Bức tranh trái ngược ở thủ đô Ukraine

Dymtro Hurin, thành viên Quốc hội Ukraine, là một người theo chủ nghĩa hòa bình cho đến hôm 18/2, sau khi ông đăng ký tham gia khóa huấn luyện sử dụng vũ khí.

“Tôi quyết định thời điểm để thay đổi là bây giờ”, ông nói trong khi nhâm nhi tách cà phê tại trung tâm Kyiv, nơi những quán xá vẫn đông đúc khách mua sắm ghé vào nghỉ ngơi. “Tôi cần biết cách bắn súng. Đó là một kỹ năng hữu ích”.

Hôm 18/2, Tổng thống Mỹ Joe Biden nói rằng Nga đã quyết định phát động một cuộc chiến "thảm khốc", song ông nhấn mạnh ngoại giao vào phút chót vẫn có thể mang lại một số hy vọng.

Trong bối cảnh đó, thủ đô của Ukraine dường như đang mắc kẹt giữa trạng thái bình thường và kinh hoàng, sau lời cảnh báo từ người lãnh đạo Nhà Trắng rằng nơi đây có thể là mục tiêu trong cuộc tấn công "thảm khốc" của Nga.

Và giống như hàng triệu người khác, ông Hurin đang đau đầu để đưa ra quyết định xem nên làm gì nếu chiến tranh "gõ nhà", theo Guardian.

Bà Valentyna Konstantynovska, 79 tuổi, tham gia khóa huấn luyện chiến đấu cơ bản cho dân thường. Ảnh: AP.

Sống trong bóng tối chiến tranh

Khi bóng đen xung đột bao trùm đất nước hơn 40 triệu dân, nhiều người đã di chuyển về phía tây Ukraine, giáp biên giới với Ba Lan. Một số khác thậm chí còn rời khỏi đất nước.

Nhưng hầu hết đều “cố thủ” trong nhà của họ, chuẩn bị cho chiến tranh và cân nhắc xem họ có nên tham gia chiến đấu hay không. Hơn 1/3 người trưởng thành tại Ukraine nói rằng họ muốn tham gia cuộc kháng chiến vũ trang nếu quân đội Nga tràn vào, theo một cuộc thăm dò gần đây.

Tại quán cà phê Veteran Brownie ở Kyiv cuối tuần này, chủ sở hữu Roman Nabozhniak cho biết anh sẽ cung cấp cà phê miễn phí cho bất cứ ai đăng ký tham gia vào đội quân tình nguyện.

“Hãy đến sau khi tập luyện, khởi động và nạp năng lượng”, anh viết trên Instagram, bên dưới hình ảnh một tách cà phê cappuccino.

Chính phủ cho biết hàng nghìn tình nguyện viên đã được tuyển dụng kể từ đầu năm. Roman Nabozhniak chia sẻ anh đã sẵn sàng để được gọi lại vào quân đội, 6 năm sau khi hạ vũ khí.

“Tôi không thể tưởng tượng được bản thân đã thảo luận về những chủ đề như thế này cách đây 5-6 năm và giờ đây vẫn bình tĩnh đến vậy. Nó từng là điều không thực tế, nhưng giờ đây chúng ta phải chuẩn bị cho mọi thứ", anh nói.

Suốt 8 năm qua, phía đông Ukraine đã phải sống cùng với những mất mát mỗi ngày, sau khi quân ly khai thân Nga chiếm lĩnh các vùng lãnh thổ dọc biên giới và Moscow sáp nhập Crimea vào năm 2014.

Một lớp học mẫu giáo ở làng Stanitsa Luhanska sau khi bị pháo kích. Ảnh: New York Times.

Bạo lực vẫn bùng phát lẻ tẻ kể từ đó. Nhưng cách đó hàng trăm km ở Kyiv, các doanh nghiệp và quán bar, cửa hàng và nhà máy đang nổi lên, trở thành trung tâm của một nền dân chủ non trẻ trong cuộc đấu tranh thoát khỏi cái bóng của nước láng giềng hùng mạnh.

“Lý do Moscow tấn công chúng tôi không xuất phát vấn đề văn hóa, kinh tế hay bảo vệ những người nói tiếng Nga”, Hurin nói.

Hôm 16/2 - ngày mà các nhà lãnh đạo phương Tây từng lưu ý một cuộc tấn công có thể xảy ra - Oleana (21 tuổi) và bạn cô tại thành phố Vinnytsia, miền Trung Ukraine, đã lên kế hoạch ở cùng nhau vào buổi tối để đề phòng.

