ sơ tại một dự án, không nhờ người khác đứng tên hộ”, Bộ Xây dựng nhấn mạnh.

Trong thời gian tới, cuộc cạnh tranh giành suất mua nhà ở xã hội sẽ còn “khốc liệt” hơn nữa khi Hà Nội mở bán một số dự án có vị trí đắc địa ngay trong nội thành. Tiêu biểu là dự án nhà ở xã hội N01 Hạ Đình (phường Thanh Liệt) và dự án nhà ở xã hội Vĩnh Hưng (phường Vĩnh Hưng). Ngay từ thời điểm hiện tại, các hội nhóm bàn luận về hai dự án này đã có tới hàng chục nghìn người tham gia. Dự kiến, tỷ lệ chọi tại các dự án trên sẽ xô đổ mọi kỷ lục trước đó.

Chia sẻ với phóng viên Báo điện tử Đầu tư - Baodautu.vn, ông Trần Đạt Khánh, CEO nền tảng dữ liệu bất động sản Biggee cho rằng, có tình trạng người dân xếp hàng dài giành số thứ tự nộp hồ sơ bởi số lượng dự án còn quá ít so với nhu cầu.

Để không còn cảnh người dân chật vật xếp hàng thâu đêm, ông Trần Đạt Khánh đề xuất các chủ đầu tư cần đẩy mạnh việc tiếp nhận và xét duyệt hồ sơ trực tuyến. Hiện hầu hết các điều kiện xét duyệt đều có thể được kiểm tra thông qua hệ thống dữ liệu liên thông của Nhà nước, gồm thông tin cư trú và tình trạng hôn nhân từ cơ sở dữ liệu Quốc gia về dân cư; nơi làm việc từ dữ liệu bảo hiểm xã hội; thu nhập từ dữ liệu thuế. Còn tình trạng nhà ở có thể xác định nếu bất động sản được định danh đầy đủ.

Người đứng đầu Công ty Biggee nhấn mạnh rằng, trong dài hạn, cơ quan quản lý cần xây dựng một cổng thông tin nhà ở xã hội thống nhất. Người dân chỉ cần nhập số căn cước công dân, hệ thống sẽ tự động trả về kết quả về tính hợp lệ của hồ sơ, thứ tự xét duyệt… Cách làm này không chỉ tránh được tình trạng quá tải khi xếp hàng mà còn hạn chế đáng kể nạn mua bán suất mua nhà ở xã hội.

Thanh Vũ