Bước chân lầm lỡ của người đàn ông miền biên viễn
Bất chấp trời mưa tầm tã, từ sáng sớm hội trường UBND xã Ia Băng đã chật kín người. Có lẽ phần lớn họ đến là vì tò mò, bởi ở một nơi xa xôi như thế việc có người trong làng bị bắt, bị đưa ra xét xử thực là một chuyện vô cùng lớn...
Lời mời “đắng” từ mạng Facebook
Không chỉ riêng Rah Lan Hip (SN 1981, trú tại xã Ia Băng, huyện Chư Prông, tỉnh Gia Lai) mà phần lớn người dân xã Ia Băng vẫn cứ mơ mơ hồ hồ khi nhắc đến việc Hip vì kêu gọi mọi người viết và chia sẻ bài viết về “Tin lành Đê-ga” mà phạm tội đi tù. Chung quy cũng vì sự nhận thức của bị cáo, của người dân còn phần hạn chế, đặc biệt Hip khi được hứa hẹn chút quyền, cho tiền, nhiều tiền thì chẳng nghĩ gì nhiều cứ thế mà theo.
Hip bị bắt, bị truy tố về tội “Phá hoại chính sách đoàn kết” thực sự chấn động cả một vùng quê nghèo. Cuộc sống của người dân trong buôn vốn gắn với nương rẫy. Mỗi ngày của họ luôn bắt đầu từ khi con gà ngừng tiếng gáy sáng, bầy chim tíu tít gọi bạn tình và kết thúc khi mặt trời gác trên ngọn đồi. Họ chỉ nghỉ ngơi khi đôi chân quá mệt, cái bụng quá đói... vậy nên thời gian để ngồi lại nghe ai đó nói và hiểu về những thứ ngoài nương rẫy quả thực không phải là điều dễ dàng gì. Chẳng vậy mà khi nghe Hịp nói chuyện về cái gọi là “Nhà nước Đê-ga”, thực họ chẳng hiểu “mô- tê”, rồi thì người gật gù đồng ý, người nửa theo nửa không.
Ngày Tòa án đưa Hip ra xét xử, cả buôn làng không ai lên rẫy. Lần này họ tập trung đến không chỉ để được gặp Hip mà còn để nghe cán bộ nói cho biết cái gì là vi phạm pháp luật. Nhiều người nghe xong còn chưa hết ngạc nhiên, hóa ra như vậy... như vậy sẽ bị bắt, sẽ bị tù. Như Hip, ban đầu cũng chỉ là kết bạn qua Facebook, Hip đâu ngờ lời mời mang vẻ ngọt ngào ấy lại ẩn chứa vị đắng ngắt ở bên trong như thế. Bây giờ Hip nhận ra thì mọi chuyển đã đi quá giới hạn, người cho Hip hứa hẹn cũng đã “biến” mất sau khi có động.
Hip khai, thông qua mạng xã hội Facebook, vào tháng 4/2018 Rah Lan Hip quen biết với Kpăh Chế, Rơ Châm Chung là những đối tượng phản động FULRO sống hiện đang sống lưu vong tại Mỹ. Kpăh Chế, Rơ Châm Chung đã phân công cho Rah Lan Hip giữ chức vụ phụ trach “Tin lành Đê-ga” tại huyện Chư Prông và Hip. Tháng 6/2018 đến tháng 3/2019, Hip đã nghe theo sự tuyên truyền và chỉ đạo của Kpăh Chế và Rơ Châm Chung đi thu thập thông tin, danh sách của 2 người dân tộc thiểu số đã chấp hành xong hình phạt tù, 1 người đang chấp hành án phạt tù. Đồng thời, thu thập số lượng người theo “Tin lành Đê-ga” là 1.304 người để báo cáo Kpăh Chế. Hip đã tổ chức 4 lần họp để tuyên truyền cho 21 lượt người dân tộc thiểu số không được từ bỏ “Tin lành Đê-ga”.
Theo nội dung Hip truyền đi, hiện ở Mỹ đã có “Nhà thờ Đê-ga”, có cờ của “Nhà nước Đê-ga” và tiếp tục tin tưởng, cầu nguyện cho nhà nước Đê-ga sớm thành công. Sau đó, Hip chuyển toàn bộ danh sách cho Kpăh Chế và Rơ Châm Chung, dựa vào danh sách này, Chung và Chế đã chuyển cho Hip số tiền hơn 20 triệu đồng để hoạt động. Điều đáng nói, đầu tiên chính Hip và một số người dân không biết theo đạo tin lành Đê-ga, tuyên truyền hoạt động đến mọi người là điều sai trái. Không chỉ vậy, được các đối tượng nước ngoài cho ăn “bánh vẽ” về một tương lai có chức, có quyền, có tiền nên Hip không nghĩ nhiều đã dấn thân vào, trở thành trợ thủ đắc lực của nhóm đối tượng xấu kia.
Nhận thấy hành vi của Hip là nguy hiểm cho xã hội, gây ảnh hưởng đến tình hình an ninh chính trị ở địa phương. Gây chia rẽ giữa người dân tộc thiểu số với người Kinh, gây hằn thù kỳ thị, xâm phạm trong cộng đồng các dân tộc Việt Nam. Do đó, HĐXX TAND tỉnh Gia Lai đã tuyên Hip mức án 7 năm tù về tội “Phá hoại chính sách đoàn kết”.
