Bộ Y tế yêu cầu tăng cường giám sát toàn diện tại bếp ăn tập thể

Theo Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế), thời gian qua, công tác phòng chống ngộ độc thực phẩm đã đạt được những kết quả tích cực.

Cục An toàn thực phẩm đề nghị các địa phương đẩy mạnh tuyên truyền các quy định pháp luật, kiến thức phòng ngừa ngộ độc thực phẩm bằng nhiều hình thức, phương tiện đa dạng, kết hợp các kênh báo chí, phát thanh, truyền hình và nền tảng số.

Tuy nhiên, trên thực tế vẫn còn xảy ra một số vụ ngộ độc tại bếp ăn tập thể trong trường học, khu công nghiệp, làm nhiều người mắc. Đáng lưu ý, có những trường hợp đến nay vẫn chưa xác định được nguyên nhân, gây khó khăn trong công tác điều tra và phòng ngừa.

Trước tình hình này, Cục An toàn thực phẩm đã ban hành công văn do Phó Cục trưởng Nguyễn Minh Hằng ký, gửi Sở Y tế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, Sở An toàn thực phẩm TP.HCM, Ban Quản lý An toàn thực phẩm TP Đà Nẵng, yêu cầu tăng cường toàn diện các biện pháp đảm bảo an toàn thực phẩm trên địa bàn.

Cụ thể, các địa phương cần chỉ đạo các đơn vị chức năng chủ động phối hợp, thường xuyên giám sát, triển khai các biện pháp kiểm soát tại bếp ăn tập thể, cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống, thức ăn đường phố, đặc biệt là các điểm bán quanh khu vực trường học. Bên cạnh đó, cần chú trọng kiểm tra các dịch vụ nấu ăn lưu động, tổ chức bữa ăn đông người như tiệc cưới, đám giỗ, liên hoan…, nơi tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn thực phẩm cao.

Cục cũng yêu cầu các địa phương xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm quy định về an toàn thực phẩm, đồng thời công khai kết quả xử lý để tạo tính răn đe và cảnh báo cộng đồng. Ngoài ra, các cấp chính quyền, đoàn thể, tổ chức chính trị - xã hội cần được huy động cùng tham gia giám sát và nâng cao nhận thức cộng đồng.

Song song với công tác kiểm tra, giám sát, truyền thông đóng vai trò then chốt trong công tác phòng chống ngộ độc. Cục An toàn thực phẩm đề nghị các địa phương đẩy mạnh tuyên truyền các quy định pháp luật, kiến thức phòng ngừa ngộ độc thực phẩm bằng nhiều hình thức, phương tiện đa dạng, kết hợp các kênh báo chí, phát thanh, truyền hình và nền tảng số.

Nội dung tuyên truyền cần đặc biệt chú ý đến biện pháp chế biến, bảo quản an toàn đối với thực phẩm truyền thống, thực phẩm chế biến theo tập quán địa phương. Mục tiêu là thay đổi hành vi, thói quen chưa an toàn trong lựa chọn, sử dụng thực phẩm. Đồng thời, khuyến cáo người dân chỉ nên sử dụng thực phẩm có nguồn gốc rõ ràng, còn hạn sử dụng, không móp méo, gỉ sét hoặc biến đổi màu sắc, mùi vị.

Khi xảy ra ngộ độc thực phẩm hoặc nghi ngờ ngộ độc, Cục nhấn mạnh cần tổ chức cấp cứu, điều trị kịp thời, đồng thời đình chỉ ngay hoạt động của cơ sở vi phạm, chỉ cho hoạt động trở lại khi đã khắc phục theo đúng quy định. Các đơn vị chuyên môn cần khẩn trương lấy mẫu thực phẩm, bệnh phẩm, truy xuất nguồn gốc, xác định nguyên nhân, triển khai các giải pháp cảnh báo và phòng ngừa tái diễn.

Cục An toàn thực phẩm cũng đề nghị các địa phương thực hiện nghiêm túc các văn bản chỉ đạo liên quan như Chỉ thị số 17/CT-TTg (2020) về tăng cường quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm, Chỉ thị số 38/CT-TTg (2024) về phòng ngừa ngộ độc thực phẩm, Chỉ thị số 17/CT-TW (2022) của Ban Bí thư về đảm bảo an ninh, an toàn thực phẩm trong tình hình mới, cũng như Công văn số 2633/BYT-ATTP (2025) của Bộ Y tế về tăng cường phòng chống thực phẩm giả và ngộ độc thực phẩm.

