Xe bọc thép chở quân Stryker 'miễn phí' từ Mỹ gây hại cho dự án Rosomak của Ba Lan

Mỹ đang đề nghị cung cấp miễn phí xe bọc thép chở quân (APC) Stryker cho Ba Lan trong khuôn khổ chương trình Bán trang bị quốc phòng dư thừa (EDA), điều này nếu thành hiện thực sẽ ảnh hưởng lớn tới dự án tự sản xuất những chiếc Rosomak.

Quân đội Ba Lan cần 2.000 chiếc APC để trang bị cho các sư đoàn cơ giới mới, trong khi hiện tại số lượng thiết giáp sẵn có chỉ đáp ứng một nửa, lời đề nghị của Mỹ, với gần 1.000 chiếc Stryker sẽ cho phép nhanh chóng lấp đầy khoảng trống.

Nhưng ở chiều ngược lại lập tức có ý kiến phản đổi kịch liệt, bởi vì mặc dù những chiếc Stryker được "miễn phí", nhưng Warsaw sẽ phải trả tiền sửa chữa và bảo dưỡng, chi phí thậm chí còn cao hơn mua mới.

Bên cạnh đó, các xe thiết giáp Stryker này là tài sản "dư thừa" từ các lữ đoàn phản ứng nhanh được Mỹ thanh lý theo chương trình EDA, cho nên vấn đề liên quan tới khả năng sẵn sàng chiến đấu của chúng dự báo sẽ xuất hiện chỉ sau vài năm nữa.

Bên cạnh đó, ngành công nghiệp quốc phòng Ba Lan cũng cần hỗ trợ khi đang tự sản xuất dòng xe Rosomak. Thay vì đặt hàng thêm, thậm chí có thể được hỗ trợ bằng nguồn vốn từ chương trình SAFE của EU, việc nhận Stryker sẽ khiến các công ty nội địa gặp khó khăn lớn.

Nhưng mọi chuyện không đơn giản như vậy, giới phân tích đã chỉ ra việc sản xuất thêm xe bọc thép chở quân Rosomak tại Ba Lan đang gặp trục trặc. Nguyên nhân là do những trục trặc trong đàm phán với công ty Patria của Phần Lan - đơn vị giữ bản quyền.

Mặc dù Ba Lan từng tự tin tuyên bố 100% linh kiện của chiếc Rosomak được sản xuất trong nước này, nhưng có vẻ điều này không hoàn toàn đúng, sự phụ thuộc vào nhà chế tạo gốc từ Phần Lan và chuỗi cung ứng linh kiện của Công ty Patria vẫn còn.

Điều cần lưu ý nữa là Quân đội Ba Lan đã được cung cấp phiên bản nâng cấp của Patria AMV - nguyên mẫu cho Rosomak, nhưng cho đến nay vấn đề tự chủ toàn bộ các thành phần vẫn chưa được giải quyết.

Ba Lan đang nỗ lực phát triển phương án thay thế của riêng mình, nhưng tất cả vẫn chỉ nằm trên giấy và sẽ không sớm được triển khai bởi vì ưu tiên hiện đang được dành cho xe chiến đấu bộ binh hạng nặng Ratel.

Trong thời gian kéo dài tới 15 năm Ba Lan mới sản xuất được 1.000 xe bọc thép chở quân Rosomak, cho nên khi đối tác Mỹ đề nghị cung cấp một số lượng Stryker tương đương trong thời gian ngắn đã khiến giới chức quân sự nước này phải đắn đo.

Chính quyền Warsaw đang rất lo ngại trước tình hình khu vực biến động, thúc đẩy nhu cầu phải ngay lập tức bịt kín các lỗ hổng trong thế trận phòng thủ, nhất là tại Hành lang Suwalki.

Hiện tại, có khả năng Ba Lan sẽ đồng ý nhận những chiếc Stryker từ Mỹ, đồng thời đặt hàng chế tạo phương tiện thay thế, sau khi nhận được thiết giáp mới, số cũ hơn sẽ được đưa vào kho bảo quản hoặc gửi cho Ukraine.

Mặc dù vậy, với những vấn đề liên quan đến quá trình sản xuất đã nêu ở trên, tính khả thi của phương án này đang bị một đặt dấu hỏi rất lớn.

Ngoài ra cũng chưa rõ Ba Lan sẽ phải trả bao nhiêu cho chi phí sửa chữa và nâng cấp những chiếc Stryker trong tương lai gần, Warsaw đang đối diện một tình thế khá phức tạp, mỗi lựa chọn đều có cả ưu và nhược điểm, cần xem xét một cách thật kỹ lưỡng.

Việt Dũng

Theo Defense Express