Bức tường thành ở vùng 'phên giậu'... (bài 1): Một thời gian khó bên nhau kề vai
[Audio] Một thời gian khó bên nhau kề vai
Đó là lời ví von của ông Nguyễn Quang Huy - Bí thư Huyện ủy đầu tiên của huyện Đam Rông về ngày mới thành lập huyện. Vì “cha mẹ” không nghèo, nên Đam Rông “ra riêng” không phải với hai bàn tay trắng. Nhưng, cũng như những khó khăn ban đầu của các cặp đôi trẻ, Đam Rông phải nỗ lực, phấn đấu từng ngày... Là huyện khó khăn nhất ở vùng sâu, vùng xa và đông đồng bào dân tộc thiểu số của tỉnh Lâm Đồng, Đam Rông lúc ấy giao thông chưa thuận lợi, dân cư thưa thớt, dân tộc thiểu số đông, kinh tế kém phát triển… ảnh hưởng đến an ninh an toàn, tâm tư, tình cảm của cán bộ và Nhân dân; cơ sở làm việc của huyện trong 2 năm đầu phải mượn trụ sở UBND xã Đạ Tông.
Hồ hởi đưa chúng tôi đi thăm lại các “cơ sở” hoạt động ban đầu của huyện ở xã Đạ Tông, ông Huy cho biết: Cái tên “Đam Rông” được lựa chọn trong một số gợi ý về tên huyện, vốn là Đạ M’rông được phổ thông hóa thành Đam Rông cho dễ gọi - có nghĩa là một chàng trai rất khỏe mạnh và giàu có, đưa dân làng vượt qua khó khăn gian khổ, đứng lên, đùm bọc, che chở, yêu thương nhau...
Là “em út”, lại ở vùng xa xôi, hẻo lánh, Đam Rông nghèo khó nhất so với các “anh chị” trong “gia đình” Lâm Đồng, nên được hưởng chính sách theo Nghị quyết 30a của Chính phủ (cho đến năm 2020). Chính vì vậy, Đam Rông nhận được sự hỗ trợ rất nhiều của Trung ương, địa phương, các ngành, các cấp, các doanh nghiệp, các nhà hảo tâm… để xây dựng cơ sở vật chất ban đầu, trường học; phát triển nông nghiệp, chăn nuôi, thu hút dự án...; dần ổn định đời sống tâm lý, vật chất, tình cảm của cán bộ, Nhân dân trong toàn huyện.
Cùng với Chương trình hỗ trợ giảm nghèo nhanh và bền vững được quy định trong Nghị quyết 30a của Chính phủ, Đam Rông được sự quan tâm và giúp đỡ của Trung ương Đảng, Nhà nước, Chính phủ, các bộ ngành, tỉnh, các địa phương, các nhà hảo tâm… tạo cơ chế và điều kiện thuận lợi để Đảng bộ Đam Rông chỉ đạo công tác phát triển kinh tế, ổn định an sinh xã hội, củng cố an ninh quốc phòng, xây dựng hệ thống chính trị…
Là người dân tộc thiểu số gốc địa phương, có nhiều năm gắn bó với địa bàn 3 xã Đầm Ròn nói riêng và Đam Rông nói chung, ông Liêng Hot Ha Hai - Phó Chủ tịch UBND huyện Đam Rông so sánh Đam Rông ngày mới thành lập với hiện tại như một bức tranh có hai sắc thái, một bên đơn điệu và một bên rực rỡ, vui tươi. Theo ông Ha Hai, có được ngày hôm nay, Đam Rông phải đi qua rất nhiều khó khăn, tỷ lệ hộ nghèo cao trên 73%, đến cuối năm 2022, theo tiêu chí cũ còn 6,9%, theo tiêu chí đa chiều còn 19,3%.
Năm 2023 là lần đầu tiên có một con đường nhựa nối từ trung tâm huyện đến 3 xã vùng Đầm Ròn. Trước đây, bà con đau ốm, muốn chữa bệnh phải xuyên rừng đi tắt qua Cổng Trời về Lạc Dương, người không đi được phải khiêng, cõng… Nay, mỗi xã đều có trạm y tế và có y bác sĩ, cơ sở hạ tầng về giao thông nông thôn, hệ thống đường điện đáp ứng cơ bản nhu cầu đi lại, học hành, chăm sóc sức khỏe, khám chữa bệnh… của bà con.
Đời sống vật chất và tinh thần của bà con cũng khác trước rất nhiều, từ tư duy đến hành động. Ngày xưa, bà con dân tộc thiểu số ở đây xem xe máy hay nhà xây chỉ là của người Kinh. Từ trong tâm thức, bà con không nghĩ là họ có thể ngồi lên chiếc xe máy hay điều khiển xe máy; họ cũng không nghĩ sẽ ở trong những ngôi nhà xây. Thế mà giờ đây, nhà nào cũng có xe máy, thậm chí nhiều nhà có cả ô tô. Nhiều hộ có nhà cửa xây dựng khang trang, tiện nghi hiện đại. Ngày xưa, phong tục tập quán còn nặng nề lắm, nhất là các hủ tục như thách cưới, hôn nhân cận huyết thống, tảo hôn, tục nối dây…; nay gần như không còn.
Đặc biệt, tư duy lao động sản xuất đã thay đổi tích cực, không còn tự cung tự cấp như xưa. Giờ đây, Đam Rông có nhiều sản phẩm hàng hóa có thể trao đổi, có giá trị thặng dư, như: Trồng dâu - nuôi tằm, sản xuất lúa gạo, trồng cây ăn quả có giá trị kinh tế cao, chăm sóc vườn cà phê… Trình độ dân trí của người dân nhất là đồng bào dân tộc thiểu số ngày trước cực kỳ thấp, rất ít nói tiếng phổ thông, nhất là những người lớn tuổi; nay, con trẻ được đến trường, học hành đúng độ tuổi…
Hơn 15 năm phấn đấu và nỗ lực vươn lên, năm 2021, Đam Rông không còn hưởng chính sách theo Nghị quyết 30a và không còn là huyện nghèo nữa, dù tỷ lệ hộ nghèo đa chiều còn cao. Tuy nhiên, chính điều này khiến Đam Rông càng phải quyết tâm nỗ lực, phải vươn lên, không thể trông chờ, ỷ lại, khắc phục mọi khó khăn để thoát nghèo và không để nghèo mãi...
(CÒN NỮA)