Bức tranh 'nhỏ nhưng có võ' của họa sĩ Mỹ vĩ đại

Giáo sự Robert L. Pincus, giảng dạy về nghệ thuật tại ĐH San Diego và ĐH bang California Long Beach (Mỹ), tác giả của cuốn sách On a Scale That Competes With the World: The Art of Edward and Nancy Reddin Kienholz, nhận định tác phẩm Elizabeth Crowell With a Dog là một trong những bức tranh đáng để tâm của Thomas Eakins.

Bức họa được hoàn thành vào đầu những năm 1870, một thập kỷ làm việc chăm chỉ và đầy sáng tạo của nghệ sĩ.

Những bức tranh được ông sáng tác trong giai đoạn này đã góp phần đưa Eakins trở thành một trong những họa sĩ vĩ đại nhất nước Mỹ, theo WSJ.

Bức tranh đặc biệt của họa sĩ

Thomas Eakins (1847-1916) là một họa sĩ có tầm ảnh hưởng lớn trong lịch sử nghệ thuật Mỹ. Ông có nhiều đóng góp đặc biệt cho sự phát triển của trường phái hiện thực. Một số tác phẩm nổi tiếng của họa sĩ này có thể kể đến như The Gross Clinic (1875), The Agnew Clinic (1889) và Elizabeth Crowell With a Dog (1871).

Elizabeth Crowell With a Dog mô tả một khoảnh khắc tự nhiên và gần gũi giữa một người phụ nữ trẻ có tên Elizabeth Crowell và chú chó của cô ấy.

Trong tranh, cô gái ngồi trên sàn nhà một cách rất tự nhiên. Bàn tay của cô hướng về phía chú chó đen, với một ngón tay chĩa thẳng nhằm ra hiệu cho thú cưng im lặng trong khi giữ thăng bằng chiếc bánh quy trên mũi.

Nét mặt của người phụ nữ trẻ rất nghiêm túc, như thể cái nhìn của cô có thể khiến chú chó giữ tư thế này một cách lâu dài. Đây là một khoảnh khắc rất đỗi gần gũi và quyến rũ, được họa sĩ thể hiện một cách rất tinh tế.

Bức tranh Elizabeth Crowell With a Dog là một tác phẩm đặc biệt của Thomas Eakins. Ảnh: Bảo tàng Nghệ thuật San Diego.

Mọi chi tiết trong bức tranh đều có sự tương đồng hoặc tương phản rõ ràng, nhưng tổng thể được thiết lập một cách tự nhiên và thoải mái. Điều này cho thấy sự kỳ diệu và tài năng của Eakins trong việc thể hiện trường phái hiện thực.

Chiếc áo đỏ và chân váy đen đã làm nổi bật Crowell trên chiếc thảm có họa tiết nhạt, nhưng đồng thời tạo ra sự tương đồng với màu lông đen và chiếc vòng cổ đỏ của chú chó poodle.

Bên cạnh đó, bảng màu, chủ yếu là các gam màu tối, bao quanh người phụ nữ trẻ, đã tạo nên không gian bán trừu tượng, làm cho chủ thể trong bức tranh này, cũng như một số tác phẩm khác của Eakins, trở nên rực rỡ và sâu sắc hơn.

So với những biểu tượng trong sự nghiệp của danh họa, như The Gross Clinic (1875) và William Rush Carving His Allegorical Figure of the Schuylkill River (1908), tác phẩm Elizabeth Crowell With a Dog có thể ít được biết đến hơn.

Thế nhưng, bức tranh sơn dầu có kích thước rất nhỏ chỉ 35,5 x 43,8 cm này có thể được coi là một trong những bức tranh về cuộc sống gia đình đẹp nhất trong nghệ thuật Mỹ.

Tài năng của Thomas Eakins

Thời điểm đó, họa sĩ Thomas Eakins có vẻ tập trung sáng tác về thể loại tranh miêu tả cảnh sinh hoạt đời thường (genre paintings). Các tác phẩm tập trung thuộc loại hình nghệ thuật này mô tả những khoảnh khắc bình thường trong cuộc sống hàng ngày.

Loại tranh này phát triển mạnh tại Mỹ từ giữa thế kỷ 19, với các họa sĩ nổi bật như George Caleb Bingham và Lilly Martin Spencer, ca ngợi chiều sâu của cuộc sống hàng ngày ở Mỹ.

Nhưng Eakins đã nâng tầm thể loại tranh này bằng tầm nhìn của mình. Tác phẩm Elizabeth Crowell With a Dog, được mua bởi Bảo tàng Nghệ thuật San Diego vào năm 1969, là điển hình cho sự đổi mới và tầm nhìn của danh họa trong việc sử dụng không gian và màu sắc, mà ông áp dụng vào các bức tranh chân dung của mình vào những năm 1890.

Tác phẩm The Gross Clinic nổi tiếng của Thomas Eakins được vẽ năm 1875, tôn vinh vai trò của bác sĩ trong bối cảnh một buổi phẫu thuật ngoại khoa. Tương tự Leonardo da Vinci, Eakins tin rằng nghệ sĩ cần phải nghiên cứu các xác chết để hiểu rõ hơn về giải phẫu người. Ảnh: Alamy.

Elizabeth Crowell, người phụ nữ trong bức tranh, cũng là em gái bạn thân của Eakins, có vẻ rất ưng ý và đánh giá cao tác phẩm vẽ mình.

Bà đã mang theo tác phẩm này khi chuyển từ bang Philadelphia (Mỹ) đến bang Bắc California (Mỹ) vào năm 1893. Sau đó, bà truyền lại bức tranh cho con gái mình là Ruth Minnick.

Năm 1969, Ruth Minnick quyết định bán tác phẩm này cho Martin Petersen, người quản lý nghệ thuật Mỹ tại Bảo tàng Nghệ thuật San Diego khi đó.

Elizabeth Crowell With a Dog từng xuất hiện trong cả hai triển lãm lớn về Eakins vào năm 1982 và 2002, nhưng không thu hút sự quan tâm đáng kể như các tác phẩm cỡ lớn của danh họa về phong cảnh ngoài trời hay chân dung.

Nhưng trong khung cảnh yên tĩnh hơn của các phòng trưng bày sưu tập cố định tại bảo tàng, bức tranh này khẳng định những ưu điểm của mình.

Tác phẩm thể hiện sự tinh tế của họa sĩ trong cách ông điều chỉnh ánh sáng, màu sắc và hình thức để phản ánh mục đích sáng tạo cá nhân.

Mỹ Trinh