Bouden Romdhane: Từ kỹ sư địa vật lý đến nữ thủ tướng đầu tiên của thế giới Ả Rập

Từ một kỹ sư địa vật lý...

Trước khi trở thành “ngôi sao” trên truyền thông xã hội, bà Bouden là một giáo sư địa vật lý ít được biết đến, khi chủ yếu tham gia thực hiện các dự án của Ngân hàng Thế giới tại Bộ giáo dục Tunisia.

Bà Bouden Romdhane vừa trở thành nữ thủ tướng đầu tiên của Tunisia và nữ thủ tướng đầu tiên của thế giới Ả Rập - Ảnh: AP

Bà Bouden sinh ra ở tỉnh Kairouan, miền trung của đất nước vào năm 1958. Sau khi học xong đại học, bà Bouden trở thành một kỹ sư địa vật lý và là giáo sư tại Trường Kỹ thuật Quốc gia thuộc Đại học Tunis El Manar.

Bà lấy bằng Tiến sĩ tại trường Ecole des Mines de Paris về kỹ thuật động đất và chuyên nghiên cứu các hiểm họa địa chấn ở Tunis, thủ đô của đất nước.

Năm 2011, Bouden được bổ nhiệm làm tổng giám đốc phụ trách chất lượng tại Bộ Giáo dục Đại học và tiếp tục giữ chức vụ trưởng Cơ quan Hành động Mục đích trong cùng Bộ.

Bà Bouden công tác tại Vũ Giáo dục Đại học và Nghiên cứu Khoa học để thực hiện các chương trình, dự án cải cách giáo dục đại học, của Ngân hàng Thế giới từ năm 2016 đến ngày 29 tháng 9 năm 2021, khi bà được tổng thống bổ nhiệm làm thủ tướng mới của đất nước.

Trong suốt sự nghiệp của mình, bà Bouden cho đến nay không thuộc bất kỳ đảng phái chính trị nào, theo hãng thông tấn Anadolu bình luận.

Quyết định của Tổng thống Kais Saied là sự bất ngờ lớn không chỉ đối với bà mà với hầu hết người dân Tunisia và thế giới Ả Rập. Nên nhớ, ở các nước Ả Rập, vốn bị ảnh hưởng bởi chế độ phụ hệ sâu sắc, rất hiếm khi phụ nữ nắm giữ các vai trò chính trị cấp cao.

Dâu vậy, nhiều người ở Tunisia hy vọng rằng Bouden sẽ làm sống lại hình ảnh của đất nước với tư cách là quốc gia Ả Rập duy nhất thành công trong việc thực hiện quá trình chuyển đổi dân chủ giữa các quốc gia Ả Rập khác cũng đã chứng kiến các cuộc cách mạng phổ biến lật đổ các chế độ cầm quyền, bao gồm Ai Cập, Libya và Yemen.

Những người biểu tình phản đối Tổng thống Tunisia Kais Saied - Ảnh: AP

... đến thủ tướng Tunisia

Ngày 29/9 sẽ đi vào lịch sử đất nước Tunisia khi bà Najla Bouden Romdhane trở thành người phụ nữ đầu tiên được bổ nhiệm vào cương vị nguyên thủ quốc gia và cũng là nữ thủ tướng đầu tiên của thế giới Ả Rập.

Quyết định bổ nhiệm trên được đưa ra hai tháng sau khi Tổng thống Tunisia Kais Saied bãi nhiệm chính phủ nước này.

“Lần đầu tiên trong lịch sử, Tunisia có một phụ nữ lãnh đạo chính phủ”, ông Saied phát biểu trong video ghi hình từ trước. “Đây là điều vinh dự cho đất nước Tunisia và cho phụ nữ Tunisia”.

Trong cuộc gặp với tân thủ tướng Bouden hôm 29/9, Tổng thống Saied nói: “Chúng ta sẽ nỗ lực để chấm dứt nạn tham nhũng và tình trạng hỗn loạn, những thứ đang đe dọa thể chế của đất nước. Chúng ta đã lãng phí rất nhiều thời gian”.

Bà Najla Bouden Romdhan nhậm chức khi tình hình kinh tế, chính trị và xã hội ở Tunisia đang chìm trong bất ổn. Từ tháng Giêng, nước này rơi vào bế tắc chính trị khi Tổng thống Saied và cựu Thủ tướng Hisham al-Mashishi bất đồng quan điểm về việc cải tổ chính phủ.

Vào ngày 25/7, Tổng thống Saied đã giải tán chính phủ của cựu Thủ tướng al-Mashishi, sau đó tiếp tục cách chức Bộ trưởng Quốc phòng Ibrahim Bartaji và quyền Bộ trưởng Tư Pháp Hasna Ben Slimane.

Sau hai tháng bế tắc chính trị, ông Saied bất ngờ ban hành sắc lệnh mở rộng quyền lập pháp và hành pháp của mình vào ngày 26/9. Ông cũng bãi bỏ cơ quan được thành lập vào năm 2014 để giám sát tính hợp hiến của các đạo luật.

Mặc dù bổ nhiệm Bouden và “ghế nóng”, nhưng bà thủ tướng sẽ có ít quyền lực trực tiếp hơn so với các thủ tướng trước đây theo hiến pháp năm 2014, do Tổng thống Saied tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia, tự trao quyền hành pháp, một động thái gây ra phản đối mạnh mẽ trong dân chúng.

Thách thức đối với chính phủ của bà Bouden lúc này là rất lớn khi Tunisia đang đối mặt với cả cuộc khủng hoảng tài chính công, bất ổn chính trị và cả đại dịch đã làm 707.190 người nhiễm bệnh và 24.890 người tử vong.

Phan Nguyên