Bong bóng AI có thể sắp vỡ nhưng không phải ở Đông Nam Á

Dylan Tan, nhà sáng lập replyr.ai, nói rằng có sự khác biệt giữa cơn sốt đầu tư làm giá cổ phiếu công nghệ tăng cao và sự hiểu biết về cách AI sẽ thay đổi tương lai của doanh nghiệp.

Replyr.ai là công ty khởi nghiệp Singapore tạo ra các tác tử bán hàng AI trên WhatsApp cho khách, được thành lập với vốn đầu tư mạo hiểm vào năm 2023.

“Mọi thứ đều được gắn nhãn là AI ngay cả khi bên trong chẳng có AI thật sự. Điều đó sẽ không kết thúc tốt đẹp. Một đợt điều chỉnh sẽ xóa bỏ những ồn ào và đó là điều thực sự lành mạnh cho khu vực”, Dylan Tan chia sẻ với trang SCMP.

Dylan Tan nói rằng AI vẫn chưa phải trụ cột kinh tế quan trọng ở Đông Nam Á - Ảnh: SCMP

Các thị trường chứng khoán, gồm cả Mỹ, Trung Quốc và Nhật Bản, đã đi theo làn sóng lạc quan về AI giữa những lời hứa hẹn về tăng doanh thu và năng suất. Tuy nhiên vào ngày 21.11, các nhà đầu tư đã nhận được bài học thực tế khi hàng trăm tỉ USD vốn hóa thị trường bị xóa sổ vì lo ngại các hãng công nghệ đang bị định giá quá cao.

7 gã khổng lồ công nghệ Mỹ, gồm Nvidia, Alphabet (công ty mẹ Google), Amazon, Apple, Meta Platforms, Microsoft và Tesla, được hưởng lợi chính trong đợt tăng trưởng nhờ AI. Họ dẫn dắt một đợt tăng giá cổ phiếu công nghệ chiếm khoảng 30% tổng vốn hóa thị trường ước tính 58.000 tỉ USD của chỉ số S&P 500.

S&P 500 là chỉ số chứng khoán quan trọng của Mỹ, đại diện cho 500 công ty đại chúng lớn nhất đang niêm yết trên các sàn giao dịch của Mỹ như NYSE và Nasdaq. Nó được xem là chỉ số đại diện tốt nhất cho toàn bộ nền kinh tế Mỹ vì gồm các công ty thuộc nhiều ngành nghề khác nhau như công nghệ, tài chính, y tế, năng lượng, tiêu dùng,...

Tuy nhiên, ngay cả các lãnh đạo cấp cao của Google cũng đã cảnh báo về “yếu tố phi lý” đang đẩy giá cổ phiếu lên mức cao kỷ lục.

Trong khi các cổ phiếu toàn cầu phần lớn đã hồi phục, các cơ quan quản lý thị trường cảnh báo nhà đầu tư về việc hưng phấn quá mức. Hôm 27.11, Ngân hàng Trung ương châu Âu cảnh báo rằng FOMO (sợ bỏ lỡ cơ hội) có thể đang thúc đẩy tạo ra bong bóng AI, với nguy cơ làm suy giảm kinh tế toàn cầu.

Dylan Tan cho rằng các nhà đầu tư đã quá lâu chưa xem xét lại giá trị và điều này có thể giúp các hãng công nghệ với kế hoạch kinh doanh AI khả thi trở nên nổi bật hơn trong mắt các quỹ đầu tư mạo hiểm.

“AI vẫn chưa phải trụ cột kinh tế quan trọng ở Đông Nam Á, mà vẫn còn rất nhỏ. Vì vậy, nếu dòng vốn AI toàn cầu hạ nhiệt, chúng tôi sẽ không rơi xuống vực thẳm. Chúng tôi sẽ cảm nhận được điều đó nhưng vẫn tiếp tục xây dựng, vì nền tảng ở đây không phụ thuộc vào sự cường điệu, mà dựa trên giá trị kinh doanh thực sự”, Dylan Tan nhận định.

Cơ hội lớn cho các nước Đông Nam Á

Trong khu vực Đông Nam Á, Indonesia, Malaysia, Singapore, Thái Lan và Việt Nam đều đang đặt cược lớn vào AI và đã đảm bảo các cam kết đầu tư trị giá hàng tỉ USD từ Alphabet, Microsoft, Nvidia để xây dựng trung tâm dữ liệu, khuôn viên phát triển AI và các cơ sở khác.

Một số nhà sản xuất công nghệ tại Đông Nam Á đã tái cấu trúc cơ sở vật chất để đáp ứng nhu cầu toàn cầu về chip AI.

Damien Duhamel, đối tác quản lý tại hãng tư vấn chiến lược Eurogroup Consulting, cho biết các nhà đầu tư ở Đông Nam Á đang trở nên chọn lọc hơn, tập trung vào các công ty AI có thể tận dụng sự tăng trưởng của những ngành có nền tảng vững chắc như công nghệ tài chính, logistics và sản xuất.

Một ví dụ điển hình là SkyeChip, công ty thiết kế bán dẫn Malaysia tham gia ra mắt chip AI đầu tiên do nước này tự sản xuất vào tháng 8, có thể dùng để vận hành từ trung tâm dữ liệu, hệ thống số trong ô tô đến robot. SkyeChip đang chuẩn bị niêm yết trên sàn Bursa Malaysia với mức định giá hơn 1 tỉ ringgit (242 triệu USD), theo hãng tin Bloomberg.

“Những gì đang diễn ra là sự luân chuyển vốn. Các nhà đầu tư đang rời khỏi các công ty khởi nghiệp ‘AI giả mạo’ để hướng tới những hãng có khả năng sinh lời rõ ràng”, Damien Duhamel cho hay, dẫn ví dụ về các hãng có thể tận dụng sự tăng trưởng của ngành điện toán đám mây, trung tâm dữ liệu và sản xuất bán dẫn.

Theo các chuyên gia trong ngành, khi quy trình kinh doanh trở nên hiệu quả hơn nhờ AI, nhà đầu tư phải cân nhắc đến việc các công ty cắt giảm nhân viên quy mô lớn. Điều này có thể làm nền kinh tế toàn cầu tăng trưởng chậm lại.

“Trên đà phát triển, các công ty sẽ tự động hóa và cắt giảm nhân sự, đặc biệt là ở các vị trí làm việc lặp lại và hành chính thông thường. Nếu bong bóng AI vỡ và đầu tư cạn kiệt, những công việc đó sẽ không tự quay trở lại. Tự động hóa vẫn tiếp tục”, Damien Duhamel nói.

Eric Low, đối tác tại công ty tư vấn chiến lược Densui (Malaysia), cho biết các quốc gia Đông Nam Á cần bắt đầu xây dựng hướng đi mới bằng cách nâng cao kỹ năng lực lượng lao động để họ có thể đảm nhận các công việc mới liên quan đến AI.

“Các chính phủ ở Đông Nam Á đang có cơ hội tập trung vào việc nâng cao kỹ năng cho người lao động và lên kế hoạch chuyển đổi nghề nghiệp. Nếu được quản lý và triển khai đúng cách, AI có thể giúp tăng năng suất thay vì gây ra mất việc làm”, Eric Low bình luận.

Sơn Vân