“Chúng tôi đã chuẩn bị sẵn sàng mọi thứ, nhưng mọi người vẫn lo lắng tột độ. Vì vậy, chúng tôi quyết định tổ chức một cuộc tụ họp", cô nói qua điện thoại. Họ cùng xem một vở hài kịch, khui một chai rượu và cố gắng cười nói, tán gẫu.

“Sau 2h sáng, chúng tôi nhận ra sẽ không có chuyện gì xảy ra. Vì vậy, mọi người đã về nhà. Chúng tôi không thể làm gì khác với tình hình này nên chỉ có thể thay đổi thái độ của mình đối với nó”.

"Chiến tranh đang đến với tôi"

Ivona Kostyna, Giám đốc điều hành của Veterans Hub, chuyên hỗ trợ các chiến binh đã xuất ngũ, cho biết bà rất biết ơn các nhà lãnh đạo phương Tây vì công khai về kế hoạch của Nga, cũng như cung cấp quân sự, mặc dù bà mong muốn điều đó đến sớm hơn.

“Từ 8 năm trước, chúng tôi đã hiểu rằng chúng tôi đang trong một cuộc chiến, nhưng có vẻ như thế giới không nhận thấy điều đó. Bây giờ, cuối cùng tất cả cũng có chung tiếng nói", bà nói.

Tuy nhiên, bà lo lắng rằng 460.000 cựu chiến binh Ukraine, những người đã mất nhiều năm để hồi phục sau khi đứng trên tiền tuyến, giờ đây lại phải đối mặt với "áp lực và đau khổ" do căng thẳng leo thang. Nhiều người thậm chí có thể được triệu tập trở lại.

Không ai ở Ukraine ảo tưởng rằng phương Tây sẽ chiến đấu cùng với các lực lượng Ukraine, nhưng nhiều người biết ơn lập trường mạnh mẽ của ông Biden và các nhà lãnh đạo phương Tây khác. Mới đây, Thủ tướng Anh Borish Johnson và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã bay đến Moscow và Kyiv trong một nỗ lực ngăn cản chiến tranh xảy ra.

“Chúng tôi nói đùa với nhau rằng người đóng góp nhiều nhất để tạo ra một Ukraine hiện đại là ông Putin”, Yaroslav Yurchyshyn, một thành viên khác của Quốc hội, nói. “Ông ấy không chống lại Ukraine, ông ấy chống lại các giá trị và lối sống phương Tây. Vì vậy, chúng ta càng có nhiều mối quan hệ chặt chẽ với các đối tác phương Tây càng tốt”.

Một binh sĩ trên chiến tuyến ở miền Đông Ukraine, nơi được coi là điểm nóng. Ảnh: New York Times.

Dù Moscow tuần này nói bắt đầu rút quân khỏi biên giới gần Ukraine, các nước phương Tây vẫn cho rằng nguy cơ Nga động binh còn rất cao.

"Nga đang tìm cách gây bất ổn cho Ukraine, gây gián đoạn hoạt động thường nhật của các tổ chức và người dân nước này", Volodymyr Sheiko, Tổng giám đốc Viện Ukraine, nói.

Tại các hàng quán ven đường, nơi mọi người tụ tập để uống cà phê buổi sáng, người dân vẫn đang cố gắng tiếp tục cuộc sống như thường ngày.

Nhưng những con đường đã thưa dần xe cộ, khi người dân ở nhà nhiều hơn, hoặc chuyển về phía Tây, sống cùng với người thân ở các vùng nông thôn, hay rời khỏi đất nước để tránh cuộc tấn công. Một số nhà tuyển dụng thậm chí đã giúp toàn bộ nhân viên của họ bay ra nước ngoài.

Alina Viatkina, người đã dành gần một năm trên chiến tuyến khi mới 19 tuổi, hiện làm việc trong một nhóm hỗ trợ sức khỏe tâm thần. Cô đã hủy một chuyến đi đến Mỹ trong tuần này vì cảm thấy mình không thể xa bố mẹ và cháu trai ở Kyiv trong bối cảnh này.

Tuy nhiên, sau nhiều năm cố gắng thoát khỏi cái bóng của chiến tranh, cô sợ rằng nỗ lực của mình sẽ bị phá hủy trong chốc lát.

“Tôi đã cố gắng rất nhiều để trở lại sau chiến tranh (về mặt tinh thần) nhưng giờ đây, chiến tranh lại đang đến với tôi”.

Nga diễn tập tên lửa đạn đạo trong thời điểm nhạy cảm Điện Kremlin ngày 19/2 cho biết Nga đã hoàn thành diễn tập phóng tên lửa đạn đạo, trong thời điểm Mỹ tuyên bố Tổng thống Putin đã quyết định tấn công Ukraine.

Minh An