Bóc tách đất rừng chồng lấn, chuẩn hóa dữ liệu đất đai

Sau nhiều lần trễ hẹn, hiện UBND Thành phố đã đưa ra yêu cầu đối với tất cả các địa phương có rừng hoàn tất việc rà soát trong năm 2025, sau đó Thành phố sẽ tiến hành thẩm định và đưa ra kết quả bóc tách. Công việc này sẽ hoàn tất trong năm 2026 để kịp thời bổ sung trong cơ sở dữ liệu đất đai của thành phố.

Vợ chồng nhà ông Phạm Tiến Dũng (thôn Cốc Đồng Tâm, xã Ba Vì, Hà Nội) có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất được UBND tỉnh Hà Tây cấp vào năm 1997. Với hơn 4.500m2 được ông bà khai hoang từ năm 1963 và sinh sống ổn định định từ năm 1980, sổ đỏ đã công nhận đầy đủ các loại đất gồm thổ cư, đất ở và đất vườn. Tuy nhiên gần đây, chính quyền địa phương cho biết, diện tích đất của nhà ông bà đang ở nằm trong quy hoạch đất rừng.

Ông Dũng chia sẻ: "Nhà tôi từ xưa ở đây mà bây giờ lại thành quy hoạch rừng thì tôi không chấp nhận được. Vì nhà tôi đã ở đây từ năm 1980 rồi năm 1997 đã được cấp sổ đỏ."

Còn gia đình nhà ông Nguyễn Văn Nghiệp (thôn Lặt, xã Ba Vì, Hà Nội) lên đây từ năm 1989, theo kế hoạch di dân của nhà nước và được phát cây giống bạch đàn theo chương trình trồng PAM của Nhà nước. Ngày đó nếu trồng được càng nhiều cây, sẽ được đổi nhiều gạo, do vậy nhiều hộ dân như gia đình ông đều hưởng ứng chính sách này. Tuy nhiên đến năm 2008, khu vực này được cập nhật là đất rừng.

Ông Nghiệp bày tỏ: "Quy hoạch bảo là vườn rừng thì chúng tôi không nhất trí, bởi vì chúng tôi ở đây trước là trồng PAM mà ở lâu rồi chứ không phải là mới một hai năm."

Xã Ba Vì mới được hình thành trên cơ sở của ba xã cũ là Minh Quang, Khánh Thượng và Ba Vì. Địa phương có gần 1.500ha là đất rừng và đất lâm nghiệp, trong số đó có tới 500ha là diện tích đất rừng chồng lấn. Hiện địa phương đã hoàn tất việc rà soát nhưng cơ sở dữ liệu về đất rừng có sự khác nhau: kiểm kê rừng 2025, kiểm kê đất đai 2019, công bố hiện trạng đất rừng, đất nông nghiệp năm 2022 dẫn đến khó khăn trong việc tổng hợp. Việc bất cập này xuất phát từ nhiều nguyên nhân.

Theo con số thống kê của Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội, khi sắp xếp lại đơn vị hành chính cấp xã, diện tích đất rừng nằm trước kia nằm trên địa bàn của 7 huyện thị, nay phân bổ trên địa bàn của 25 xã, phường. Để hoàn thành kế hoạch 57 của UBND Thành phố, Sở đã đôn đốc tiến độ nhưng đến nay mới có 22/25 xã có báo cáo, còn lại ba xã chưa có kết quả hoàn thành là Quốc Oai, Sóc Sơn và Quảng Oai.

Để chấn chỉnh tình trạng này, tháng 9 vừa qua Sở đã thành lập tổ công tác liên ngành để làm việc với các đơn vị chậm muộn, đồng thời tiến hành thẩm định diện tích đất chồng lấn, phấn đấu hoàn thành trong năm 2026.

Ông Nguyễn Mạnh Phương, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội, cho biết: "Khẩn trương rà soát toàn bộ các hiện trạng rừng trên địa bàn của mình. Song song với đó là tích hợp những gì của huyện cũ đã rà soát để làm sao chúng ta khẩn trương thực hiện rà soát sau đó mới phân loại, rồi cắm mốc."

Hiện thành phố Hà Nội đang trong giai đoạn cao điểm của Chiến dịch làm sạch dữ liệu đất đai, các hộ dân có giấy chứng nhận quyền sử dung đất trong khu vực đất rừng vẫn được thống kê vào dữ liệu chung. Sau khi có kết quả bóc tách đất rừng, từng thửa đất sẽ được cập nhật thông tin trên đó. Đồng thời các loại đất khác như đất rừng, đất lâm nghiệp cũng sẽ được tiếp tục bổ sung vào dữ liệu đất đai của Thành phố.

Công việc bóc tách đất rừng chồng lấn không chỉ là chuyện kỹ thuật, đó là phép thử năng lực quản lý đất đai của từng địa phương. Mỗi ngày chậm trễ là thêm một phần dữ liệu sai lệch, thêm một quyền lợi của người dân bị treo lơ lửng. Hoàn thành được công việc bóc tách này cũng chính là điều kiện tiên quyết để Thành phố xây dựng cơ sở dữ liệu tổng thể, chính xác, phục vụ quy hoạch, bảo vệ và phát triển rừng bền vững.

Khiếu Hương