Trước đó, để đảm bảo an toàn thực phẩm tại các bếp ăn tập thể, Cục An toàn thực phẩm đã đưa ra 4 nguyên tắc quan trọng mà các đơn vị liên quan phải thực hiện nghiêm túc. Đây là những hướng dẫn cụ thể nhằm giúp các bếp ăn tập thể duy trì chất lượng thực phẩm và bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Nguyên liệu chế biến thực phẩm cần phải có nguồn gốc rõ ràng. Cục An toàn thực phẩm khuyến cáo chỉ nên nhập nguyên liệu từ các nhà cung cấp uy tín, có giấy phép kinh doanh hợp pháp và chứng nhận an toàn thực phẩm. Ngoài ra, nguyên liệu chế biến phải luôn đảm bảo chất lượng: phải tươi, không bị dập nát, không có dấu hiệu hư hỏng hay nhiễm nấm mốc.

Đối với các nguyên liệu chế biến bao gói sẵn, phụ gia thực phẩm, hương liệu và gia vị, cần có nhãn mác rõ ràng, đúng quy định và còn hạn sử dụng. Các bếp ăn tập thể cũng cần ký kết hợp đồng với các nhà cung cấp cam kết đảm bảo chất lượng và có kiểm tra định kỳ, đồng thời ghi chép, truy xuất được nguồn gốc khi có sự cố xảy ra.

Quy trình sơ chế và chế biến thực phẩm phải được tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm. Khu vực chế biến phải luôn sạch sẽ và phân khu rõ ràng giữa thực phẩm sống và thực phẩm chín để tránh nguy cơ nhiễm khuẩn chéo.

Các nhân viên chế biến thực phẩm cần phải rửa tay thường xuyên, mặc trang phục bảo hộ, đội mũ và đeo khẩu trang trong suốt quá trình làm việc. Bên cạnh đó, các dụng cụ chế biến cần phải được vệ sinh sạch sẽ trước và sau khi sử dụng.

Kho bảo quản thực phẩm phải tuân thủ các quy định về an toàn thực phẩm, đảm bảo thực phẩm được lưu trữ trong điều kiện nhiệt độ phù hợp, tránh nhiễm khuẩn chéo, bảo vệ thực phẩm khỏi côn trùng, động vật gây hại. Việc thực hiện quy tắc FIFO (First In, First Out) cũng là một yếu tố quan trọng để đảm bảo thực phẩm không bị tồn kho quá lâu và vẫn giữ được chất lượng tốt nhất.

Để đảm bảo chất lượng thực phẩm, các bếp ăn cần thực hiện lưu mẫu thức ăn theo đúng quy định để phục vụ công tác truy xuất nguồn gốc khi cần thiết. Đồng thời, xây dựng đội ngũ kiểm tra an toàn thực phẩm nội bộ để rà soát định kỳ và đột xuất.

Bên cạnh đó, cơ quan này cũng khuyến khích các bếp ăn tổ chức các lớp đào tạo kiến thức an toàn thực phẩm cho toàn bộ nhân viên bếp ăn, giúp nâng cao ý thức và trách nhiệm trong công tác chế biến thực phẩm.

Theo đại diện Cục An toàn thực phẩm, an toàn thực phẩm là trách nhiệm là đạo đức là bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Mỗi nhân viên, mỗi người quản lý bếp ăn cần nhận thức rõ rằng không vì lợi ích trước mắt mà đánh đổi niềm tin và sự an toàn của hàng trăm, hàng nghìn con người.

Việc đảm bảo an toàn thực phẩm không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe mà còn duy trì niềm tin và sự ổn định trong xã hội, đặc biệt là trong các môi trường tập thể như khu công nghiệp và trường học.

Chỉ khi thực hiện nghiêm túc các quy định về an toàn thực phẩm, chúng ta mới có thể tạo ra môi trường sống và làm việc lành mạnh, bảo vệ được sức khỏe của cộng đồng và ngăn ngừa các vụ việc đáng tiếc xảy ra trong tương lai.a

D.Ngân