Bún Bò Huế: Hành trình hương vị diệu kỳ và niềm tự hào Cố đô
Có những món ăn vượt ra khỏi giới hạn của một bữa ăn no bụng, trở thành biểu tượng văn hóa, một niềm tự hào và là một câu chuyện kể đầy cảm hứng. Bún bò Huế chính là một hành trình ẩm thực như thế khi vừa được ghi danh xứng đáng trên bản đồ Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Lời ngợi ca vang danh toàn cầu
Ngược dòng thời gian về năm 2014, trong chương trình "Anthony Bourdain: Parts Unknown" của đài CNN, vị đầu bếp huyền thoại đã ngồi xuống một quán nhỏ đơn sơ trong khu ẩm thực chợ Đông Ba. Giữa không gian bình dị và chân chất nhất của Huế, ông đã thưởng thức một tô bún bò và thốt lên câu nói làm thay đổi vị thế của món ăn này mãi mãi: "The greatest soup in the world" – "Món súp tuyệt vời nhất thế giới."

Lời ngợi ca của Anthony Bourdain không phải là một sự ưu ái ngẫu nhiên. Ông đã bị chinh phục hoàn toàn bởi sự hòa quyện tinh tế và phức hợp trong từng muỗng súp: vị cay nồng mời gọi của ớt, hương mắm ruốc đậm đà không thể nhầm lẫn, vị ngọt thanh tao của nước hầm xương công phu, quyện cùng sự phong phú của bắp bò mềm mại, giò heo béo ngậy và miếng huyết đặc trưng. Đối với ông, đó không chỉ là một món ăn, mà là một "tuyệt tác ẩm thực".
Bản giao hưởng hương vị
Điều làm nên sự kỳ diệu của Bún bò Huế chính là linh hồn của nước dùng. Một nồi nước dùng chuẩn vị là cả một công trình nghệ thuật, thơm nồng mùi sả và mắm ruốc – hai nguyên liệu định danh của ẩm thực Cố đô. Sắc đỏ au quyến rũ của dầu ớt không chỉ tạo nên vị cay tê hấp dẫn mà còn vẽ nên một bức tranh ẩm thực rực rỡ khi sóng sánh cùng màu xanh mướt của hành lá, rau thơm.

Thế nhưng, điều thú vị nhất khi khám phá Bún bò Huế chính là sự đa dạng trong hương vị. Mỗi người nấu, từ những nhà hàng danh tiếng như Mệ Kéo, Mụ Rơi, Bà Tuyết đến những gánh hàng rong nép mình trong con hẻm nhỏ, đều có một bí quyết gia truyền riêng. Không có hai tô bún nào hoàn toàn giống nhau. Chính sự biến tấu đầy sáng tạo này đã tạo nên chiều sâu văn hóa bất tận, mời gọi du khách thưởng thức mãi không chán, mỗi quán là một khám phá mới.
Hơn cả một món ăn, bún bò là nhịp sống của người dân Cố đô. Từ sáng sớm tinh mơ đến đêm khuya tĩnh lặng, du khách đều có thể tìm thấy một nơi để thưởng thức tô bún nóng hổi. Đó có thể là bữa sáng năng lượng, bữa trưa đậm đà hay bữa tối ấm lòng.
Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia
Hành trình chinh phục khẩu vị của Bún bò Huế không chỉ dừng lại ở những lời khen của thực khách năm châu mà còn được ghi nhận ở tầm quốc gia. Tháng 6 vừa qua, Tri thức dân gian về nghề làm Bún bò Huế đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chính thức công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Đây là một sự khẳng định cho giá trị văn hóa, lịch sử và cộng đồng mà món ăn này đại diện. Bún bò Huế không chỉ là công thức nấu ăn, mà còn là kết tinh của tri thức dân gian được gìn giữ qua nhiều thế hệ, gắn liền với các làng nghề truyền thống như làng bún Vân Cù, Ô Sa và đời sống sinh hoạt của người dân.
Theo ông Phan Thanh Hải, Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao tỉnh Thừa Thiên Huế, sự công nhận này là động lực to lớn để bảo tồn và phát huy giá trị di sản, đồng thời là bước đệm quan trọng để Huế hiện thực hóa mục tiêu trở thành Thành phố Sáng tạo của UNESCO trong lĩnh vực ẩm thực.
Mỗi tô bún bò giờ đây không chỉ là một món ăn ngon. Đó là một câu chuyện về lịch sử, một di sản sống động và là niềm tự hào của vùng đất Cố đô. Đến Huế hôm nay, bạn không chỉ để thưởng thức "món súp tuyệt vời nhất thế giới", mà còn để trải nghiệm một phần tâm hồn, một di sản văn hóa đặc sắc của Việt Nam.