BoJ giữ nguyên lãi suất và sẽ giảm tốc độ thu hẹp bảng cân đối kế toán

BoJ giữ nguyên lãi suất và sẽ giảm tốc độ thu hẹp bảng cân đối kế toán

Ưu tiên thận trọng trước các bất ổn toàn cầu

Động thái trên của BoJ cho thấy, họ tiếp tục thận trọng trong việc rút dần các biện pháp kích thích quy mô lớn đã duy trì suốt một thập kỷ qua.

Quyết định được đưa ra trong bối cảnh căng thẳng leo thang tại Trung Đông và các biện pháp thuế quan mới của Mỹ đang làm phức tạp thêm nhiệm vụ của BoJ trong việc nâng lãi suất, vốn đang ở mức thấp và giảm quy mô bảng cân đối đã phình to bằng khoảng GDP của Nhật Bản.

“Có nhiều rủi ro đối với triển vọng kinh tế. Đặc biệt, vẫn rất khó lường cách các chính sách thương mại và chính sách khác ở từng quốc gia sẽ phát triển ra sao, cũng như tác động của chúng đến hoạt động kinh tế và giá cả toàn cầu”, BoJ nêu trong tuyên bố.

Thị trường hiện đang chú ý đến cách Thống đốc BoJ Kazuo Ueda cân bằng giữa rủi ro từ thuế quan của Mỹ và áp lực lạm phát trong nước, đặc biệt tại buổi họp báo sau cuộc họp chính sách để tìm gợi ý về thời điểm BoJ có thể nối lại lộ trình tăng lãi suất.

Như dự báo trước đó, BoJ đã bỏ phiếu nhất trí giữ nguyên lãi suất ngắn hạn ở mức 0,5%.

BoJ cũng không điều chỉnh kế hoạch thắt chặt định lượng hiện tại, theo đó sẽ giảm mua trái phiếu chính phủ Nhật Bản (JGB) ở mức 400 tỷ yên (tương đương 2,76 tỷ USD) mỗi quý, hướng đến mức mua ròng hàng tháng khoảng 3.000 tỷ yên vào tháng 3/2026.

Tuy nhiên, theo kế hoạch thắt chặt định lượng được mở rộng công bố hôm thứ Ba, BoJ sẽ giảm một nửa tốc độ cắt giảm mua trái phiếu kể từ năm tài khóa 2026. Khi đó, mức mua ròng hàng tháng sẽ giảm xuống còn khoảng 2.000 tỷ yên vào tháng 3/2027. Quyết định này phù hợp với đề xuất từ nhiều nhà đầu tư trong các cuộc họp tham vấn gần đây.

Thành viên Ban chính sách, Naoki Tamura đã phản đối quyết định này, cho rằng BoJ nên tiếp tục giảm mua 400 tỷ yên mỗi quý trong cả năm tài khóa 2026.

Động thái giảm tốc độ thu hẹp bảng cân đối được xem là phản ánh lo ngại của BoJ về khả năng làm gián đoạn thị trường, sau khi lợi suất trái phiếu siêu dài hạn tăng đột biến trong tháng trước.

“Quyết định hôm nay thân thiện với thị trường”, Saisuke Sakai, chuyên gia kinh tế cấp cao tại Mizuho Research & Technologies ở Tokyo nhận định và thêm rằng: “Giảm tốc độ thắt chặt sẽ giúp hạn chế đà tăng của lãi suất dài hạn”.

Sau tuyên bố của BoJ, lợi suất JGB tăng trở lại, với lợi suất trái phiếu kỳ hạn 10 năm chạm mức 1,485%, mức cao nhất kể từ ngày 4/6 do kỳ vọng hỗ trợ ngắn hạn cho trái phiếu kỳ hạn ngắn sẽ giảm.

Trong kế hoạch mua trái phiếu cho quý III/2025 được công bố cùng ngày, BoJ cho biết sẽ giảm mua JGB ngắn hạn, trong khi giữ nguyên mức mua trái phiếu kỳ hạn trên 10 năm.

BoJ cũng thông báo sẽ tiến hành đánh giá giữa kỳ kế hoạch thắt chặt năm 2026 trong cuộc họp chính sách tháng 6 năm sau.

“Nếu lãi suất dài hạn tăng quá nhanh, BoJ sẽ linh hoạt ứng phó, chẳng hạn như tăng quy mô mua trái phiếu”, tuyên bố nêu rõ, đồng thời cho biết quy mô nắm giữ JGB của BoJ sẽ giảm khoảng 16-17% vào tháng 3/2027 so với mức tháng 6/2024.

Áp lực lạm phát gia tăng

BoJ đã chấm dứt chính sách kiểm soát đường cong lợi suất và bắt đầu giảm dần quy mô mua trái phiếu từ năm ngoái. Ngân hàng này cũng đã nâng lãi suất ngắn hạn lên 0,5% vào tháng 1, với quan điểm rằng Nhật Bản đang tiến gần hơn tới mục tiêu lạm phát 2% bền vững.

Tuy nhiên, tiến trình bình thường hóa chính sách tiền tệ của BoJ hiện đang đối mặt với ngã rẽ, khi các biện pháp thuế mạnh tay từ Mỹ ảnh hưởng tiêu cực tới nền kinh tế định hướng xuất khẩu của Nhật Bản. Ngân hàng đã phải cắt giảm dự báo tăng trưởng và lạm phát trong cuộc họp ngày 1/5.

Dù Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba và Tổng thống Mỹ Donald Trump đã nhất trí tiếp tục đàm phán thương mại vào ngày thứ Hai, nhưng hai bên vẫn chưa đạt được bước đột phá nào trong việc giảm hay xóa bỏ các loại thuế có thể làm suy yếu nền kinh tế phụ thuộc xuất khẩu của Nhật Bản.

Xung đột leo thang giữa Iran và Israel càng làm phức tạp triển vọng giá cả, khi đẩy giá dầu thô tăng và làm gia tăng biến động thị trường.

Tuy nhiên, nếu trì hoãn tăng lãi suất quá lâu, BoJ có thể tụt hậu trong việc kiểm soát áp lực lạm phát, khi các doanh nghiệp tiếp tục chuyển phần chi phí nguyên vật liệu và nhân công gia tăng sang người tiêu dùng.

Lạm phát lõi của Nhật Bản trong tháng 4 đã đạt mức cao nhất hơn hai năm là 3,5%, vượt xa mục tiêu 2% của BoJ, chủ yếu do giá thực phẩm tăng mạnh 7%.

Trong tuyên bố chính sách, BoJ vẫn giữ quan điểm rằng lạm phát sẽ tiếp tục tăng dần do thiếu hụt lao động.

“Chúng tôi cho rằng BoJ cần tiếp tục bình thường hóa chính sách vì lạm phát đang cho thấy xu hướng duy trì trên mục tiêu 2%”, Trưởng bộ phận nghiên cứu châu Á tại ANZ (Singapore), Khoon Goh nhận định.

“Đồng yên Nhật yếu chắc chắn là một trong những nguyên nhân khiến áp lực lạm phát gia tăng, đặc biệt là khi giá dầu tăng mạnh gần đây do bất ổn địa chính trị. Điều này càng làm tăng rủi ro lạm phát trong ngắn hạn, nhất là khi Nhật Bản là nước nhập khẩu dầu lớn”, ông Goh nói thêm.

Đại Hùng