Bùng nổ điện mặt trời nổi

Một cánh đồng điện mặt trời nổi ở Pháp. (Ảnh: AFP)

Đà tăng trưởng này tương đương với tốc độ tăng trưởng trung bình hàng năm 5,55%, nhờ vào sự mở rộng mạnh mẽ của các dự án quy mô lớn tại châu Á, châu Âu và Bắc Mỹ. Các chuyên gia nhận định, xu hướng này phản ánh nhu cầu ngày càng cao về năng lượng tái tạo, khả năng tiết kiệm quỹ đất và hiệu quả vận hành trên mặt nước, đồng thời đặt ra yêu cầu về quản lý kỹ thuật và tác động môi trường để phát triển bền vững.

Sự bùng nổ điện mặt trời nổi nhờ các hồ chứa lớn

Năm 2024, hơn 1,8 GW công suất điện mặt trời nổi đã được lắp đặt - mức tăng hàng năm cao nhất từ trước tới nay. Các quốc gia như Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, Hàn Quốc và Hà Lan đã đẩy mạnh đầu tư, tích hợp các hệ thống nổi này vào các cơ sở thủy điện và hồ chứa công nghiệp hiện có.

Công nghệ nổi được đánh giá là giải pháp hiệu quả để khắc phục hạn chế về quỹ đất và tối ưu hóa việc sử dụng mặt nước. Nhờ hiệu ứng làm mát tự nhiên từ nước, các tấm pin nổi có thể tăng năng suất khoảng 9%, đồng thời giảm xung đột sử dụng đất cho nông nghiệp hay đô thị hóa. Trong năm 2024, đa phần các dự án quy mô công nghiệp đều được triển khai trên hồ thủy điện và các bồn chứa xử lý công nghiệp.

Công nghệ pin nổi cố định chiếm ưu thế trên thị trường

Năm 2024, các tấm pin năng lượng mặt trời nổi cố định chiếm hơn 82% doanh thu toàn cầu, tương đương khoảng 45,19 triệu USD. Lý do được giải thích bởi chi phí lắp đặt thấp, việc neo giữ đơn giản và khả năng thích ứng tốt với các hồ chứa quy mô lớn. Dự án tại Dezhou, Trung Quốc, với công suất 320 MW, là ví dụ điển hình cho xu hướng này.

Đồng thời, các hệ thống pin nổi theo dõi quỹ đạo mặt trời - chiếm khoảng 9,92 triệu USD - đang nhận được sự quan tâm ngày càng tăng. Mặc dù công nghệ này có thể tăng sản lượng lên đến 18% nhờ điều chỉnh tự động theo vị trí mặt trời, nhưng sự phức tạp trong lắp đặt khiến chúng chủ yếu triển khai tại các vị trí đất liền ổn định.

Điện mặt trời nổi trên biển bắt đầu tăng tốc

Năm 2024, các dự án điện mặt trời nổi trên mặt nước nội địa chiếm gần 90% thị trường, mang lại doanh thu khoảng 49,6 triệu USD. Phân khúc này vẫn được ưu tiên nhờ điều kiện neo giữ ổn định và thủ tục hành chính dễ dự đoán hơn. Khu vực châu Á - Thái Bình Dương tiếp tục tập trung nỗ lực, tích hợp các tấm pin nổi với cơ sở hạ tầng thủy điện để tạo hiệu quả đồng bộ trên lưới điện.

Trong khi đó, điện mặt trời nổi offshore (trên biển) vẫn còn sơ khai, chiếm khoảng 10% thị trường (5,5 triệu USD), nhưng đã bắt đầu tăng tốc triển khai. Các dự án tại Singapore, Hà Lan và Các Tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất đang thử nghiệm các cấu trúc có khả năng chịu sóng và chống ăn mòn mặn. Phân khúc này dự kiến sẽ tăng trưởng nhanh hơn so với điện nổi trên hồ nội địa từ năm 2026 trở đi.

Công nghệ điện mặt trời quang điện (PV) chiếm ưu thế tuyệt đối

Năm 2024, công nghệ điện mặt trời quang điện (PV) tạo ra hơn 95% doanh thu thị trường, tương đương khoảng 52,35 triệu USD. Các module silicon tinh thể vẫn chiếm ưu thế nhờ hiệu suất cao, chi phí kiểm soát tốt và nguồn cung dồi dào. Xu hướng này dự kiến tiếp tục duy trì, được hỗ trợ bởi sự tối ưu hóa các kết cấu nổi và giá module tiếp tục giảm.

Trong khi đó, các công nghệ thay thế như năng lượng mặt trời tập trung (CSP) và PV tập trung (CPV) chỉ chiếm khoảng 5% thị trường, tương đương 2,76 triệu USD. Việc áp dụng các công nghệ này vẫn hạn chế do khối lượng lớn, chi phí đầu tư cao và yêu cầu bức xạ trực tiếp. Tuy nhiên, một số dự án thí điểm tại châu Âu đang thử nghiệm cấu trúc nổi nhẹ để thích ứng với các công nghệ này.

Nh.Thạch

AFP