Bộ Y tế đề xuất hỗ trợ tiền mặt, nhà ở xã hội khi sinh con

Bước tiến trong chính sách dân số

Phát biểu tại lễ mít tinh, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết, trong hơn ba thập kỷ qua, Việt Nam đã đạt được nhiều kết quả quan trọng của công tác dân số như: Tốc độ gia tăng dân số được kiểm soát; Việt Nam đang trong giai đoạn "cơ cấu dân số vàng", góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, giảm khoảng cách chênh lệch về thu nhập, mức sống giữa các vùng, các nhóm dân cư.

Bên cạnh đó, tuổi thọ trung bình của người dân tăng lên 74,7 tuổi (năm 2024), cao hơn nhiều quốc gia có cùng mức thu nhập; dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản/kế hoạch hóa gia đình, tư vấn tiền hôn nhân, tầm soát dị tật trước sinh và sơ sinh, chăm sóc người cao tuổi... ngày càng được củng cố, nâng cao về chất lượng dịch vụ.

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan, Phó Trưởng Ban thường trực Ban Chỉ đạo Quốc gia Dân số và Phát triển phát biểu tại lễ mít tinh. Ảnh: Trần Minh

Bộ trưởng Bộ Y tế nhấn mạnh, Pháp lệnh Dân số sửa đổi năm 2025 vừa được thông qua. Trong đó, quyền tự quyết về sinh sản của cá nhân và cặp vợ chồng được tôn trọng, phù hợp với sức khỏe, điều kiện và hoàn toàn tự nguyện. Tinh thần này phù hợp với thông điệp của Ngày Dân số thế giới năm nay "Quyền tự quyết về sinh sản trong một thế giới đang thay đổi".

Pháp luật Việt Nam quy định: Mỗi cặp vợ chồng, cá nhân có quyền quyết định về thời gian sinh con, số con và khoảng cách giữa các lần sinh phù hợp với lứa tuổi, tình trạng sức khỏe, điều kiện học tập, lao động, công tác, thu nhập và nuôi dạy con của cặp vợ chồng, cá nhân trên cơ sở bình đẳng. Quy định này là một trong những nội dung thể hiện rất rõ việc trao quyền tự quyết về sinh sản.

Dịp này, Bộ trưởng Đào Hồng Lan đề nghị các bộ, ban, ngành, các địa phương tiếp tục quan tâm chỉ đạo, phân bổ ngân sách cho công tác dân số, nhất là trong bối cảnh thay đổi chính quyền địa phương 2 cấp. Đồng thời, tích cực phối hợp trong quá trình xây dựng Luật Dân số và Chương trình mục tiêu Quốc gia chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026 - 2035; đẩy mạnh truyền thông, giáo dục giới tính phù hợp lứa tuổi; tăng cường hệ thống dữ liệu dân số nhằm phục vụ hiệu quả cho quy hoạch phát triển quốc gia.

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan; bà Pauline Tamesis, Điều phối viên Thường trú Liên Hợp quốc tại Việt Nam; ông Matt Jackson, Trưởng đại diện Quỹ Dân số Liên hợp quốc tại Việt Nam; ông Nguyễn Minh Triết, Bí thư Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh; ông Lê Thanh Dũng, Cục trưởng Cục Dân số cùng nhấn nút khởi động và lan tỏa các thông điệp hưởng ứng Ngày Dân số thế giới - Ảnh: Trần Minh

Ưu đãi khi sinh con

Theo ông Nguyễn Thanh Dũng, Cục trưởng Cục Dân số, Bộ Y tế đang đề xuất dự thảo Luật Dân số trình Chính phủ, dự kiến trình Quốc hội có ý kiến và thông qua tại Kỳ họp thứ 10 (tháng 10/2025) một số ưu tiên.

Cụ thể, dự thảo ưu tiên đề xuất các chính sách như: Ưu đãi chế độ nghỉ thai sản, hỗ trợ bằng tiền mặt hoặc hiện vật khi sinh con; hỗ trợ phụ nữ mang thai, sinh con khi sàng lọc trước sinh và sơ sinh; ưu tiên tiếp cận chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội và các hỗ trợ khác phù hợp với tình hình phát triển kinh tế - xã hội của từng thời kỳ...

Tọa đàm tại lễ mít tinh. Ảnh: Trần Minh

Bên cạnh đó, đề xuất ưu đãi tài chính hỗ trợ bằng tiền mặt hoặc hiện vật với gia đình sinh con một bề, có hai con gái; quy định các biện pháp giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh phù hợp với mỗi địa phương và cả nước...

Các chính sách đang đề xuất đều hướng đến đối tượng là phụ nữ, các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ và trẻ em, nhằm hỗ trợ chi phí sinh con, chăm sóc và nuôi dưỡng trẻ, tạo điều kiện thuận lợi để mỗi gia đình có thể sinh đủ 2 con theo mong muốn.

Tại lễ mít tinh, bà Pauline Fatima Tamesis, Điều phối viên Thường trú Liên hợp quốc tại Việt Nam khẳng định: "Liên hợp quốc tại Việt Nam cam kết tiếp tục hợp tác chặt chẽ với Chính phủ trong việc bảo đảm tiếp cận phổ cập với các dịch vụ sức khỏe sinh sản có chất lượng; hỗ trợ thúc đẩy các chính sách dân số toàn diện; mở rộng giáo dục giới tính toàn diện phù hợp với độ tuổi và dịch vụ thân thiện với thanh niên; tăng cường hệ thống dữ liệu để phục vụ tốt hơn cho công tác lập kế hoạch và đầu tư".

Nguyên Thảo