Lời ru còn buồn...
Người ta giàu tiền, giàu nương... Hip cũng giàu nhưng là giàu con cái. Chẳng gì ở trong thôn Hip cũng thuộc diện “nhiều con”, hắn có hẳn 5 đứa con và đều là gái. Không hiểu do điều kiện khó khăn hay bởi lý do gì nhưng những đứa con của Hip cứ “tròn tròn” như hạt mít, đứa lớn chỉ nhỉnh hơn đứa sau chút chiu. Trong đó, đứa thứ 5 của Hip chỉ mới vừa 3 tháng tuổi.
Ngày tòa xử Hip, 4 đứa con của Hip vì chưa đủ tuổi nên phải đứng đợi ở ngoài phòng xử. Siu H’Két-vợ hắn, thân địu đứa bé 3 tháng tuổi cố chen lấn lọt qua đám đông để đứng gần với chỗ Hip nhất. Ánh mắt không giấu được nỗi buồn. Thỉnh thoảng nhìn Hip, H’Két lại kéo tấm khăn lau nước mắt. Có những lúc nước mắt không tự chủ, rớt xuống má đứa trẻ đang ngủ làm nó giật mình, Siu H’Két lại vội vàng cựa mình, động tác chừng ru đứa nhỏ, mắt vẫn không rời Hip. Khác với ánh mắt tha thiết của vợ, Hip từ đầu phiên tòa vẫn giữ gương mặt lạnh lùng, đôi mắt sâu hút đầy kiên định. Thực không biết là Hip đang cố tình để vợ, người thân không nhìn thấu nỗi buồn của mình hay vốn Hip đã thay đổi mà trở nên lạnh lùng như thế. Siu H’Két chỉ biết, ngày lúc này, người đàn ông đứng kia, là chồng, là cha của 5 đứa con mình đã có nhiều thay đổi...
Nhà nghèo, lại đông con nên chẳng mấy chốc cô thôn nữ ngày nào đã mất hẳn xuân sắc. Chẳng nói ra thì ai cũng hiểu người phụ nữ ấy trải qua 5 lần vượt cạn, lại lam lũ chật vật thì lấy đâu ra cơ hội để giữ nhan sắc. Cho nên việc Siu H’Két già hơn tuổi là điều không tránh khỏi. Không ai trách Siu H’Két sinh nhiều, có trách là trách Hip làm một người chồng nhưng chưa thực sự hết lòng chăm lo cho gia đình. H’Két thấy chồng càng ngày càng thay đổi, số ngày lên nương thưa dần thay vào đó là đi cà phê, là “chén chú chén anh”, là thần thần bí bí. H’Két có thắc mắc thì chẳng gì cũng nhận được sự hằn học từ Hip, lâu dần H’Két đâm ra không buồn nói.
Ngày Hip bị bắt, H’Két bụng chửa vượt mặt, phải khó khăn lắm chị mới trụ được. Hóa ra người chồng vốn vẫn sau lưng mình làm việc sai trái mà chị đâu có hay. Bây giờ Hip đi tù, một mình chị không biết xoay xở thế nào với 5 miệng ăn, mấy đứa con tuổi đến trường. 7 năm vắng đi người đàn ông trụ cột, liệu ngôi nhà ấy có trụ vững, con đường đến trường và ước mơ tương lai của con trẻ liệu có thể viết tiếp khi phải đối diện với thực tế buồn này?
Phiên tòa đến phần nghị án. Hip được tạo điều kiện gần người thân. Hắn đã khóc, thật sự lần này hắn đã khóc như một đứa trẻ khi đối diện với mẹ, vợ và mấy đứa con. Khi hắn làm hắn chưa nghĩ đến hậu quả, bây giờ thì sao, hắn vào tù để lại cho vợ con một “núi khổ”, những đối tượng hứa hẹn với hắn liệu có vì sự hy sinh này mà lo cho vợ con hắn lấy một lần? Sau cùng thì cũng chỉ là hắn tự làm khổ mình, làm khổ vợ con mà thôi. Hắn nắm chặt tay vợ, hắn hôn đứa nhỏ chưa một lần thấy mặt cha kể từ khi lọt lòng, hắn nhìn 4 đứa trẻ ngơ ngác đứng trước mặt, lại nhìn mẹ già tóc bạc trắng khóc hắn đến sưng húp mắt... lòng hắn đau khổ dày vò. Cái giá hắn trả quá đắt, giờ hắn đã biết!.
Trời thực hiểu lòng người, khi cõi lòng Hip tan nát trời lại cứ tầm tả trút mưa. Hắn hết nhìn vợ con lại nhìn mẹ già, đưa tay lau lấy khóe mắt. Hắn nở nụ cười chua chát, nụ cười còn khó coi hơn cả khóc, chậm rãi bước lên xe bịt bùng. Tiếng H’Két gọi tên hắn, tiếng gọi do khóc mà trở nên lạc đi không rõ ràng, ánh mắt đong đầy tình cảm nhìn theo cánh cửa xe từ từ khép chặt!